ÖZET Anahtar Kelimeler: Tras, basınç dayanımı, durabilite, çimento performansı, Şavşat Trası, Lafarge trası, sülfat etkisi, Ülkemiz doğal puzolan yönünden zengin rezervlere sahiptir. Uygun puzolanların, uygun miktarlarda, bilinçli bir şekilde kullanımı beton ve çimento performansının geliştirilmesinde birçok çevresel, teknik ve ekonomik faydalar sağlamaktadır. Bu çalışmada Şavşat trası ve Lafarge trasının katkılı çimentolarla değişik oranlarda ikameli olarak kullanılmasının beton performansına etkisi araştırılmıştır. Bu sayede Şavşat bölgesindeki bakir tras rezervlerinin ekonomiye kazandırılıp bölge için önemli katkılar sağlanması düşünülmüştür. Şavşat ve Lafarge trası belirli ikame oranlarında kullanılarak elde edilen numunelerin erken ve ileri yaş basınç dayanımlarına bakılmış, farklı çözeltilerde bekletilen numunelerin servis ömürleri açısından değerlendirilerek dayarımı ve ağırlık kayıpları incelenmiştir. Puzolanların çimentonun bir kısmının yerine kullanılmasının sülfat etkisine dayanıklılığı incelenmiştir. Bu amaçla farklı çimentoların şahit, %10, %20 ve %30 ikame oranlarında %10 konsantrasyonlu MgSO4 ve NaSO4 çözeltilerinde bekletilerek dayanıklılık açısından değerlendirilmesi yapılmıştır. Farklı ikame oranlarında kullanılan trasların katkılı çimentolarla kullanılması sonucu elde edilen betonların 7, 28, 90 ve 180. günlerdeki basınç dayanım değerleri incelenmiştir. İkame oram arttıkça katkılı çimentolardaki klinker miktarının azalmasına bağlı olarak basınç dayanım değerleri genel olarak azalmıştır. Trasların kullanılmasıyla farklı sülfath çözeltilerde ağırlık ve dayanım kayıpları belli miktarlarda azalmıştır. Belli bir ikame oranından itibaren ise dayanım kayıplarında artış gözlenmiştir. Bu itibarla belli bir ikame oranına kadar trasların kullanımı beton performansına olumlu katkılar yaptığı görülmüştür. xıv
THE INVESTIGATION OF BY USING ŞAVŞAT PUZZOLANS ON THE PRODUCTION OF BLENDED CEMENTS SUMMARY Keywords : Natural puzzolan,compressive strength, durability, cement performance, Şavşat puzzolan, Lafarge puzzolan, sulfate attacks, Turkey has rich puzzolan resources so it's aimed in this study to use of natural puzzolans such as Şavşat and Lafarge puzzolans on the cement production with blended cements. The use of appropriate puzzolans in correct quantities provides some technical and economic advantages in improving concrete and cement performance. With this, it's aimed to get Şavşat puzzolans resources to economy in this region and provides important effect in that region's economy. Lafarge and Şavşat puzzolans are added to cement clinker at specific ratios and used as additives to cement various combinations in an attempt to determine the effect of additives on various properties of blended cement such as compressive strength, setting time and as durability strength and weight loss. The effect of puzzolan use as partial substitute for cement against sulfate resistance is also investigated. With this aim, it's realized as durability different blended cements to be kept sodium and magnezium sulfate with 10 % concentration. Experiments were performed using cement mixtures with various ratios of puzzolans added. The ratios used were 10, 20 and 30 percentages. The specimens were left in lime saturated water for 7, 28, 90 and 180 days. The values of compressive strength were determined that days. When the subtitution ratio is increased, -in according with clinker quantities are decreased- usually compressive strength values are decreased. The use of puzzolans there are strength and weight losses decreased in different sulfate concencrations. Until a substitution ratio, the use of puzzolans have provided affirmative effect on the concrete performance.
