Anahtar Kelimeler: Stabilizasyon, Uçucu Kül, Kireç, Üç Eksenli Deney, İndeks Özellikleri Stabilizasyon mekanik, fiziksel ve kimyasal yöntemler içerir. Bu yöntemler zemin veya atık maddelerin dayanımını arttırır. Katkı maddeleriyle yapılan iyileştirme, stabilizasyon yöntemleri içinde kimyasal stabilizasyon olarak da bilinmekte ve iki yönden fayda sağlamaktadır; birincisi, bu yöntemle zeminin dayanımı arttırılır, ikincisi, eğer katkı olarak kullanılacak madde endüstriyel bir atık ise bu çevreye zarar vermeden kullanımı sağlanmış olur. Türkiye'nin 10 milyar ton kömür rezervi bulunmaktadır ve termik santrallerde her yıl 55 milyon tonu yakılmaktadır. Yakma sonucunda 13 milyon ton uçucu kül ortaya çıkmakta ve kül barajlarında depolanmaktadır. Bu uçucu küllerin meydana getirdiği çevre kirliliğinin önlenmesi ve yeniden kullanımının sağlanması daha da önemli hale gelmektedir. Bu çalışmada kireç ve Orhaneli uçucu külü ile stabilize edilen kil zeminlerin geoteknik özellikleri incelenmiştir. Ağırlıkça %5, %10 ve %15 uçucu kül katılan karışımların 1, 7 ve 28 günlük kür yaşı üzerinde özgül ağırlık, likit limit, plastik limit, dane çapı dağılımı, permeabilite, serbest basınç, üç eksenli ve CBR deneyleri yapılmıştır. Stabilizasyon sonunda, optimum su muhtevasında hazırlanan %5 kireç katkılı karışımın mukavemeti %90 artarken, %5 kireç+%5 uçucu kül katkılı karışımın mukavemeti %95 artmıştır. Bu nedenle kireç ve uçucu küllerin, CL sınıfı kil zeminlerde veya yol temel tabakalarında mukavemeti arttırmak için kullanılabileceği belirlenmiştir. xıı
Keywords: Stabilization, Fly Ash, Lime, Triaxial Tests, Index Properties. Stabilization methods include physical, chemical end mechanical techniques. These methods improve strength properties of soil or waste materials. Stabilization methods which are known chemical stabilization perform with additive materials and give two advantages: Strength of soil is increased, and waste materials are reused. Thus, waste materials can not cause environmental pollution. Coal ore of Turkey is 10 billion tons and its 55 million tons burned in the power plant every year. Waste coal fly ashes are 13 million tons and are located on lands. Environmental pollution of fly ash is prevented and reuses of fly ash are very imported. In this study, geotechnical properties of clay soil with the stabilized Orhaneli fly ash were investigated. 5%, 10% and 15% fly ash into of the mixtures added by weight and these mixtures cured at 1, 7 and 28 days. Then, specific gravity, liquid limit, plastic limit, grain size distributions, permeability, unconfined compressive strength, CBR and triaxial tests were carried out. At the end of stabilization, strength of 5% lime added mixture increased about 90%, and also strength of 5% lime+5% flay ash mixture increased about 95%. This test show that, fly ashes can be used in the CL or road subbase soils to increase strength was determined. xm
