ÖZET Anahtar kelimeler: Karbon eşdeğeri, Lamel grafitli dökme demir, Küresel grafitti dökme demir Döküm endüstrisinde kullanılan dökme demirler en önemli malzemelerden birisidir. Düşük maliyetle üretilen dökme demirler iyi bir mühendislik malzemesidir. Dökme demirin mekanik özellikleri çok geniş aralıklarda değişir. Lamel grafitli dökme demir ve Küresel grafitli dökme demirlerde mekanik özellikleri etkileyen en önemli faktör grafit şeklidir. Dökme demirin kimyasal bileşimindeki ana elementler C (Karbon), Si (Silisyum), P (Fosfor), S (Kükürt), Mn (Mangan)' dır. Bu elementler mekanik özelliklerin çok fazla etkiler. Karbon eşdeğeri dökme demirin mekanik özellikleri inceleyen önemli bir metottur. Bu metodun formülü şöyledir: CEŞ = %C + %Si / 3 + %P / 3 Dökme demirlerde ; CEŞ > 4,3 ise hiperötektik CEŞ = 4,3 ise ötektik CEŞ < 4,3 ise hipoötektik dökme demir bu şeklinde adlandırılır. Karbon eşdeğerin bilinmesi ile mekanik özellikleri ve metalografik özellikleri hakkında bilgi edinilebilir. xıv
EXAMINING THE AFFECT OF CARBON EQUIVALENT TO THE MACHANIC PROPERTIES AND MICRO STRUCTURE IN FLAKE GRAPHITE CAST IRON AND SPHEROIDAL GRAPHITE CAST IRON SUMMARY Keywords: Carbon equivalent, Flake graphite cast iron, Spheroidal graphite cast iron Cast iron which is used in casting industry is one of the most important material. Cast iron which is produced at low cast is a good engineering material. The mechanic properties of cast iron chenge at very large ranges. The most important factor that affects mechanic properties in flake graphite cast iron and spheroidal graphite cast iron is the shape of graphite. Iron are C (Carbon), Si (Silica), P (Phosphorus), S (Sulphide), Mn (Manganese). These elements affect the mechanic properties very much. Carbon equivalent which examinas the mechanic properties of cast iron is an important method. The formula in this method is: CEŞ = %C + %Si / 3 + %P / 3 In cast iron; CEŞ > 4,3 if hiperotectic CEŞ = 4,3 if otectic CEŞ<4,3ifhipootectic by knowing the carbon equivalent the knowledge about the mechanic properties of cast iron and metalographic properties can be got. xv
