Veri madenciliği ve optimizasyon teknikleri kullanılarak bir depo tasarımı : perakende sektöründe uygulaması

Abstract

Lojistik, son 10 yıl içerisinde ulusal ve uluslararası birçok alanda gelişmesi ivme kazanmış sektörlerin başında gelmektedir. Lojistik sektörünün en önemli yapı taşlarından biri olan depoların önemi her geçen gün artmaktadır. Bu durumun farkında olan depo yöneticileri, teknolojik gelişmeleri takip etmek ve depo sistemlerini daha verimli olacak şekilde geliştirmek zorundadır. Her sektörde olduğu gibi, lojistik sektöründe de rekabet şartlarının zorlaşması ile birlikte depolar, daha yalın, müşteri talebini daha hızlı karşılayabilecek, etkin ve verimli sistemler haline dönüştürülmesi gerekmektedir. Lojistik sektöründe depolar malların belirli süreler istiflenip, muhafaza edildiği daha sonra gelen müşteri siparişlerine göre paketlenip, teslim edilecek araçlara yüklendiği alanlardır. Uygulamada çözüm üretilmiş problem, perakende sektöründe hizmet veren bir ana dağıtım deposunun siparişlerinin depo içerisinden toplanması sırasındaki maliyetlerini minimize edecek şekilde depo içi tasarımının belirlenmesidir. Farklı metotlar yardımıyla elde edilmiş, farklı depo tasarımlarının performansları benzetim teknikleri yardımıyla incelenmiştir. Tezin birinci bölümünde, konunun genel hatları ile ilgili giriş yapılmıştır. ikinci bölümünde, depo yönetimi ve depo tasarımı ile ilgili yapılmış geniş bir literatür çalışması ışığında depo tasarımı ve sipariş toplama stratejileri ile ilgili yapılmış akademik çalışmaları özetleyen bir metin hazırlanmıştır. Üçüncü bölümde ise uygulama kısmında incelenmiş ve çözüm üretilmiş depo problemi detayları ile açıklanmıştır. Dördüncü bölümde, depo yönetimi konularıyla ilgili yapılmış araştırmalardan elde edilen bilgiler belirli bir sistematik içerisinde anlatılmıştır. Beşinci bölümde, uygulama kısmında kullanılan metotlar; birliktelik kurallarının da yer aldığı veri madenciliği teknikleri, uygulamada kullanılan matematiksel modelin çözümünde yararlandığımız Karesel model, ürünlerin depo içerisine yerleşiminde faydalanılmış olan Çok boyutlu ölçekleme analizi, sipariş toplama sırasındaki rotaların optimize edilmesinde kullanılan Gezgin satıcı problemi anlatılmıştır. Altıncı bölümde uygulamanın çözüm aşamaları anlatılmıştır. Yedinci bölümde perakende sektöründe hizmet veren bir ana dağıtım deposunda yapılan uygulama adımlar halinde anlatılmıştır. Sekizinci bölümde ise elde edilen sonuçlar yorumlarmış ve birbirleriyle kıyaslanarak tartışılmıştır.

In last decade, logistics has been one of the fields that developed with an increasing momentum both national and international sectors. Importance of warehouses, which are the most important building docs of the logistic sector, is increasing day by day. The warehouse managers, aware of this importance, need to follow the technological developments and improve the efficiency of the warehouses. With the harder competition conditions in logistics sector, just like every other sectors, warehouses need to be leaner, more efficient to satisfy the customer needs in a faster manner. In logistics sector, warehouses are the areas where the goods are kept for a while, then packed according to customer demands and loaded to the trucks. In the application phase, a warehouse design has been defined for a main warehouse of a retail sector company, to minimize the good picking costs while preparing the customer orders. Different types of warehouse designs which are achieved by different methods have been examined via simulations. In the first section of the thesis, major aspects of the study is introduced. In the second section, academic studies about warehouse management and design are summarized from a wide literature search about warehouse designing and order preparing strategies. In the third section, the details of the warehouse problem which is examined and solved during the study is explained. In the fourth section, the information gained from a research about the warehouse management subjects are introduced systematically. In the fifth section, we explain some methods which are used in the study; data mining techniques including the Association rules, Quadratic assignment technique which is used in the mathematical model, multi-dimensional scaling analysis which is used in defining the material placement in the warehouse, and travelling sales man problem, which is used in optimizing the material picking routes. In the sixth section, phases of application solution process are explained. In the seventh section, the application held in a main warehouse of a company exists in retail sector is explained step by step. In the eighth section, results are interpreted, discussed and compared with each other.