Uzun vadeli su temininde meteorolojik faktörlerin sapanca gölü su kalitesine etkisi

Abstract

Sakarya ili ve çevresi için içme suyu kaynağı olan Sapanca Gölü, endüstri suyu temini ve su ürünleri üretimi açısından da önemli bir su kaynağıdır.Sapanca Gölü, ülkemizin nadir içme suyu kaynağı olarak kullanılan göllerinden birisidir. Ancak çevresindeki doğal güzellik ve İstanbul iline olan yakınlığı nedeniyle yoğun yapılaşmaya maruz kalmaktadır.Küresel ısınma beraberinde iklim değişiklerine yol açmaktadır. Bunun sonucu olarak dünyadaki su kaynaklarında ciddi sorunlar yaşanmaktadır. Bu çalışmada küresel iklim değişikliğinin dünyamız ve Türkiye'deki su kaynakları üzerindeki etkileri incelenmiş, Sapanca Gölü'nün bu değişimin neresinde olduğu vurgulanmıştır.Bu çalışmada Sapanca Gölü'nün iklim faktörleri ve göl kotu seviyesinin değişimi arasında senaryolar kurulmuştur. İklim faktörleri Sakarya Meteoroloji İstasyon Müdürlüğü'nden alınan günlük ortalama yağış, günlük ortalama buharlaşma, günlük ortalama rölatif nem, günlük ortalama sıcaklık, günlük ortalama rüzgar hızı verilerdir. Göl Kotu değerleri ise Devlet Su İşleri (DSİ, 32. Şube Müdürlüğü, SAKARYA) verilerinden alınmıştır. Bu veriler çeşitli senaryolar altında yapay sinir ağları (YSA)'na tabi tutularak elde edilen sonuçlar kıyaslanmış ve en iyi sonucu veren model belirlenmiştir. Ayrıca çalışmada Sapanca Gölü'nü besleyen yan derelerin debi ve su kalite parametreleri incelenerek Sapanca Gölü'ne olan muhtemel etkileri araştırılmıştır.Literatürde, Sapanca Gölü Göl kotunun tahmin edilmesiyle ilgili bir çalışmaya rastlanılmamış olup yapılan çalışma bu bakımdan da önem arz etmektedir.

Lake Sapanca, which is a water resource for Sakarya city and its surrounding, is also an important water resource for industrial water supply and mariculture.Lake Sapanca is one of the lake, that is rarely used as drinking water resource of our country. Because of the natural beauty and closeness to the Istanbul, it subjects to intense structuring.Global warming causes to the climate changes. As a result of there are serious problems in the water resources of the world. In this study, the effects of the global climate change in Turkey and in our world, was analysed. It was emphasised where the Lake Sapanca of this change is.In this study scripts were built between factors of climate and changing lake level of Lake Sapanca. Factors of climate are data like daily avarage raining, daily avarage vaporing, daily avarage relative humidity, daily avarage temperature, daily avarage wind speed, which are taken from Sakarya management of meteorological station. The value of the lake level was taken from the data of the state hydraulic works (DSİ, 32. Branch Office, SAKARYA). These data were compared with the result that was obtained by subjecting to artificial neural network (ANN) under the various scripts and the best model was determined. However, in this study capacity and water quality parameters of the tributary river which nourishes the Lake Sapanca were analysed. The probable effects to the Lake Sapanca were searched.In literature, Previously, there is not a study about estimating of the lake level of the Sapanca Lake and this study has importance for this purpose.