ÖZET Anahtar Kelimeler: BJT Modellemesi, Gummel-Poon Modeli, Ebers-Moll Modeli, Spice-BJT Modeli, Early Gerilimi Elektronik teknolojisinde günden güne meydana gelen gelişmeler göze çarpmaktadır. Bunun paralelinde hem farklı türde elektronik elemanlar üretilmekte hem de mevcut olan elemanlarda bir takım yenilikler elde edilmektedir. Elektronik elemanların modellenmesi ve bilgisayar programlan vasıtası ile sanal ortamda gerçeklenmesi hem modellenen elemanın yapısal bilgileri hakkında daha sağlıklı bilgi vermesi hem de buradan hareketle daha işlevsel elemanların yapılması açısından çok büyük önem arz eder. Bilgisayar simülasyonu, entegre devre tasarımında en önemli adımlardan bir tanesidir. Devreyi tasarlayan kişi, bilgisayar simülasyonu sayesinde, devreyi yüklemeden gerilimlerin ve akımların dalga formlarının ve frekans cevaplarının gözlemi, deney plakası tarafından oluşturulan parazitler olmadan entegre devrelerin yüksek frekansta performansının tahmin edilmesi gibi diğer tekniklerde mevcut olmayan analizleri gerçekleştirebilir. Analizlerin doğruluğu kullanılan modele bağlı olduğu için, yan iletken cihazların modellenmesi devre simülasyonunda önemli bir yere sahiptir. Bu tez çalışmasında, BJT'nin bilinen modelleri incelenmiş, daha sonra bu modeller Pspice simulasyon programı ile gerçeklenmiş, model parametrelerin ve grafiklerin doğruluğunu arttırmak amacıyla modeller üzerinde bir takım değişikler yapılmış ve bu değişiklerin sonuçlan gösterilmiştir. XI
EXTRACTBVG AND COMPARING THE PARAMETERS OF BJT'S MODELS WTTH SPICE SUMMARY Key Words: Modelling of BJT, Gummel-Poon Model, Ebers-Moll Model, Spice-BJT Model, Early Voltage The development of the electronic technology stands out from day to day. Parallel to this, the different kind of electronic elements are produced and also some novelties of the electronic elements that are existent are obtained. Modelling of electronic elements and realizing with computer programmes at the imaginary surrounding is very important both of giving reliable information about the structural information of the element that is modelling and making the functional elements. The computer simulation is öne of the most important step at the designing of the integrated circuit The person who is designing the circuit can realize the analysises owing to the computer simulation which is not at the other techniques as the obsarvation of the ripple forms of the voltages and currents and the answers of the frequency without loading the circuit, estimating of the performance of the integrated circuits at the high frequency without the parasite that is formed by the plate of the experiment Analysises truths are dependent on the using model. So modelling of the semi-conductor equipments is very important for the circuit simulation. in this study, the model of the BJT which are knovvn are examined, then this models are realized by the PSPICE simulation programme. To increase the truth of parameters and graphics of the model, some of changes are made on the models and this changing's results are shown. xii
