ÖZET Anahtar kelimeler: Deprem, çerçeve, perdeli - çerçeveli sistemler, boşluklu perdeli - çerçeveli sistemler, kat kesme kuvveti, dinamik analiz, yapı davranışı. Bu çalışmada; deprem etkisindeki konut ve işyeri türündeki 4,5,6 ve 8 katlı perdeli çerçeveli 24 tip yapı üzerinde, perde en kesit alanları sabit kalmak şartıyla perde boyutları, perde sayılan ve planda perde yerinin değişimiyle perde ve kolonlara gelen kesme kuvvetlerinin değişimi incelenmiştir. Birinci bölümde; Problemin tanımı yapılmış, ilgili çalışmalar hakkında kısa bilgiler verildikten sonra çalışmanın amacı ve kapsamı belirtilmiştir. İkinci bölümde; betonarme taşıyıcı sistemler ile ilgili bilgiler verilmiş, bir sistemin çerçeveli, perdeli, perdeli çerçeveli olması hallerinde yükleri taşıma biçimleri anlatılmış ve bu sistemlerden perdeli çerçeveli sistemin kullanım nedenleri açıklanmıştır. Üçüncü bölümde ise sistemin kendi ağırlığı ile birlikte bu sisteme etkiyecek yanal yükler altındaki davranışı incelenmiş, konuyla ilgili olarak yanal etki altında sistemdeki perdenin davranışı ve perde ile çerçevelerin etkileşimi belirtilmiştir. Dördüncü bölümde ele alınan yapıların analizinde kullanılacak veriler elde edilmeye çalışılmıştır. Döşeme ağırlıkları, kiriş, perde ve kolonların ağırlıkları hesaplanarak yapıların kat ve bina ağırlıkları deprem yönetmeliği kurallarına uygun olarak bulunmuştur. Beşinci bölümde bina ağırlıkları tespit edilen bu yapılarda deprem etkisi altında oluşacak yatay yüklerin hesabında Eylül 1997 deprem yönetmeliğine uyularak "İDE YAPI" bilgisayar programı kullanılmıştır. Altıncı bölümde yapılar, bu bilgisayar programı yardımıyla analiz edildikten sonra; katlara etkiyen toplam kesme kuvveti, kattaki perdelerin aldığı toplam kesme kuvveti, kattaki kolonların aldığı toplam kesme kuvveti değerleri elde edilmiş ve bu sonuçlar doğrultusunda önerilerde bulunulmuştur. xıv
THE EFFECT OF SHEAR - WALLS CHANGING POSITIONS ON SHEAR FORCES OCCURİNON COLUMNS SUMMARY Keywords : Key Words - Earthquake, frame, shear walled systems, coupled frame- shear walled systems, shear forces at the floors, dynamic analysis, behaviour of building. In this study; during an earthquake, having 4, 5, 6 and 8 floors, with coupled frame-share walled and shear walled systems 24 types of constructions total shear forces and changing of shear forces occurinon columns and shear-walls changing positions are researched. First Section : Problem description, concerned studies and scope and aim has been given. Second Section: General knowledge about reinforced - concrete systems has been given, and what benefits could be gained if systems are consisted as frame, shear - wall or shear- wall -frame systems, as well as, load carrying types has been explained. Third Section : The structural behaviour is researched under lateral loads, plus self weight of structure, relevent with this topic, also interaction between shear - wall and frame and behaviour of shear-walls in system under latera forces has been given. Fourth Section : The datas about structures has been tried to be. First, floor thickness, according to the codes, has been determined and then columns and shear - walls weight calculated, after this, storey and building self weights are found ; Fifth Section : At buildings, where building weights has been found, the lateral loads that will emerge under seismic loads has found with "İDE YAPI" program. All of equations, that are used to find loads and seismic forces, are aptly used from Turkish Codes. Sixth Section : After the analys with computer program, total shear forces at storey levels, total shear - wall shear forces at the storey levels and columns shear forces values are found, finally results has been inspected and proposals has been made about it.