Isparta İlinin olasılıksal yöntem ile sismik tehlikesinin tahmini

Abstract

Doğu Akdeniz'in aktif tektoniği, Afrika ve Arabistan plakalarının Avrasya plakasına göre kuzey yönlü göreceli hareketinin bir sonucudur. Batıda aktif olan dalma-batma zonu boyunca Ege ve Kıbrıs yayları, doğuda ise aktif kıtasal çarpışma zonu boyunca Bitlis-Zagros Bindirme fay kuşağı yer almaktadır. Bulunduğu konum dolayısıyla sıkça tektonik hareketlere maruz kalan Isparta İli; mevcut Deprem Bölgeleri Haritasına göre I. derece deprem bölgesinde yer almakta ve birçok aktif fay barındırmaktadır. Ayrıca Isparta bölgesi magnitüdü 5 ve 6'dan büyük birçok depreme de sahne olmuş bir ildir. Bu çalışmada aktif tektoniği nedeniyle günümüzde 6 ve üzeri deprem üretebilme potansiyeline sahip olan Isparta ilinin Olasılıksal Sismik Tehlike Analizinin (OSTA) hesaplanması ve bu doğrultuda PGA (maksimum zemin ivmesi) haritalarının elde edilmesi amaçlanmıştır. Çalışma alanında 01.01.1900 – 31.12.2015 tarihleri arasında kapsamlı ve homojen bir katalog oluşturulmuştur. Sismisitenin yanısıra, aktif faylar, depremlerin odak mekanizma çözümleri ve fayların kayma hızları bilgileri göz önünde tutularak Isparta ve civarı için sismik kaynak zonu tanımlanmış ve bu kaynak zonunun Gutenberg – Richter parametreleri (a ve b değerleri), tamamlılık magnitüdleri en büyük olasılık yöntemi kulanılarak hesaplanmıştır. Ayrıca b değerlerinin uzaysal ve zamansal ortamda değişimleri incelenmiştir Hesaplanan parametreler doğrultusunda çalışma alanına ait Tehlike haritası elde edilmiştir. Bölgede hesaplanan parametreler, bölgenin tektoniği ve elde edilen Sismik Tehlike Haritası değerlendirildiğinde çalışma alanı ve çevresinde tehlike oluşturabilecek büyüklükte depremlerin gerçekleşebileceği ön görülmüştür. Bu çalışmanın sonuçları doğrultusunda hem bölgedeki yeni yapılaşma alanlarının belirlenmesi hem de olası deprem tehlikesine karşı bölgede alınabilcek önlemler bakımından değerlendirilebileceği ön görülmüştür. Anahtar kelimeler: Isparta, Depremsellik Parametreleri, Olasılıksal Sismik Tehlike Analizi, Zemin İvme Azalım İlişkileri.

Active tectonics of the Eastern Mediterranean, According to the Eurasian plate to the north of Africa and the Arabian plate is a result of the relative movement direction. Aegean and Cyprus arcs; Active subduction zone along in the west and active continental collision zone is located along the Bitlis-Zagros thrust fault zone in the east. Isparta, which because of the location frequently exposed to tectonic movements, according to the current Earthquake Zone Map Located in I. degree earthquake zone. Also in this region, magnitudes larger than 5 and 6 earthquakes occurred. İn this study, because of the active tectonics today 6 and above have the potential to produce earthquakes of Isparta, completion of the probabilistic seismic hazard analysis and map of the PGA obtaining is intended. In the study area between 01.01.1900 and 31.12.2015 has been created a comprehensive and homogeneous catalog. In addition to the seismicity, considering the slip rate, active faults, and focal mechanism solutions of earthquakes , defined the seismic source zone to Isparta and nearby . Gutenberg - Richter parameters (a and b values) of that Source zones and completeness magnitudes is calculated using the maximum probabilistic method. Hazard map of the study area was obtained in accordance with this calculated parameters. Calculated parameters for study area, tectonic of area and obtained seismic hazard map when analyzed, in study area and around earthquakes that could be dangerous It was predicted to occur. Keywords: Isparta, seismicity parameters, probabilistic seismic hazard analysis, ground acceleration attenuation relations