Polimer malzemelerin enjeksiyonda birleşme izlerinin mekanik davranışlara etkilerinin deneysel olarak incelenmesi

Abstract

Her geçen gün plastiklerin kullanım alanları ve kullanım oranları hızla artmaktadır. Plastiküretim yöntemlerinin en önemlilerinden biri plastik enjeksiyon yöntemidir.Plastik enjeksiyon yöntemiyle üretilen parçaların kaliteli olması ve aynı zamanda herhangibir darbe yada kuvvete maruz kalmaları durumunda, malzemenin elverdiği orandamaksimum sağlamlık aranmaktadır. Bu sağlamlığın gerçekleşmesi proses şartlarınınuygunluğuna ve aynı zamanda kalıp tasarımının doğru yapılmasına bağlıdır. Günümüzdekalıp tasarımına önem verilmeden üretilen plastik ürünler hayatımız her noktasındakarşımıza çıkabiliyor.Bu tür uygulamalarda kalitenin düşmesine sebep en önemli unsurlardan bir tanesi plastikmalzemenin kalıp içersindeki birleşme izleridir. Dayanım noktası düşük olan bölgelerdebirleşen malzeme, o ürünün kullanımı esnasında sağlıksız bir durum ortaya koymaktadır.Yapılan bu çalışmada, TSE normlarında çekme ve eğme numuneleri üretildi. Bunumunelerin yolluk sistemleri UNIX tasarım programında gerçekleştirildikten sonra tümkoordinatları AUTOCAD programında hazırlanarak üretimine geçildi.Deney aşamasında numuneler üç farklı malzemeden ( PP, PP katkılı, PS) basılmış, hermalzeme için uygun olan tek basınç kullanılıp (70 bar, 100 bar), yine her malzemenin prosessıcaklığının dışında normal ve yüksek olmak üzere üç farklı sıcaklıkta basılmıştır. Ayrıcatüm bu işlemlerde basılan numuneler önce tek girişli ve daha sonra ise çift girişli basılmıştır.Sonuçta, tek yollukla basılan numunelerin çift yolluklu basılan numunelere oranla çekme veeğme dayanımlarının yüksek olduğu tespit edilmiştir. PP ile basılan tek ve çift girişlinumuneler arasında tek girişli, çekmede %2,7 ve eğmede %4,5; PP %30 cam elyaf katkılı ilebasılan tek ve çift girişli numuneler arasında tek girişli, çekmede %13,1 ve eğmede %7,8; PSile basılan tek ve çift girişli numuneler arsında ise tek girişli, çekmede %6,2 ve eğmede de% 2,9 mukavemet dayanımı daha fazla olduğu tespit edilmiştir.Dolayısıyla bir plastik enjeksiyon kalıbında eğer ihtiyaç yoksa birden fazla yolluk girişinintercih edilecek olmasının malzemenin mekanik davranışlarına olumsuz yönde etki ettiğibelirlenmiştir. Şayet tek girişin yeterli gelmediği, bilhassa büyük gramajlı malzemelerdebirden çok giriş kullanılmaktadır. Bu gibi durumlarda birleşme izlerinin, malzemeninkullanıldığı yerdeki konumuna göre mekanik dayanımını pek etki etmeyecek bölgelereçekilmesi daha uygun bir tasarım kriteri olarak kabul edilmelidir.xii

Using area and ratio of plastics are increasing day by day. Plastic injection is one of the mostimportant plastic production method.Parts which are productuced by plastic injection method are desired to have high quality and havemaximum strenght against to any impact and or force. Obtaing of this sternght depends onconvenience of process condions and proper mold desing. Today, plastic products which areproduced in appropriate designed models can encounter us in daily file.Junction traces of plastic materials in mold is are one of the most important factor that decreasesquality of products at this type of applications. The material which joined at less resistant areasdeteriorates the quality of product.In this study, tensile and bending samples were productued at TSE norms. Desing of runnersystem of the samples were done in UNIX programme and all coordinates were prepaned inAUTOCAD.In experments the samples were pressed from 3 different materials ( PP, PP added and PS), theappropriate pressure (70 bar, 100 bar) for each material was used and three different temperature,high and normal , were used during pressing. Besides, all samples runner and later pressed withdouble runners.At the result, it?s determined that bending that bending and tensile strenght of the samples whichwere produced with single runner are higher then the products which were produced with doublerunners. If we want to compare the single and double runners which produced with PP, the singlerunner is on tensile strenght % 2,7 and on bending strenght %4,5 more resistant on theendurance. This endurance resistant is %13,1 on tensile strenght and %7,8 on bending strenghtfor the single and double runners which has produced with PP %30 glass- fibres adulterated. Forlastly the endurance resistant is %6,2 on tensile strenght and %2,9 on bending strenght for thesingle and double runners which has produced with PS.Consequently , prefering of multi runner system in a plastic injection mold decreases mechanicalbehaviours of the material is determined ( f there no need). Multi runner system uses the singlerunner system is inadequate especially for higher quantity production in this conditions the juntiontraces must carry to the areas which effects the mechanical strenght of the material fewer isaccepted as more appropriate design criterion.xiiixiv