Bulanık süreç yeterlilik analizi ve uygulaması

Abstract

Süreç yeterlilik analizi, son yıllarda birçok işletme tarafından kullanılan, müşteri ihtiyaçlarını karşılamak için sürecin yeteneğini değerlendiren bir istatistiksel süreç kontrol tekniğidir. Bu analiz ile sürecin potansiyel ve gerçek yeterliliği belirlenir. Ürünlerin spesifikasyonları karşılayıp karşılamadığı araştırılır. Süreç yeterlilik analizi, istatistiksel kontrol altında olan süreçlere uygulanmaktadır. Kararsız ve kontrol altında olmayan süreçlerin gelecekteki yeterliliği doğru şekilde yorumlanamaz. Sürecin kontrol altında olup olmadığını tespit etmek için kontrol diyagramları kullanılır. Kontrol diyagramları ile grafik üzerinde kontrol dışı noktalar açıkça görülebilir. Gözlemlerin ve spesifikasyon limitlerinin dilsel ifadeler içerdiği veya kesin değerler olarak ifade edilemediği durumlarda bulanık küme teorisi kullanılır. Bulanık sayılar hem kontrol durumlarında hem de yeterlilik analizinde daha esnek ve detaylı bilgi sağlar. Bu tez çalışması ile bulanık kontrol diyagramları kullanılarak bulanık süreç yeterliliğinin analizi amaçlanmıştır. Bu amaçla bulanık gözlem değerlerine sahip bir sürecin öncelikle bulanık mantıkla sonrasında geleneksel yöntemlerle analizi yapılmış, sonuçları karşılaştırılmıştır. Sürecin kontrolü ve yetenek analizi yapılırken bulanık kurallar kullanılmıştır. Sonuç olarak, bu bulanık tabanlı çalışma geleneksel kontrol diyagramı ve yeterlilik analizine göre daha çok bilgi içeren, daha esnek ve detaylı analiz sağlamıştır.

Process capability analysis, which has been used in recent years by many industries to assess the ability of a process to meet customer needs, is a statistical process control technique. With this analysis potential and actual capabilities of the process are determined and whether or not products meet the specification limits is researched. Process capability analyses are applied to processes which are in statistical control. Future capabilities of instable and out of control processes cannot be estimated correctly. Control charts are used to test whether the process is in control or out of control. Out of control points can be clearly seen on a plot with control charts. When measurements and specification limits have linguistic definitions or cannot be defined with crisp numbers, fuzzy sets theory is used. Fuzzy numbers provide more flexible and deep information both in control cases and in capability analyses. It is aimed to analyze fuzzy process capability by using fuzzy control charts with this thesis. For this aim, a process that has fuzzy measurements is firstly analyzed with fuzzy logic and then with traditional methods, and results of both studies are compared with each other. Some fuzzy rules are used in controlling the process and analyzing capability of the process.