Sismik yöntemle petrol araması : Miyadin, Diyarbakır bölgesinde örnek bir çalışma

Abstract

Son yıllarda dünyada ve ülkemizde hidrokarbon keşifleri önemli artış göstermektedir. Bu keşifler gerek ekonomik gerekse bulunduğu coğrafyalarda diğer ülkelere karşı siyasi üstünlük ve ekonomik önem açısından etkili rol oynamaktadır. Ülkemizde hidrokarbon enerji şirketleri (başta Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı) tarafından son dönemde atılan aktif adımlarla beraber, gerek kara alanlarında gerekse deniz alanlarında çok ciddi araştırmalar ve çalışmalar yapılmaktadır. Bu çalışma ülkemizin Güneydoğu Anadolu Bölgesi içerisinde yer alan Diyarbakır yöresinden TPAO'nun çeşitli tarihlerde almış olduğu veriler üzerinde gerçekleştirilmiştir. Diyarbakır yöresinde 1970'li yıllardan beri çok yoğun iki boyutlu sismik çalışmalar yapılmıştır. Yapılan bu çalışmalarda bölgede petrol rezervi açısından zengin bulgulara rastlanmış ve jeolojik yapılar yorumlanmış olup, bu yapıların uzanımını, doğrultularını ve olası petrol rezervin detaylı bir şekilde modellenmesi ve hesaplanması amacı ile üç boyutlu sismik çalışma yapılmasına karar verilmiştir. Bu durum göz önüne alınarak 2013 yılında Türkiye'nin Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde Diyarbakır ilindeki Miyadin petrol sahasında, TPAO'nun bünyesinde bulunan sismik araştırma ekibi ile beraber sismik çalışmalar gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmalarda ilk olarak bölgenin jeolojisi, tektoniği ve diğer özellikleri dikkate alınarak çalışmada kullanılacak olan parametreler ve saha dizayn özellikleri belirlenmiştir. Vibro kaynaklı üç boyutlu sismik veri toplanıp kalite kontrol işlemlerinden geçirilmiştir. Sismik yansıma verilerine çeşitli veri işlem basamakları uygulanarak sismik kesitler elde edilmiş, daha sonra elde edilen sismik kesitlerin detaylı yorumları yapılarak petrol rezervi olabilecek olası petrol kapanları belirlenmiştir. Sondaj çalışmaları neticesinde önerilen 2500m derinliğine sahip Şelmo Formasyonu'nda ekonomik olacak petrol bulgularına rastlanmış ve üretime başlanmıştır. 2013 yılında açılan sondaj kuyusundan %80 verim ile (%20 su oranı) günde 80 varil petrol üretimi gerçekleşirken, 2016 yılında su oranı artmış bulunup (%60-70 su oranı) günde 15 varil civarında üretim yapılmaktadır.

In recent years, the World and our country witnessed a significantin crease in hydrocarbon discoveries. These discoveries are found in regions where it plays an effective role in terms of both economic and political supremacy agains other countries. In our country, hydrocarbon exploration companies (mainly in Turkey Petroleum Corporation) took many active steps together but still for many land and marine areas very serious research and study are needed. This study was performed on the data TPAO have taken on various dates our country located in South Eastern Anatolia Region Diyarbakır region. Since the year 1970, Diyarbakır in the South-Eastern Anatolia region very detailed two-dimensional seismic has been done. In this study geological structure and their extensions are interpreted and it is found that this region is rich in oil reserves. The main purpose of three-dimensional studies is the modelling and calculation of probable oil reserves. Considering this situation in 2013 in Turkey's South-Eastern Anatolia region of Miyadin, district of Diyarbakir province oil field, seismic research team in the TPAO's body carried out seismic studies on site. In this study, first the geology, tectonic sand other parameters of study are used to determine the field features. Vibro –induced three-dimensional seismic data has been collected and passed through a quality control process. Seismic sections are obtained by using various data processing steps of the seismic reflection then a detailed interpretation of the seismic sections is made to determine the oil trap and oil reserves. The recommended depth of Şelmo Formation is 2500m and if it is drilled for oil findings, the results will be economical. 15 barrels of oil a reproduced from drilled bore hole because of increasing rate water (%60-70 rate of water) per a day in 2016 while was being produced 80 barrels of oil with 80 percent of yield (%20 rate of water ) per a day in 2013.