Coğrafi bilgi sistemleri kullanılarak adapazarı ilinin mikro zemin parametre haritalarının hazırlanması

Abstract

Bu çalışmada, ülkelerin bugünkü yerleşim alanlarının planlanmasında jeodinamik verilerine ait arşivler oluşturmasının, deprem gibi afetlerin oluşumlarının meydana getirebileceği riskleri öngörmek ve gerekli tedbirlerin alınmasını sağlamakta etkin ve gerekli bir yöntem olduğunu göstermek amaçlanmıştır.Gelişmiş ülkelerin Coğrafi Bilgi Sitemleri (CBS) kullanarak oluşturdukları jeodinamik veritabanı arşivleri ile hazırlanacak mikrobölgeleme haritaları ile deprem gibi afetlerde karşılaşılabilecek riskler en asgari seviyeye düşürülmesi amaçlanmaktadır. Son yıllarda özellikle yerbilimleri alanında sıklıkla kullanılan Bulanık mantık (Fuzzy Logic) metodu ile şehir ve ülke gibi büyük coğrafi bölgelerin Yerel zemin gruplarının sınıflandırılması işlemi klasik metoda göre oldukça kısa sürede yapılarak, CBS' de haritalanabilmektedir.Bu amaçla yöntemin uygulaması 17 Ağustos ve 12 Kasım 1999 depremlerinde büyük can ve mal kaybına uğramış Adapazarı ilinde gerçekleştirilmiştir. Çalışmalarda 2000 adet sondaj ve 280 adet sismik kırılma verilerinden elde edilen zemin parametrelerine ait mikrobölgeleme haritaları oluşturularak, Bulanık Mantık ile sınıflanan zemin grupları CBS' de haritalanmıştır. Mikrobölgeleme haritalarına göre, Adapazarı ili kent merkezi zemininin ilk 1,5 metrelik kesiminin %85?90 oranında Z?4 zemin grubu olduğu görülmüş, artan derinliklerde ise bu oranın nispeten azaldığı izlenmekle birlikte, genel dağılımının yine Z?4 ve Z?3 grubu zeminlerden oluştuğu görülmektedir. Dağılımın böyle çıkmasında en büyük etkenin, çalışma alanının yaklaşık % 85'lik bölümünde yeraltı su seviyesinin yüksek oluşu ve alüvyon zemine bağlıdır.

In this study, we aimed to show the vitality of geodynamic data archives fort he planning of settlement areas and earthquake risks.In many advanced countries, this geodynamic data archives using for microzonation maps that are preparing by using Georaphic Information Systems (GIS). Recently, the fuzzy logic systems are using for classification of soil groups in city and countries and we can show them on the microzonation maps.This study applied on the Adapazari province that exposed many damages in 1999 Earthquake. Totally 2000drilling and 280 seismic data were collected and transferred into digital form. The soil groups were classificated by fuzzy logic system and microzonation maps were prepared by using GIS. Microzonation maps are show that most areas in the study area have Z-3 and Z-4 kind of soil group. It can be explain by the high ground water levels on the under consideration areas.