ÖZET Anahtar kelimeler : çerçeveli taşıyıcı sistemler, kolon, kesme kuvveti, deprem etkisi Bu çalışmada; deprem etkisindeki konut ve işyeri türündeki 4 katlı çerçeveli sistem esasına dayanan 6 tip yapının kolon sayılarının değiştirilmesiyle katlara etkiyen deprem kuvvetlerinin, katların yanal yer değiştirmelerinin ve kolonlara gelen kesme kuvvetlerinin değişimi incelenmiştir. Birinci bölümde; Problemin tanımı yapılmış, ilgili çalışmalar hakkında kısa bilgiler verildikten sonra çalışmanın amacı ve kapsamı belirtilmiştir. İkinci bölümde; betonarme taşıyıcı sistemler ile ilgili bilgiler verilmiş, bir sistemin çerçeveli, perdeli, perdeli çerçeveli olması hallerinde yükleri taşıma biçimleri anlatılmış ve bu sistemlerden çerçeveli sistemin kullanım nedenleri açıklanmıştır. Dördüncü bölümde ele alman yapıların analizinde kullanılacak veriler elde edilmeye çalışılmıştır. Bu amaçla öncelikle döşeme kalınlığı tespit edilip döşeme ağırlıkları, daha sonra kiriş ve kolonların ağırlıkları hesaplanarak yapıların kat ve bina ağırlıkları deprem yönetmeliği kurallarına uygun olarak bulunmuştur. Üçüncü bölümde ise sistemin kendi ağırlığı ile birlikte bu sisteme etkiyecek yanal yükler altındaki davranışı incelenmiş, konuyla ilgili olarak yanal etki altında sistemdeki kolonların davranışı ve kolonlar ile çerçevelerin etkileşimi belirtilmiştir. Beşinci bölümde bina ağırlıkları tespit edilen bu yapılarda deprem etkisi altında oluşacak yatay yüklerin hesabında Eylül 1997 deprem yönetmeliğine uyularak "İDE YAPF'nm hazırladığı en son versiyon olan "ide CAD 4.0" bilgisayar programı kullanılmıştır. Altıncı bölümde yapılar, bu bilgisayar programı yardımıyla analiz edildikten sonra; katlara etkiyen toplam kesme kuvveti, kattaki kolonların aldığı toplam kesme kuvveti değerleri elde edilmiş ve bu sonuçlar doğrultusunda önerilerde bulunulmuştur. xı
THE EFFECT OF CHANGES İN COLUMN NUMBER TO BUILDING BEHAVIOUR AT FRAMED CARRYING SYSTEMS SUMMARY Keywords : framed carrying systems, coioumn, shear force, eartquake effect in this study; eartquake efFect as housing & commercial type based on 4 floors frame system, have been reviewed from point of views to eartquake forces to floors by changing coioumn numbers, lateral deplacements of floors and changing of shear forces coming to coloumns. First Section : Problem description, concerned studies and scope and aim ahs been given. Second Section : The structural behaviour is researched under lateral loads, plus şelf weight of structure, relevent with this topic, also interaction between columns and frame and behaviour of frame system under latera forces has been given. Third Section : General knowledge about reinforced - concrete systems has been given, and what benefits could be gained if systems are consisted as frame, systems, as well as, load carrying types has been explained. Fourth Section : The datas about structures has been gathered. First, floor thickness, acoording to the codes, has been determined and then columns vveight calculated, after this, storey and building şelf weights are found ; Fifth Section : At buildings, where building weights has been found, the lateral loads that will emerge under seismic loads has found with ' İDE YAPI 4.0 ' software program.Ali of equations, that are used to fınd loads and seismic forces, are aptly used from Turkish Codes. Sixth Section : After the analys with computer program, total shear forces at storey levels, total shear and columns shear forces values are found, finally results has been inspected and proposals has been made about it.