Coğrafi bilgi sistemleri kullanılarak Sakarya ili Erenler bölgesi mikrobölgeleme haritalarının oluşturulması

Abstract

ÖZET Anahtar Kelimeler: Mikrobölgeleme, Kuzey Anadolu Fay Zonu(KAFZ), Sorgulatma, Zemin Emniyet Gerilmesi (ZEG) Bu çalışma, Sakarya ili Erenler bölgesi zeminine ait mikrobölgeleme haritalarım hazırlayarak, Erenler bölgesinin yerleşime ne derece uygun olduğunu ortaya çıkarmak amacıyla yapılmıştır. Bu amaç doğrultusunda, 17 Ağustos depreminden sonra Erenler Belediyesi'nin genel zemin etüd raporu ve vatandaşların parsel bazında yaptırdıkları zemin etüdleri kapsamında yapılan 488 sondaj ve 74 sismik çalışmadan elde edilen veriler toplanarak sayısal ortama aktarılmıştır. Bütün veriler analizden geçirilerek güvensiz olanlar atılmıştır. Coğrafi Bilgi Sistemleri'nden (CBS) yararlanılarak inceleme alanının zeminine ait mikrobölgeleme haritaları oluşturulmuştur. İnceleme alanında 17 Ağustos depreminden önce inşa edilmiş binaların durumunu incelemek amacıyla bölgeye ait zemin emniyet gerilmesi değerleri üzerinde sorgulama yapılarak çalışma alanının kat sorgulama haritaları elde edilmiştir. Bu sorgulama yapılırken, mevcut bir binanın radyal temele sahip olduğu, 100 m2 taban alanına sahip olduğu ve her bir katın ağırlığının 100 ton olduğu varsayılmış, bina yapılmadan önce zemine uygulanabilecek iyileştirmeler sonucu oluşabilecek sonuçlar göz ardı edilmiştir. Yapılan incelemeler ve oluşturulan haritalara göre şu sonuçlar çıkarılmıştır; Erenler bölgesinde zemini oluşturan iki jeolojik formasyon mevcuttur. Topoğrafik olarak yüksek alanlarda fıliş görülürken, geriye kalan tüm düzlük alanlar alüvyon karakterlidir. İnceleme alam genelinde yer altı su seviyesinin yüksek olması, alüvyon karakterli zeminin birçok kesiminde sıvılaşma riskinin varlığına neden olmaktadır. Çalışma alanında, filisin kapladığı yüksek alanlar ile Yeni Mahalle sınırlan içinde iri çakılların yoğun olduğu kesimler, diğer alanlara göre daha sağlam zemine sahiptirler. Yapılan sorgulatma sonucunda, çalışma alam genelinde gerekli tedbirler alınmadığı takdirde zeminin güvenli olarak bina taşıyacak güce sahip olmadığı, yüksek alanlarda ise zeminin max 4 katlı binayı güvenli olarak taşıyabileceği görülmüştür. Tüm mikrobölgeleme ve kat sorgulama haritalarında da görüldüğü üzere, Erenler bölgesi güvenli yapılaşmalar için uygun bir alan değildir. Alüvyon kalınlığı ve yer altı su seviyesinin yüksekliği göz önüne alındığında, bölge genelinde yapılaşmaya gidilirken drenaj, hafriyat ve zemin iyileştirmesi gibi tedbirlere başvurmak yararlı olacaktır.

CREATING MICROZONATION MAPS OF ERENLER REGION IN SAKARYA BY USING GEOGRAPHIC INFORMATION SYSTEMS SUMMARY Key Words: Microzonation, North Anatolian Fault Zone (NAFZ), Interrogation, Bearing capacity. In this study we prepared microzonation maps for Erenler region to understand if this area is suitable for settling. For this purpose, totally 488 drilling and 74 seismic data were collected from erenler municipality general ground surveys and residence local ground surveys. All data were transferred into digital form. All mistrustful parts were extracted from total data after the data analysis. Study area microzonation maps were created by using GIS (Geographical Information System). In the study area, to understand buildings situation which constructed before August 17, 1999 Earthquake, Storey building interrogation maps were obtained over bearing capacity values. During interrogation it is estimated that all buildings have a radial foundation with 100 m2 area, each storey is 100 tons weight. Also soil improvement systems extracted during study process. After creating microzonation maps and examining the data, these results were obtained; There are two dominant geological soil formations in Erenler Region. As a topographic scene; high areas of the study area controlled by flysch, other plain areas is controlled by alluvial character. Because of the high groundwater level there will be a liquefaction risk on high amount of alluvial area. In the study area, high areas which are controlled by flysch with large grain size and also Yeni Mahalle region have strong soil properties comparing with the others. After the interrogation, if there will be no precaution about the ground, the soil is so soft to make a construction. On the other hand high topographic areas allow to construct maximum 4 storey buildings. It is available to see on all microzonation and storey interrogation maps that Erenler Region is not suitable for safe constructions. Considering the thickness of aluvial and ground high water level, It will be useful to make precaution such as drainage, excavation and ground improvement before construct a building. XI