Endüstriyel tesislerdeki parlayıcı, patlayıcı ve zehirleyici maddelerin depolanmasındaki risklerin belirlenmesi

Abstract

1999 yılında yaşanan Marmara Depreminin etkisiyle çıkan Tüpraş yangını ve 2002 yılında meydana gelen Akçagaz LPG tanklarının patlaması, ülkemizde bulunan endüstriyel tesislerdeki parlayıcı, patlayıcı ve zehirleyici maddelerin depolanması sırasında oluşacak afetlerin yerleşim yerlerini ne derece etkileyeceğini gündeme getirmiştir.Türkiye'de sanayinin gelişmesine paralel olarak, şehirlerimizin nüfusu da hızla artmıştır. Hızla artan nüfus çarpık kentleşmeyi de beraberinde getirmiştir. Çarpık kentleşme denince; gecekondular, plansız bir şekilde yapılmış binalar, doğal çevreye zarar veren ve zamanla onu yok eden yapılaşma, sosyal tesislerin ve toplumsal yaşam alanlarının kıtlığı, sanayi bölgelerinin şehirle iç içe girmesi vb. durumlar akla gelir. Çarpık kentleşme; alt yapının yetersiz olması nedeniyle yoğun yağışlarda sel afetlerinin yaşanmasına, itfaiyenin giremediği sokaklar nedeniyle konut yangınlarının büyümesine, kontrol mekanizmasının yetersiz olması nedeniyle kaçak/depreme dayanıksız yapılaşmaya, endüstriyel tesislerle yerleşim yerlerinin iç içe girmesi nedeniyle sanayiden kaynaklı hava kirliliği ve atıksuların bölgede kanser oranını artırmasına ve bunun yanında olabilecek endüstriyel kazalar sonucu büyük afetlerin yaşanmasına yol açmaktadır.Bu çalışmanın amacı; endüstriyel tesislerde parlayıcı, patlayıcı ve zehirleyici maddelerin depolanması sırasındaki risklerin belirlenerek, olası endüstriyel kaza durumunda tesislerin yakınındaki yerleşim yerlerine olan etkilerini azaltmaktır.

In 1999, Tüpraş İzmit Refinery caught fire which was triggered by the Marmara Earthquake and in 2002, Akçagaz Körfez LPG facility explosion took place. These disasters brought a vital question into minds: what will be aftereffects of storing inflammable, explosive and toxic materials near residential areas.In Turkey, parallel with development of the industry, urban population has increased dramatically and unfortunately, this rapid population growth caused irregular urbanization including slums, unplanned buildings, structures that damage the environment, lack of the social facilities and social network areas, industrial facilities located nearby the city and etc. Irregular urbanization causes floods after heavy rainfall because of insufficient infrastructure, growth of the house fires because of narrow streets, illegal and undurable against a possible earthquake structuring because of loose/inadequate control mechanism and inevitable rise in cancer ratio because of industrial air pollution and waste water produced by industrial facilities near residential areas.The main goal of this dissertation is to define risks of the industrial based inflammable, explosive and toxic material storage facilities and to reduce the undesired effects of probable industrial accidents towards local residents.