Adapazarı atmosferi partikül maddelerinde (PM1, PM10) bulunan Fe, Pb, Cr, Zn, ve Cd içeriklerinin tayin edilmesi

Abstract

Avrupa'da hava kalite standartları partiküler madde boyutları 2,5 ve 10 µm olan tanecikler için geliştirilmiştir. Analizler neticesinde 2,5 µm partiküler madde boyutunun yeterli bilgiyi sağlamadığı dolayısıyla yerine 1 µm tanecik boyutunun analiz edilmesinin farklı kirlilik kaynakları arasında daha iyi ayrım sağlayacağı görüşü oluşmuştur.Bu çalışmada, araştırma bölgesi olarak Sakarya ilinin Serdivan ilçesi (Üniversite Kampüsü) ve Adapazarı ilçesinden (Şehir Merkezi, Ozanlar, Yeşiltepe) dört bölge belirlenmiştir. Haziran-2009'dan Kasım-2009'a kadar olan sürede, 2 saatlik periyotlarda duplike olarak, PM1 ve PM10 boyut aralıklarında toplam 96 adet atmosferik partikül örneği toplandı. Numune toplama işleminde Isleworth Gravimetric Type 113A hava toz örnekleyicisi kullanıldı. Toplanan numuneler, nitrik asit ve perklorik asit ile muamele edilerek, 90 0C de 1 saat ısıtıldı. Parçalandıktan sonra mavi bant süzgeç kağıdı ile süzüldü. Son olarak örnekler, Alevli Atomik Absorbsiyon Spektrometresi cihazında analiz edildi. Numunelerde Fe, Pb, Zn, Cr, ve Cd elementlerine bakıldı. Cd elementi kantitatif tayin limitinin altında olduğu için tespit edilemedi.Elde edilen verilere göre, PM1 için Fe ve Pb elementleri sırasıyla 2,918 µg m-3 ve 0,153 µg m-3 ile Ağustos ayında Yeşiltepe bölgesinde, Cr elementi 0,049 µg m-3 ile Ekim ayında Kampüs bölgesinde ve Zn elementi ise 4,805 µg m-3 olarak Haziran ayında Kampüs bölgesinde en yüksek değerlerde tespit edilmiştir. PM10 için Fe ve Zn elementleri sırasıyla 5,460 µg m-3 ve 7,245 µg m-3 ile Haziran ayında Kampüs bölgesinde, Pb elementi 0,750 µg m-3 ile Kasım ayında Kampüs bölgesinde ve Cr elementi ise 0,106 µg m-3 olarak Haziran ayında Kampüs bölgesinde en yüksek değerlerde tespit edilmiştir.

Air quality standards are developed for particulate matters of 2.5 and 10 µm sizes in Europe. But according to the analysis results, particulate matter which has a 2.5 µm size can not provide enough information. Consequently, instead of analysing 2.5 µm, 1 µm particulate matter produces more useful information for understanding differences between pollution sources.In this study, Serdivan (University Campus) and Adapazarı towns (City Center, Ozanlar, Yeşiltepe) of the province of Sakarya as the research area were determined. Particulate matters of 1 and 10 µm sizes were sampled for 2 hour intervals in duplicate between June 2009 and November 2009. Isleworth Gravimetric Type 113A air dust sampler was used for collecting samples. The collected samples were treated with nitric acid and perchloric acid and then heated 1 hour at 90 0C. After digestion, supernatant was filtered through blue band filter paper. Finally, the samples were analyzed for Fe, Pb, Zn, Cr, and Cd elements by using Flame Atomic Absorption Spectrometer. Cadmium was below the limit for quantitative determination.According to data recorded, the highest values of PM1 for Fe and Pb elements were 2.918 µg m-3 and 0.153 µg m-3 in August in Yeşiltepe region, respectively. Cr element was measured as 0.049 µg m-3 in October in the Campus area and Zn element as 4.805 µg m-3 in June in the Campus area. The highest values of PM10 for Fe and Zn were 5.460 µg m-3 and 7.245 µg m-3 in June in the Campus area respectively. Pb element was found as 0.750 µg m-3 in November in the Campus area and Cr element was measured as 0.106 µg m-3 in June in the Campus area.