Anahtar Kelimeler: Kil, kayma direnci, kohezyon, içsel sürtünme açısı, kesme kutusudeneyi, üç eksenli basınç deneyiZeminlerin kayma direnci parametreleri, geoteknik mühendisligi ile ilgiliprojelendirme sırasında, oldukça önemli bir degere sahiptir. Zeminin kayma direnci,yenilmeye meydan vermeden karsı koyabilecegi en büyük kayma gerilmesi olaraktanımlanır. Bir zeminde kayma direncinin belirlenebilmesi için kayma direnciparametreleri olan kayma direnci açısı ve kohezyon degerlerinin arazi ya dalaboratuvar deneyleriyle saptanması gereklidir.Bu çalısma, yüksek plastisiteli kilde kum miktarının artmasıyla kaymaparametrelerinin degisimini gözlemlemek maksadıyla gerçeklestirilmistir. nce kum,orta kum ve kaba kum olmak üzere üç çesit kum kullanılmıstır.Deney için yüksek plastisiteli kil, ince kum, orta kum ve kaba kum temin edilmis, kiliçerisine %10, %25, %50 ve %75 oranlarında kum katılarak hazırlanan mumunelerin,standart kompaksiyon deneyi ile optimum su muhtevaları bulunmustur.Bulunan optimum su muhtevalarında, standart kompaksiyon deneyi ile numunelersıkıstırılmıs, üç eksenli basınç deneyi ve kesme kutusu deneylerinde kullanılmaküzere deney numuneleri temin edilmis ve deneyler gerçekletirilmistir.Bütün deneyler sonuçlandıktan sonra çıkan degerler incelendiginde; yüksekplastisiteli kilde % 25 ince kum miktarına kadar, üç eksenli basınç deneyi ve kesmekutusu deneylerinde kohezyon degerinin hızla arttıgı görülmüstür. Kum miktarınınartmasına devam edildiginde ise kohezyon degerinin artık hızlı bir sekilde düstügügözlemlenmistir. Bu sonuç orta kum ve kaba kum katılarak hazırlanmıs deneynumunelerinde de yapılmıs ve benzer sonuç bulunmustur. Kayma parametrelerindendigeri olan içsel sürtünme acısı ise; üç eksenli deney sonuçlarına bakarak herhangi birkanıya varmak mümkün degildir. Ancak kesme kutusu deneyi sonuçlarınabakıldıgında %25 ince kum içeren CH numunesine kadar içsel sürtünme açısı degeridüsmekte, kum miktarının artmaya devam edilmesiyle içsel sürtünme açısında artmabelirmistir.
Keywords: Clay, shearing resistance, cohesion, angle of internal friction, shearboxtest, triaxial compression test.The parameters of shearing resistance of soils, while the projects with aboutgeotechcinal engineering, has extremly consequence. Shearing stres of soil is definedthe biggest shearing stres that withstand without yield resistance. n orderto defineshering resistance in a soil, angle of shearinh resistance and cohesion values are findwith laboratory and in-sute test.n this study, the changing of shearing parameters with increasing sand quantity inhigh plasticity clay has been defined. Fine sand, coarse sand and medium are used inthis study.High plasticity clay, fine sand, medium sand and coarse sand is used for tests, 10%,25%, 50%, 75% percent of proportion for the clay, the sand is mixed to the preparedsamples and optimum moisture content with standart compaction tests are find.Found optimum moisture content, the samples to be found with standart compactiontest is compacted and the tese samples are ensured for the usu of triaxial compressiontest and shearbox tests and the tests are realized.When finished all the tests until the 25% percent of fine sand puantity in highplasticty clay, ohesion ualues have increased in triaxial compression tests andsherbox tests. f sand quantity continues to increased, it shows that quantity ofpercentage of cohesion is quidty decreased. This similar result is seen when theexperimen with when used medium and coarse sand. Angle of internal friction thanone of shearing patameters, there is no commnet to look at the resultsof experimentfor triaxial compression tests. f you look at the shearbox tests results 25% of finesand das CH samples; angle of internal friction value decreases and if sandpercentage keep continue to increases internal friction increased.
