ÖZET Anahtar Kelimeler: Yapısal kontrol sistemleri, sismik izolasyon, yüksek sönümlü kauçuk yataklar, sönümleyiciler, temel izolasyon sistemleri Bu çalışmada, deprem etkisindeki yapıların sismik izolasyonu için kullanılan yapısal kontrol ve temel izolasyon sistemleri araştırılmıştır. Birinci bölümde, yapıların sismik izolasyonu ve daha önce yapılmış çalışmalar hakkında bilgiler verilmiş, bu çalışmanın kapsamı ve amacı özetlenmiştir. İkinci bölümde, yapısal kontrol sistemlerinin çeşitlerinden olan aktif, pasif ve hibrid yapısal kontrol sistemleri açıklanmıştır. Üçüncü bölümde, temel izolasyon sistemlerinin bir türü olan yüksek sönümlü kauçuk yataklar araştırılmış ve yüksek sönümlü kauçuk yatakların hesap adımları gösterilmiştir. Dördüncü bölümde, ilk olarak dinamik analizde kullanılacak farklı yapı sistemleri modellenmiştir. Bu modeller klasik tasarımlı ve yüksek sönümlü kauçuk yataklarla sismik izolasyonu yapılan yapı sistemleridir. Belirlenen yapı sistemlerinin, 1999 Marmara deprem kayıtları kullanılarak dinamik analizleri gerçekleştirilmiştir. Analiz sonuçları yapı sistemleri için karşılaştırılarak değerlendirilmiştir. Beşinci bölüm, sonuçlardan ve önerilerden oluşturulmuştur. xıv
HIGH DAMPING RUBBER BEARING APPLICATIONS IN SEISMIC ISOLATION OF STRUCTURES SUMMARY Keywords: Structural control systems, seismic isolation, high damping rubber bearing, dampers, base isolation systems In this study; structural control systems and base isolation systems, which are used for the design of structures subjected to earthquake in seismic isolation, are investigated. In the first chapter, general information about seismic isolation of structures and literature search are given, and the scope and goal of this study are summarized. In the second chapter, active, passive and hybrid structural control systems, which are sort of structural control systems, are explained. In the third chapter, high damping rubber bearings which are sort of base isolation systems are investigated and design steps of this systems are presented. In the fourth chapter, firstly different structure systems are modelled. These models are carried out for high damping rubber bearings, which have different properties using 1999 Marmara earthquake records. The results are compared and evaluated. In the fifth chapter, the conclusions and suggestions are presented. xv
