ÖZET Anahtar kelimeler : PID, Senkron jeneratör, Voltaj kontrol, PLC Programlanabilir Lojik Kontrolör' ler (PLC ler) endüstriyel kontrol sistemlerinde yaygın olarak kullanılan kontrol elemanlarıdır. Özel bir programlama dili olan 'ladder' programlama dili kullanılarak programlanabilme özelliğine sahiptirler. Çok sık sistem yapısında değişiklik yapılan endüstriyel fabrikalarda kolay programlanabilme özelliklerinden dolayı tercih edilmektedirler. Enerji üretim sistemlerinde üretilen gerilimin kararlılığının iyi bir şekilde kontrol edilmesinin önemi çok büyüktür. Bu nedenle enerji üretim sistemlerinin en önemli elemanlarından birisi olan senkron jeneratörün gerilim kontrol işleminin sağlıklı bir şekilde yapılması büyük önem taşır. Bunu gerçekleştirmek için çeşitli kontrol sistemleri kullanılmaktadır. Bu çalışmada, bir senkron jeneratörün gerilim kontrol işleminin PLC ile gerçekleştirilmesi amaçlanmıştır. Kontrol işleminin gerçekleştirilmesi aşamasında kullanılan kontrolör bir PLC programı içerisinde oluşturulmuştur. Kontrolörün gerilim kontrol işlemini yapabilmesi için jeneratör ile PLC arasında gerekli arayüz devreleri tasarlanmıştır. Sistemin kontrolü bir operatör paneli üzerinde oluşturulan ekran görüntüsü ile gerçekleştirilmiştir. PID kontrolörün P,I,D parametreleri operatör paneli kullanılarak birbirinden bağımsız olarak devreye sokulabilmektedir. Ayrıca operatör panelinin ekranından jeneratör çıkış geriliminin izlenebilmesi mümkündür. XII
CONTROL OF THE OUTPUT VOLTAGE OF SYNCHRONOUS GENERATOR BY USING PLC SUMMARY Keywords: PID, Voltage control, PLC PLC's are tools which are used commonly in industrial control systems. These components are programmable with using a special programme named ladder. They are preffered for their ability to make differences in industrial systems which need changes regularly. It is very important to control the stability of the voltage which is produced in energy producing systems. Because of that, as one of the most important component of energy producing systems, synchronous generator's voltage control is very important. To realize this several control systems are used. This study aims to using PLC in the voltage control of a synchronous generator. Controller has been implemented in a PLC and Interfaces which are necessary between the PLC and the generator have been designed. Control of system is commanded using a screen data on the programmable terminal. Output voltage of generator can be also monitored on a programmable terminal. Three different parameters of PID controller (P-I-D) can be entered separately via the programmable terminal. In addition, output voltage of the generator can be monitored on the operator panel. XIII
