Bu çalışmada, çeşitli gıdalarda renklendirici olarak kullanılan Tartrazin ve Sunset Yellow'un genotoksik etkisi Pisum sativum L. model organizması üzerinde incelenmiştir. Bitki tohumları 10, 25, 50, 100, 200 ve 400 mg/L konsantrasyonlarda hazırlanan boya çözeltilerinde çimlendirilmiştir. Kontrol grubu ise damıtık suda çimlendirilen tohumlardan oluşturulmuştur.Araştırma sonucuna göre; çimlenmenin sadece 24. saatinde Tartrazin ve Sunset Yellow'un tüm konsantrasyonlarında kontrole kıyasla anlamlı fark gözlenmiştir. Çimlenme süresi 72 saate ulaştığında ise tüm gruplarda çimlenme oranı %100 olarak tespit edilmiştir.Tartrazin'in tüm konsantrasyonlarında mitotik indeks ileri derecede anlamlı olacak şekilde azalmıştır (p<0.00001). Sunset Yellow'un 10 mg/L konsantrasyonunda mitotik indeksteki azalma anlamlı bulunmazken (p>0.05); diğer tüm konsantrasyonlarda istatistiksel olarak anlamlı azalma gözlenmiştir.İstatistiksel hesaplamalarda Tartrazin ve Sunset Yellow'un çalışmada kullanılan tüm konsantrasyonlarında mitoz bölünmedeki anormallikler anlamlı bulunmuştur. Mitotik hücrelerde, metafaz plağında toplanamama, kromozomlarda yapışma, poliploidi, fregmantasyon, anafaz köprüleri, mikronükleus ve çift çekirdek anormallikleri gözlendi.Sonuç olarak; çalışmada kullanılan her iki gıda boyasının 10, 25, 50, 100, 200 ve 400 mg/L konsantrasyonlarda genotoksik etki gösterdiği kanısına varılmıştır.Anahtar kelimeler: Pisum sativum L., Tartrazin, Sunset Yellow, Genotoksik
cIn this study, genotoxic effects of Tartrazine and Sunset Yellow used as colorants in various foods have been investigated on the model organism of Pisum sativum L. Plant seeds were germinated in dye solutions prepared in 10, 25, 50, 100, 200 and 400 mg\L concentration values.Control group was formed by seeds germinated in distilled water.As a result of this study, a significant difference was observed at only 24 hours of germination in all concentrations of Tartrazine and Sunset Yellow compared to control. When germination time reaches at 72 hours, germination rate was determined to be %100 in all groups.Mitotic index has decreased highly significantly in all concentrations of Tartrazine. (p<0.00001). Whereas there was no significant reduction in 10 mg\L concentration of Sunset Yellow in mitotic index (p>0.05); a statistically significant decrease was observed in all other concentrations.In statistical calculations, abnormalities in mitosis were found to be significant in all concentrations of Tartrazine and Sunset Yellow used in the study. Ungathering on metaphase plate, sticky chromosomes, polyploidy, fragmentation, anaphase bridges, micronucleus and dual-core abnormalities were observed in mitotic cells.As a result, it was indicated that the two food dye used in the study showed genotoxic effect in 10, 25, 50, 100, 200 and 400 mg\L concentrations.Key Words: Pisum sativum L., Tartrazin, Sunset Yellow,Genotoxi
