Bu çalışma, ilköğretim 6. sınıf Fen ve Teknoloji dersi ?Maddenin Tanecikli Yapısı? ünitesindeki kavramların öğretiminde, öğrenci ürünü olan karikatürlerin kullanımının öğrenci başarısına ve motivasyonuna etkisini araştırmak amacıyla yapılmıştır.Çalışmaya 2009-2010 Eğitim-Öğretim yılında Düzce ili Merkez İlçede bulunan bir ilköğretim okulunun 6. sınıfında okuyan toplam 30 öğrenci katılmıştır. Araştırmanın modeli deneysel araştırma modellerinden ?ön test-son test kontrol gruplu model?dir. Deney ve kontrol grubunda ders, öğretim programı dâhilinde ve yapılandırmacı yaklaşıma göre işlenmiş, ancak deney grubu öğrencilerinden ünite kazanımları ile ilgili karikatürler çizmeleri de istenmiştir. Öğrencilerin konu ile ilgili çizdikleri karikatürler sınıf ortamında tartışılmış ve panolara asılmıştır. Veri toplama aracı olarak, araştırmacı tarafından geliştirilen ve KR-20 güvenilirlik katsayısı 0.88 olarak bulunan başarı testi ve Tuan, Chin ve Shief (2005) tarafından geliştirilmiş, Başdaş (2007) tarafından Tükçe'ye uyarlaması yapılmış motivasyon ölçeği kullanılmıştır. Elde edilen nicel veriler SPSS 15.00 paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Verilerin analizinde grupların uygulama öncesi ve sonrası puanlarını karşılaştırmak için Wilcoxon İşaretli Sıralar Testi, gruplar arasındaki farklılıkların anlamlılığını karşılaştırmak için ise Mann Whitney U-testi kullanılmıştır. Uygulama sonunda deney grubu öğrencilerinin karikatür ile işlenen dersler hakkındaki görüşleri ve öğrenci ürünü karikatürler açık kodlama yoluyla analiz edilmiştir.Bu çalışmanın sonucunda, deney ve kontrol grubunun başarı ön test ortalama puanları arasında anlamlı bir farklılık görülmezken, başarı son test ortalama puanları arasında deney grubu lehine anlamlı bir farklılık olduğu görülmüştür. Ancak deney ve kontrol grubunun motivasyon puanları arasında anlamlı bir farklılık oluşmamıştır. Öğrenci görüşlerinden elde edilen sonuçlar doğrultusunda karikatürlerin iç pekiştireç sağladığı, disiplinler arası öğrenmeyi ve işbirlikli öğrenmeyi desteklediği, öğrencilerin öğrenmelerine yardımcı olduğu, yaratıcılıklarını ve düşünme becerilerini geliştirdiği, karikatürlerle öğrenmenin eğlenceli olduğu ortaya çıkmıştır. Öğrenci ürünü karikatürler incelendiğinde ise atom ve benzeri yapıları kişileştirdikleri, analojilerden faydalanarak karikatür oluşturdukları ve günlük hayattaki örneklerden faydalandıkları görülmüştür.Anahtar kelimeler: Fen Eğitimi, Fen ve Teknoloji Dersi, Öğrenci Ürünü Karikatür, Maddenin Tanecikli Yapısı
The aim of this study is to investigate the effects of using cartoons, made by students, on students? achievement and motivation in teaching concepts of ?Particulate Structure of Matter? unit in sixth grade Science and Technology course.The participants of this study were 30 students selected from a primary school in the centre of Düzce. The research design is ?pretest-posttest control group design?. Although both experimental and control group were taught based on constructivist approach in relation with the Science and Technology program in Turkey, the experimental group was assigned to draw cartoons related to objectives of the unit. The cartoons drawn by the students about the subject were discussed in the class and hung on the bulletin boards. The achievement test developed and used in this study to gather data yielded KR-20 reliability coefficient of 0.88. In addition, motivation scale developed by Tuan, Chin and Shief (2005) and adapted into Turkish by Başdaş (2007) was used. The obtained quantitative data were analyzed by using SPSS 15.00 statistical software. Wilcoxon Signed Rank Test was used for comparing the scores before and after treatment to analyze the data. Mann Whitney U-test was used compare the significance of difference between the groups. The views of in order to experimental group students regarding the lessons in which students made cartoons were used and the open coding was used to analyze student-made cartoons.As a result of this study, although there was no significant difference between the achievement pre-test average scores of the experimental and control group, there was a significant difference between achievement post-test scores in favor of experimental group. However there was no significant difference between experimental and control group regarding motivation scores. The qualitative analysis showed that cartoons provide internal reinforcement, interdisciplinary learning, and cooperative learning, help student learning and improve creativity of students and thinking skills, in addition, students asserted that learning with cartoons is enjoyable. Moreover, when students-made cartoons were examined, it was revealed that students personalize atom and similar structures; they use analogies and benefit from real life experiences while drawing cartoons.Key Words: Science Education, Science and Technology Course, Student-made Cartoons, Particulate Structure of Matter