Anahtar kelimeler: Arthrospira platensis, antioksidan, SOD, GR, APOD, MDA, H2O2, prolin Fitalosiyanlerin fiziksel ve kimyasal özellikleri incelendiğinde en önemli iki özelliği renk maddesi ve yüksek kararlılığa sahip olmasıdır. Pigment, boya ve katalizör maddesi olarak geniş kullanım alanları bulunmaktadır. Özellikle boya ve tekstil endüstrisinde kullanımları gerçekleşmekte olup bu kullanıma bağlı olarak endüstriyel atıklar toprağa ve suya karışmaktadır. Tekstil endüstrisi atıksularında yer alan fitalosiyaninler renk kirliliğinin yanısıra, ışık azalımına neden olarak fotosentetik aktiviteyi olumsuz olarak etkilemektedir. Bu çalışmada, 2(3),9(10),16(17),23(24)- tetrakis- (sodyum merkaptoetanesulfonat)-bakır (II) ftalosiyanin ve 2(3),9(10),16(17),23(24)-tetrakis-(sodyum merkaptoetanesulfonat)-metalsiz fitalosiyaninlerin Arthrospira platensis algi gelişimi üzerindeki etkisi incelenmiştir. Fitalosiyanin konsantrasyonlarındaki artışa paralel olarak bütün uygulamalarda 7 günlük süreçte OD560 absorbansında ve klorofil-a miktarında azalma görülmüştür. Bu parametreler açısından uygulanan konsantrasyonlar kıyaslandığında en fazla inhibisyonun gerçekleştiği 2(3),9(10),16(17),23(24)-tetrakis-(sodyum merkaptoetanesulfonat)-metalsiz fitalosiyanin olarak belirlenmiştir. SOD aktivitesinde konsantrasyonlar kıyaslandığında 2(3),9(10),16(17),23(24)- tetrakis- (sodyum merkaptoetanesulfonat)-bakır (II) ftalosiyanin uygulamasında konsantrasyon artışı ile artma meydana gelmiştir. APOD aktivitesinde en fazla azalma 2(3),9(10),16(17),23(24)-tetrakis-(sodyum merkaptoetanesulfonat)-metalsiz fitalosiyanin uygulamasında gözlemlenmiştir. GR enzim aktivitesinde en fazla azalmayı 2(3),9(10),16(17),23(24)- tetrakis- (sodyum merkaptoetanesulfonat)-bakır (II) ftalosiyanin uygulaması göstermiştir. MDA miktarında en fazla artış ise 2(3),9(10),16(17),23(24)-tetrakis-(sodyum merkaptoethanesulfonat)-metalsiz fitalosiyanin uygulamasında görülmüştür. H2O2 miktarındaki artma en fazla 2(3),9(10),16(17),23(24)-tetrakis-(sodyum merkaptoethanesulfonat)-metalsiz fitalosiyanin uygulamasında meydana gelirken, en fazla prolin artışı 2(3),9(10),16(17),23(24)- tetrakis- (sodyum merkaptoetanesulfonat)-bakır (II) ftalosiyanin uygulamasında gerçekleşmiştir. Sonuç olarak, uygulanan konsantrasyonlar kıyaslandığında 2(3),9(10),16(17),23(24)-tetrakis-(sodyum merkaptoethanesulfonat)-metalsiz fitalosiyanin'in diğer fitalosiyaninden daha toksik olduğu ve enzim aktivitelerinde değişikliğe bağlı , MDA ve H2O2 miktarlarının artırdığı görülmektedir.
Keywords: Arthrospira platensis, antioxidant, SOD, GR, APX, MDA, H2O2, proline Two of the most important physical and chemical properties of phthalocyanines are colorants and high stability. They are widely used as pigments, dyes and catalyst materials. It is used especially in the paint and textile industries and the industrial wastes generated as a result of this use are mixed with soil and water. Phthalocyanines in textile industry wastewaters have negative effects on photosynthetic activity by causing light reduction as well as color pollution. In this study, 2(3), 9(10), 16(17), 23(24) -tetrakis- (sodium mercaptoethanesulfonate) -copper (II) phthalocyanine and 2 (3), 9 (10), 16 (17) The effect of 23 (24) -tetrakis- (sodium mercaptoethanesulfonate) -non metallic phthalocyanines on the development of Arthrospira platensis algae was investigated. In the 7-day period, parallel to the increase in phthalocyanine concentration, OD560 absorbance and chlorophyll-a were decreased in all applications. The concentrations applied for these parameters were compared to 2(3), 9(10), 16(17), 23(24) -tetrakis- (sodium mercaptoethanesulfonate) -non metalic phthalocyanine, with the greatest inhibition occurring. When concentrations in SOD activity were compared, 2(3), 9(10), 16(17), 23(24) -tetrakis- (sodium mercaptoethanesulfonate)-copper(II) phthalocyanine administration resulted in an increase, in concentration. The greatest decrease in APX activity was observed in 2(3), 9(10), 16(17), 23(24) -tetrakis- (sodium mercaptoethanesulfonate) -non metallic phthalocyanine. The greatest decrease in GR enzyme activity was shown by 2 (3), 9 (10), 16 (17), 23 (24) - tetrakis- (sodium mercaptoethanesulfonate) -copper (II) phthalocyanine. The highest increase in MDA was observed in 2(3), 9(10), 16(17), 23(24)-tetrakis-(sodium mercaptoethanesulfonate)-non metallic phthalocyanine.The increase in the amount of H2O2 occurs at most 2 (3), 9 (10), 16 (17), 23(24)-tetrakis-(sodium mercaptoethanesulfonate)-non metallic phthalocyanine, while the highest proline increase is 2(3), 9(10), 16(17), 23(24) -tetrakis- (sodium mercaptoethanesulfonate)-copper(II)phthalocyanine. As a result, when the concentrations applied were compared, 2 (3), 9 (10), 16 (17), 23 (24) -tetrakis- (sodium mercaptoethanesulfonate) -non metallic phthalocyanine was more toxic than other phthalocyanine, although it does chance enzyme activities, it is seen that amount of MDA and the H2O2 increases.
