Demiryolu hatlarının emniyetin sağlanması ile ilgili risk analizleri

Abstract

Türkiye'deki demiryolu yatırımları dikkate alındığında yakın bir gelecekte demiryolu ulaşımında önemli bir artışın yaşanacağı görülmektedir. Demiryollarında tren trafik sayısına ve tren teknolojisindeki gelişmelere paralel olarak da tren hızları artacaktır. Trafik yoğunluğu ve tren hızlarının artmasıyla birlikte işletmenin emniyetinde ciddi riskler ortaya çıkacaktır. Tren trafiğinin ve hızların yüksek olması demiryollarında bozulmaları hızlandıracak, buna bağlı olarak bakım ve yenileme çalışmalarının sayısı da artacaktır. Bu çalışmalar işletmenin kesintiye uğramasına hatta hattın işletmeye kapatılmasına sebep olacaktır. Demiryolu işletmesinin verimliliğini ve diğer ulaşım sistemleri ile rekabet gücünü artırmak için işletme altında hat bakım ve yenileme çalışmaları kaçınılmaz hale gelecektir. İşletme altında yapılacak bakım ve yenileme çalışmaları sırasında tren işletmesinin ve hat üzerinde çalışanların emniyetini sağlamak için gerekli önlemlerin alınması ve risk analizlerinin yapılması daha da önem kazanacaktır. Bu amaçla Avrupa Birliği EN 50126 ve EN 16704 numaralı standartları geliştirmiş ve uygulamaya almıştır. EN 50126, demiryollarında güvenirlik, bulunabililirlik, sürdürülebilirlik ve emniyet ile (RAMS) ilgili kavramlar EN 16704 ise, demiryolu rayları üzerinde veya yakınında bakım ve yenileme çalışmaları sırasında önemli ve spesifik demiryolu risklerini içeren şartlar ve önlemler ile ilgilidir. Bu standart aynı zamanda sabit ve hareketli çalışma alanlarının çalışma hattında dolaşan trenler ve / veya makinelerde ve bitişik pistte dolaşan trenler ile korunmasında ortak prensipleri içerir. Bu çalışmada, öncelikle RAMS kavramları üzerinde durulmuş, bu kavramlar hakkında özet bir literatür bilgisi verildikten sonra risk analizleri ve önemli risklerin nicel olarak hesaplanabilmesi için kullanılan yöntemler ele alınmıştır. EN 50126 ve EN 16704 numaralı standartlarına uygun olarak Türkiye Cumhuriyeti Devlet Demiryolları (TCDD) için güvenirlik ve risk analizleri yapılmıştır. Yapılan analizlerler sonucu TCDD'de yapılan bakım, yenileme çalışmalarının değerlendirilmesi yapılmış ve öneriler sunulmuştur.

Considering the railway investments in Turkey, it is expected that there will be a significant increase in railway transportation in the near future. Train speeds will increase in parallel with amount of train traffic and improvement of train technology. There will be serious risks on railway safety because of increased train traffic and high speeds trains. Train traffic and high speeds will accelerate the deterioration of the railway tracks increasing the number of maintenance and renewal works. These maintenance and renewal activities will cause the railway operation to be interrupted even more close the railway line for operation. In order to increase the efficiency and competitive capacity of railway operation, the maintenance and renewal works will become inevitable while the railways in operation. During the maintenance and renewal works under the railway traffic, it will become even more important to take the necessary precautions and to carry out risk analyses of railway track work site safety in order to ensure the safety of operation and workers. For this purpose, the European Union has developed and implemented the standards EN 50126 and EN 16704. EN 50126 provide guidance on RAMS (Reliability, Availability, Maintainability and Safety) for rail industry. EN 16704 is about requirements and measures including the significant and specific railway risks during maintanance and renewal works on or in proximity of the railway tracks. This standart also includes common principles for the protection of fixed and mobile work sites with trains and/or machines circulating on the working track and trains circulating on the adjacent track. In this study, a comprehensive literature surway was realized, the RAMS concepts were summarised and finally a case study for TCDD was done on railway worksite safety analyses by using quantitative risk calculation methods on the base of EN 50126 and EN 16704 standards.