ISO 14001 çevre yönetim sistemi ve uygulamasının Türk çevre mevzuatı açısından bir pilot firma örneğinde incelenmesi

Abstract

ÖZET Dünya ekonomi faaliyetlerinin büyük bir kısmı küçük ve orta büyüklükteki işletmeler tarafından gerçekleştirilmektedir. Çok sayıdaki bu işletmelerin ürettikleri mal ve hizmetlerin birbirleri arasında değişimi sağlayabilmek için ortak ölçü ve kriterlerin yer aldığı bir ortak sistemin mevcut olması gerekmektedir. Söz konusu sistemin kaynak, uzmanlık, beceri ve kültür sorunları gibi sebeplerle esnek bir yapıda ve standartların pratik, kullanılabilir, yararlı ve kolay anlaşılabilir olması zorunludur. Sistem; kuruluşun kaynaklan üzerinde aşındırıcı etki yapmamalıdır. Bütün bunlara ilaveten, çok uluslu şirketlerin ihtiyaçlarım karşılayabilecek derecede ileri bir yapıda göstermelidir. Tüm bu sebeplerle ISO 14000 serisi standartların yayınlanması uzun bir süre almıştır. ISO 14000 serisi standartlarından birisi olan ISO 14001; kuruluşlara, ekonomik ve çevreye yönelik amaçlarına ulaşabilmeleri konusunda yardımcı olmak için diğer yönetim sistemleriyle bütünleştirilmiş olan etkin bir çevre yönetim sisteminin başlıca unsurlarını sağlamak amacıyla düzenlenmiştir. Çevre yönetim sistemi; stratejik ve rekabete yönelik olanlarda dahil olmak üzere her çeşit meseleyi kapsamaktadır. Bu yönetim sistemi; her tipteki ve büyüklükteki kuruluşa, değişik coğrafi ve kültürel şartlara uygulanabilmektedir. Gelecekte ISO 14001 global ticarette bütün kuruluşlar için çok önemli bir konuma gelecektir. Bu çalışma ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi'nin önemini vurgulamak, bu sistemi uygulayan firmaların elde edeceği maddi ve sosyal kazançları gözler önüne sermek, metal işleme sektöründe çalışıp da bu sistemi uygulamak isteyen firmalara yardımcı olmak amacıyla hazırlanmıştır. Bu nedenle çalışmada metal işleme alanında faaliyet gösteren bir pilot firma seçilerek, bu firmanın çevre etkileri ISO 14001 'e ön hazırlık yapmak amacıyla "Türk Çevre Mevzuatı" açısından incelenmiştir.