Enerji iletim sistemlerinde kontrollü çalışma bölgeleri

Abstract

Elektrik üretim santralleri kullanılan hammaddeye yakın olma, çevresel şartlar güvenlik ve gibi sebeplerden dolayı genellikle elektriğin tüketildiği noktalardan uzakta kurulurlar. İşte bu noktada iletimin önemi ortaya çıkar.1950'li yıllarda 400 MW civarında olan kurulu güç günümüz itibarıyla 40.000 MW'ı aşmıştır. Böylesine büyük bir yapı içerisinde birçok nedenden dolayı pek çok işletme şekillerine de kaçınılmaz olarak ihtiyaç duyulmaktadır. İşte bu işletme şekillerinden biri de dünyada modern iletim şebekelerinde uygulanmakta olan ?kontrollü çalışma bölgeleri ? uygulamasıdır.Bu tez çalışmasının amacı bir iletim sisteminin kontrollü çalışma bölgelerine ayrılarak işletilmesinin irdelenmesine yöneliktir. Bu kapsamda tezin giriş bölümünde genel bir enterkonnekte şebeke tanımı yapılmış ikinci bölümde güç iletim sistemleri işletimi temel bilgileri verilerek enterkonnekte sistem için gerekli açısal, gerilim ve frekans kararlılığı bilgileri verilmiş, üçüncü bölümde temel yük akış kuralları ve hesap yöntemleri açıklanmış, dördüncü bölümde ise bir iletim şebekesinin kontrollü çalışma bölgeleri şeklinde incelenmesi yapılarak literatürden örnekler verilmiş, beşinci bölümde Türkiye'nin Kuzeybatı Anadolu Bölgesi'ne ait iletim sistemi tanıtılarak şu anda uygulanan ve gelecekte uygulanabilecek kontrollü çalışma bölgelerine ait üç adet senaryo üretilmiştir. Bu senaryolar enterkonnekte sistem ile karşılaştırılarak değerlendirmeler yapılmıştır.Söz konusu senaryo çalışmaları esnasında temel yük akış işlemlerinde Newton Raphson yöntemini kullanan PSSE programı kullanılmıştır.Anahtar Kelimeler: Enerji İletim Sistemleri, Kontrollü Çalışma Bölgeleri, PSSE

Since power plants are built the places where are close the energy sources, the long transmission lines are installed to transmit electric power to customers in the cities. The environmental conditions and security, reliability of the transmission system and infrustructure concerns become important.Turkey?s installed capacity was about 400 MW in 1950s, today it exceeds 40.000 MW. Because of the fast extending of the system, different grid system operation types appeared. One of the operational types of the grid system is controlled operation regions.The aim of this thesis is the inspection of the regions of the controlled splitting regions transmisson system. In that scope the term of general interconnection grid is described. At the second section power transmisson systems operation is explained and necessary information about angular, voltage and frequency stabilities are given. Basic power flow rules and its calculation methods are given at the third section. At the fourth section, controlled splitting regions of a transmission grid are inspected and some examples are excerpet from literature. In fifth section, transmission system of Turkey?s Northwest Anatolia Region is introduced and present applications about controlled regions are examined and three scenarios are produced. This scenarios are compared with grid sytem and results have been evaluated.While making a scenario study, the fundamental power flow calculations are made by PSSE program. The PSSE uses the Newton Raphson iteration method.Key Words: Energy Power Systems, Controlled Operation Regions, PSSE