Anahtar kelimeler: Endothall, histoloji, histopatoloji, testis, zebra balığı Bu çalışmada amacımız Endothall' in zebra balığı testis dokusu üzerine histopatolojik etkilerini belirlemektir. Endothall, öncelikle sucul yabancı otların kontrolünde kullanılan nispeten suda çözünür bir herbisittir. Her ne kadar hem toksisite hem de çevresel kalıcılığı ele alan çeşitli endothall formülasyonları ile çeşitli çalışmalar yapılmış olsada, etkisi araştırılmakta olan bir herbisittir. Aynı zamanda, herbisitler yeraltı suyuna karışır ve sucul ekosistemi etkiler. Bu maddelerin sucul ekosisteme karıştırılmasının da bazı sonuçları vardır. Bir hafta adaptasyon sürecinden sonra erkek zebra balıkları, bir kontrol ve 3 deney grubu olmak üzere (0,1 mg/L, 0,5 mg/L ve 1 mg/L) 4 gruba ayrılmıştır. 5 gün maruziyetten sonra testis dokusu diseksiyon işlemi ile çıkarıldı. Dokular bouin çözeltisi ile fikse edildi ve artan etanol serilerinde dehidrasyon işlemi yapıldı. Dokular, ksilen içerisinde şeffaflaştırıldı, parafin içine gömüldü ve mikrotom ile 5 um kalınlığında kesildi. Kesitler hematoksilen-eozin ile boyandı. Sonuçlar ışık mikroskobu ile değerlendirildi. 0,1 mg/L endothalle maruz kalan grupta, semifer tübüllerde vakuolizasyon, spermatidde kümelenme, sekonder (ikincil) spermlerin sayısında artış, primer (birincil) spermlerin, spermatid ve sperm hücre sayısında azalma gözlenmiştir. 0,5 mg/L endothalle maruz kalan grupta, seminifer tübüllerde vakuolizasyon tespit edildi. Spermatojenik hücrelerin sayısında azalma, sperm hücrelerinin sayısında artış, spermatidde kümelenme, seminifer tübülde birleşme ve bozulma gözlendi. 1 mg/L endothalle maruz kalan grupta, seminifer tübülde vakuolizasyon, spermatid hücrelerinde kümeleme ve azalma, bağ dokusunda kalınlaşma ve kanama gözlendi. Spermatogonyum ve spermatid hücrelerinin de bu grupta azaldığı tespit edildi. Seminifer tübül yapısında bozulma tespit edildi. Bu çalışmanın bir sonucu olarak, endothall sucul canlılar üzerinde bazı toksik etkilere neden olabileceği ve bu nedenle bu maddenin yer altı sularına karışması sonucu sucul ekosistem için bir tehdit oluşturabileceği düşünülmektedir. Bununla birlikte, bu etkileri anlamak için daha fazla çalışmaya ihtiyaç vardır.
Keywords: Endothall, histology, histopathology, testis, zebrafish Our purpose in this study is to determine the histopathological effects of Endothall on testis of zebrafish. Endothall is a relatively water-soluble contact herbicide, primarily used to control of submerged weeds. Although many studies have been done with various endothall formulations that address both toxicity and environmental fate and persistence, it is still a herbicide under investigation for its effect. At the same time, herbicides are mixing with groundwater and affect the ecosystem in the water. There are some consequences of mixing these substances into the aquatic ecosystem. After one week of adaptation period male zebra fish were divided into 4 groups as one control and 3 experimental groups (0,1 mg/L, 0,5 mg/L and 1 mg/L). Testis tissue were dissected after 5 day of the exposure. Tissues were fixed with bouin solution and dehydration were carried out in ascending series of ethanol. Tissues were cleared in xylene, embedded in paraffin wax and cut into 5 μm sections with a microtome. The sections were stained with hematoxylin-eosin. Results were evaluated with light microscope. In 0,1mg endothall exposed group, vacuolization at semiferous tubule, clustering at spermatide, increase in the number of secondary spermatocyte, decrease in the number of spermatogonia, primary spermatocyte, spermatide and sperm cells were observed. In 0.5mg endothall exposed group, vacuolization at seminiferous tubule were detected. Decrease in the number of spermatogenic cells, increase in the number of sperm cells, clustering at spermatide, unification and deterioration at seminiferous tubule were observed. Spermatogonia and spermatide cells were found to have reduction. In 1 mg endothall exposed group, vacuolization at seminiferous tubule, decrease, clustering at spermatide cells, thickening and hemorrhage at connective tissue were observed. Spermatogonia and spermatide cells were found to have reduction at this group either. Deterioration at seminiferous tubule structure were detected. As a result of this study we can indicate that endothall may cause some toxic effects on other aquatic organisms and therefore the mixing of this material with groundwaters is thought to pose a threat to the aquatic ecosystem. However, further studies are needed to understand these effects.