Anahtar kelimeler: Tekstil endüstrisi, OHSAS, mikroplastik, kirletici, iç ortam havası, atmosferik döküntü Bu çalışmada, ham maddesi sentetik elyaf olan bir tekstil firmasının belirli bölümlerinden farklı periyotlarda alınan numuneler mikroplastik kirliliği açısından incelenmiştir. İncelenen numuneler iç ortamdaki atmosferik döküntü örneklerinden ve arıtma tesisinin giriş-çıkışından alınan su örneklerinden oluşmaktadır. Alınan numunelerdeki mikroplastikler bir ışık mikroskobu ve ATR-FT-IR (Fourier Transform Infrared Spectroscopy) cihazı ile incelenerek karakterize edilmiştir. İncelenen tekstil işletmesinde gün boyu yoğun miktarda tekstil döküntüsü oluştuğundan dolayı, çalışmalarda optimum inceleme aralığı oluşturabilmek amacıyla örnekleme süresi ve örnekleme yerlerine başlangıçta yapılan ön denemelerle karar verilmiştir. İncelenen örnekleme sonuçlarına göre 1.8 m yükseklikteki raflarda rastlanan mikroplastik lif sayısının (100 adet) yerde rastlananların (183 adet) en az yarısı kadar olduğu ve bulunan mikroplastik miktarlarının zamana göre değişkenlik gösterdiği anlaşılmıştır. Yapılan örneklemelerde tesis iç ortam havasına ek olarak işletme binasının 10 metre uzağında da örnekleme yapıldı ve mikroplastiklere rastlandı. Alınan atıksu numuneleri incelendiğinde Paket atıksu arıtma tesisi giriş numunelerinde 5 mm' den uzun liflerin kayda değer oranda olduğu, ortalama ise 1.8 mm civarındaki liflere rastlandığı görülmüştür. İncelenen atıksu çıkış numunelerinde ise, ortalama 0.4 mm ve max. 2.2 mm civarındaki sentetik liflere rastlanmış ve ortalama 5 adet MP/L' nin kanalizasyona deşarj edildiği tespit edilmiştir. İşçi sağlığı ve güvenliği açısından havadaki bu tip kirleticilere gün boyunca maruziyetin zamanla kronik sağlık sorunlarına yol açacağı öngörülmektedir. Sentetik mikroliflerin, ortamda bulunması muhtemel toksik bileşikleri adsorbe ederek solunması sonucu, alerjik hastalıklara sebep olma ve kanserojen etki gösterme gibi riskleri de mevcuttur. Bu sebeple çalışma ortamlarında bu tip kirleticilere maruziyeti minimum seviyeye indirebilecek ve sorunu kaynağında yok edecek emiş sistemlerinin yapılması, ortamın yeterince havalandırılmasını sağlayacak sistemlerin tesis edilmesi ve kişisel maruziyeti en aza indirebilmek için çalışma süresi boyunca çalışanların maske kullanmasının sağlanması gibi tedbirlerin alınması esastır.
Keywords: Textile industry, OHSAS, microplastic, pollutant, inside air condition, atmospheric fallout The samples which have been gathered from the specific departments of a textile firm which has synthetic fiber as raw material in different periods have been analyzed in this study. These samples are composed of inside atmospheric fallouts and water examples from the entrances and exits of the waste water treatment plants. The microplastics in the samples have been characterized by a light microscope and a Fourier Transform Infrared Spectroscopy instrument (ATR-FT-IR). As a great deal of textile fallouts emerged daily for the given plant, an optimum study range has been determined. Therefore the time period and place of samples have been determined by ex-ante trials. The altitude of the samples has been decided for two points which are ground level and 1,8m. According to the results of the analysis of the samples from different dates, the number of microplastic fiber on the 1,8 m shelves (100) proved to be at least half of the number of the ones on the ground level (183) and it has been found that the quantities of microplastics vary due to time. As a result of our investigations, in addition to the microplastic fibers in the internal atmosphere, some experiments have been carried out outside the building of the plant and microplastics have been found there as well. As for the findings from waste water the number of the fibers which are higher than 5 mm in the entrance samples of packet waste water treatment plants has emerged to be significantly high, and on the average there emerged approximately 1,8 mm fibers. As for the exit samples, on the average the altitude of the synthetic fibers is 0,4 mm and the maximum level proved to be 2.2 mm. In the samples it has been found that in the exit of the waste water treatment plant there are 5 microplastics per liter on the average which are discharged into the sewage. In the framework of health and safety of the workers, the daily exposure to this kind of pollutants in the atmosphere has been found to lead to chronic health problems. There are some risks emerging as a result of intaking of synthetic microfibers absorbing the possible toxic organic components and carriage of them to the lungs and causes to allergy, cancer and similar diseases. Therefore it is essential to construct absorbing systems which makes the exposure to this find of pollutants minimum and eliminate the problem on its source to the air-conditioning systems which make the inside atmosphere clean, and to take some cautions for the workers to use masks when working in order to minimize the personal exposure.
