ERP projelerinin başarısına etki eden risklerin bulanık çok kriterli karar verme teknikleri ile önceliklendirilerek BHTEA ile değerlendirilmesi

Abstract

Anahtar kelimeler: Bulanık Analitik Hiyerarşi Süreci, SWARA, Bulanık Hata Türü ve Etkileri Analizi, ERP ERP projeleri tesis bünyesinde lojistik ve finansal süreçlerin yönetilmesini sağlayan, yüksek çaba ve zaman ile birlikte ciddi bir maliyet kalemi de barındıran çalışmalardır. İşletmenin sahip olduğu ERP programı süreç başlangıcında önerilen ve süreç sonunda şirket personelinin programı kullanabilme yeteneğinin kesişimidir. ERP projeleri, süreç sahiplerinin kendi süreçlerini ERP kurulumunu faaliyete geçirecek kişilere aktarması ile başlar. Süreç aktarma işlemleri sonucunda işletmelerin genel proseslerinden oluşan ve analiz çalışması niteliğindeki dokümantasyon çalışması olan kavramsal tasarım hazırlanmaktadır. Fiili hayattaki süreç ne kadar detaylı anlatılır ise projenin mimarisini belirleyecek kavramsal tasarım işlemi de o kadar gerçeği yansıtacak şekilde oluşturulacaktır. Kavramsal tasarım süreci boyunca tesis proseslerinin yalın bir şekilde aktarılması çözüm mimarisini de karmaşıklıktan uzak tutacaktır. Karmaşıklıktan uzaklaşan her ERP projesi başarısızlık riskini minimize etmiş olacaktır. Riskleri belirleme ve önleme çalışmalarından biri Hata Türü ve Etkileri Analizi (HTEA) yöntemidir. HTEA yönteminin temel amacı sistemde oluşabilecek olası hataların etkisini en kısa sürede minimize etmektir. Minimize edilen etkiler ile sistem kalitesi ve güvenilirliği arttırılır. Belirlenen riskler proje geliştirme süresinin kısalmasını sağlarken hata sonucu oluşabilecek maliyetleri de önleyerek azaltmış olur. Bu çalışmada, ERP projelerinde kavramsal tasarımdan canlı geçişine kadar karşılaşılabilecek risk faktörleri araştırılarak elde edilen bulgular Toplam Kalite Yönetimi (TKY) araçlarından biri olan Servis HTEA yöntemi ile değerlendirilmiştir. Klasik Servis HTEA yönteminde, eşit ağırlıklarda olduğu kabul edilen olasılık, şiddet ve farkedilebilirlik risk faktörlerinin değerlerinin çarpılması sonucu Risk Öncelik Sayısı (RÖS) elde edilmektedir. Risk faktörlerinin eşit ağırlıklı kabul edilmesi HTEA yönteminin dezavantajlarından biri olduğundan bu durumu önleyebilmek için çalışmada ilgili risk faktörleri BAHS yöntemi ile ağırlıklandırılmıştır. Risk faktörlerinin ağırlıklandırılmasının ardından öngörülen tüm hata risklerinin ağırlıklandırılması işlemi SWARA yöntemi kullanılarak yapılmıştır. Ağırlıklandırma işleminin yapılması ile birlikte uzman görüşlerinden faydalanılarak BHTEA yöntemi ile risk öncelik sayıları belirlenmiştir.

Keywords: Fuzzy Analytic Hıerarchy Process, Failure Modes and Effects Analysis, SWARA, ERP, Fuzzy Failure Modes and Effects Analysis ERP projects are the studies that involve high cost as well as hard effort and long-time enabling the management of logistics and financial processes within the facility. ERP program of the enterprise is the intersection of the ability of company personnel to use the program offered at the beginning and achieved at the end of the process. ERP projects begin with the process owners' transferring their processes to the people who will activate the ERP installation. Conceptual design, consisting of general processes of enterprises and being documentation works having the characteristic of analysis study, is prepared at the end of process transfer operations. The more detailed the process in actual life is told, the conceptual design operation that will determine the architecture of the project will be constituted in a way that reflects the reality. Plain transfer of facility processes throughout the conceptual design process will keep solution architecture away from complexity. Every ERP project that moved away from complexity will minimize the risk of failure. Failure Mode and Effects Analysis (FMEA) is one of the methods of prevention works by identifying risks. The main purpose of the FMEA method is to minimize the effects of possible errors as soon as possible that will occur in the system. System quality and its reliability are increased with minimised effects. While identified risks allow to reduce the project development time, they also decrease the costs that may occur as a result of the error by avoiding them. In this study, obtained findings were assessed with the Service FMEA method, one of the tools of TQM, by searching for the risk factors to be met from conceptual design to live transition in ERP projects. Classic Service FMEA method is achieved by assuming that all risk factors are equal in weight, by multiplying the occurrence, severity and detection values. Since the acceptance of risk factors as equally-weighted is one of the disadvantages of FMEA method, the related risk factors were weighted by FAHP method in order to prevent this situation. The weight calculations of perceived risks were also conducted by the SWARA method. Following the weighting process, the risk priorities were determined by FFMEA method using expert opinions. The risk priority numbers of all risk factors, of which weights were calculated, were obtained through service FFMEA method in removing the defects before the arrival of service to customer or applying preventive actions.