Türkiye ve Kafkasların depremselliği deprem tehlikesinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışma sismik aktivite bakımından dünyanın önde gelen bölgelerinden biri olan Türkiye ve Kafkaslar'ın depremselliğini ve deprem tehlikesinin ayrıntılı bir şekilde araştırılmasını konu edinmiştir. Çalışma genel olarak 2 başlık altında toplanmıştır. Bunlardan birincisi Türkiye ve Kafkaslar Bölgesi için `'Aktif fay veri tabanının oluşturulması'' ve ikincisi ise çalışılan bölgede deprem kaynak bölgelendirilmesinin yapılması ve depremsellik parametrelerinin hesaplanmasıdır.Çalışmada birinci aşama sonucunda toplam 1668 adet fay kesmesi tanımlanmış, toplam 36932 km uzunluğunda fayların parametreleri elde edilmiştir. Türkiye için aktif faylar veri tabanında 1070 fay kesmesinin fiziksel parametreleri tanımlanmıştır. 23356 km uzunluğunda fayların veri girdisi tam olarak yapılmıştır. Ermenistan için yine aynı formatta 1660 km fay tam olarak parametrelendirilmiş ve 20 adet fay kesmesi tanımlanmıştır. Azerbaycan için 402 adet fay kesmesi tanımlanmıştır. 6559 km uzunluğundaki fay girdileri tam olarak yapılmıştır. Gürcistan için ise 176 adet fay kesmesi tanımlanmış fiziksel parametreleri girilmiş, 5355 km uzunluğundaki fay girdileri tam olarak yapılmıştır. Dolayısıyla Türkiye ve Kafkaslar'da standart bir formatta ilk kez bu kadar ayrıntılı bir aktif fay veritabanı oluşturulmuş, sismik tehlike çalışmaları için önemli bir adım atılmıştır. Her fay kesmesi için elde edilen fiziksel parametrelerin kaynakları (makale, rapor, harita vb.) standart bir formatta bir araya getirilerek, pdf dosyalarından dijital bir kütüphane hazırlanmıştır.İkinci aşamanın sonucunda ise Türkiye ve Kafkaslar Bölgesi için deprem tehlike haritaları oluşturulmuştur. Buna göre Türkiye için b değerleri genellikle 0.6-1.4 Kafkaslar için ise 0.8 ve 1.6 arasında değiştiği görülmüştür. En çok enerji açığa çıkaran bölgeler ise Türkiye'de Kuzey Anadolu Fay Zonu, Doğu Anadolu Fay Zonu, Helenik yayının doğusu, güney Marmara, Kıbrıs yayının batısı, Menderes Fay Zonu ve çevresi tespit edilirken, Kafkaslar'da ana bindirme fay zonları boyunca, Büyük Kafkaslar ve Küçük Kafkaslar Fay zonları olarak tespit edilmiştir.

This study aims to investigate seismicity and earthquake hazard of Turkey and the Caucasuses which are one of the most seismically active regions of the world. This study consists of two main parts. The first part of the study is the compilation and determination of active fault parameters and construction of an Active Fault digital database. The second part is the delineation of seismic source zones and calculation of earthquake hazard parameters for each seismic source zone.In this study a total of 1668 fault sections have been defined, and 36932 km of faults are fully parameterized to construct a digital active fault database. The total number of defined fault sections and the total fault lengths for each country are: 1070 and 23356 km for Turkey, 20 and 1660 km for Armenia, 402 and 6559 km for Azerbaijan, 176 and 5355 km for Georgia, respectively. A digital active fault map is also prepared in ARC-GIS format. The fact that the active fault database has a dynamic character that allows continious updating, refinement and analysis is the most fruitful outcome of this study. The database also contains a digital library that includes pdf files of the relevant papers, reports and maps.In the second part of the study, earthquake hazard maps have been prepared for Turkey and the Caucasus regions. The computed spatial distributions in b-values vary between 0.6 and 1.4 in Turkey. However, they vary between 0.8-1.6 in the Caucasus region. The most notable seismic energy release regions are the North Anatolian Fault Zone, the East Anatolian Fault Zone, the eastern Helenic Arc, the western Cyprus Arc, Southern Marmara and the Menderes Fault in Turkey. The prominent seismic regions are the Main Thrust Zone, the Greater and the Lesser Caucasus Fault zones in the Caucasus region.