ÖZET Otomotiv endüstrisi, internet ve bilgi-işlem teknolojisinin tüm tedarik zincirini etkileyebileceği ve sektörün şeklini değiştirebileceği önemli endüstrilerden biridir. Bu tez, tedarik zinciri yönetimi modellerinin değişimine ve Türkiye' deki güncel gelişmelerin ve krizlerin incelenerek web-tabanlı bilgi-işlem teknolojisinin Türk otomotiv endüstrisinde alıcı-tedarikçi ilişkilerine olan etkisine odaklanmıştır. Bilişim teknolojisi ve internet, otomotiv endüstrisinin tüm tedarik zincirini etkileyebilmesi ve sektörün şeklini değiştirmesi açısından önemlidir. Ürün/hizmet, süreç ve işletme sistemlerinde meydana gelen teknolojik gelişmeler nedeniyle, işletmeler içinde bulundukları pazara ve ürünlerine yönelecek tehlike ve fırsatları önceden görebilmek, pazardaki yaşam çevrimim değerlendirebilmek ve hangi stratejiyi uygulayacaklarını tespit etmek zorundadır. Bu bağlamda pazarda kalıcı bir rekabet avantajı sağlayabilmek için, teknolojik fırsatlardan faydalanma stratejilerini takip etmeleri gerekir. Uygulama olarak, tedarik zincirinin Türk otomotiv sektöründeki durumu incelenmiştir. Anketten elde edilen sonuçlara göre, sektörde rekabetin yoğun olarak yaşandığı fakat ana sanayi-tedarikçi ilişkilerinde işbirlikçi bir yapının hakim olduğu görülmüştür. Bu işbirlikçi yapı, hem ana sanayide hem de tedarikçilerde beş yıl öncesine kıyasla daha fazla bilgi teknolojisi kullanımıyla sağlanmaktadır. Yan sanayi ise gerekli bilişim teknolojisi yatırımlarını yeterli düzeyde gerçekleştirememektedir. Günümüzün uluslararası iş çevreleri, tüm iş proseslerinde yenilik gerektirir ve tedarik zincirleri birçok iş prosesinde kilit faktördür. Tedarik zinciri yönetimi tedarikçiler, üreticiler, dağıtımcılar ve perakendeciler arasında bilgi paylaşımı için bir şirketin sınırlarının ötesine ulaşabilir. Bu, bilgi-işlem teknolojisinin ve bugün internetin merkezi bir rol oynadığı yerdir. Türk otomotiv sanayi de tedarik zinciri yönetiminde giderek daha fazla bilişim teknolojisi kullanımıyla rekabet gücünü arttırmaktadır. B®KÖMANTAS¥©N MH&KH5
INFORMATION TECHNOLOGY'S EFFECTS ON SUPPLY CHAIN MANAGEMENT IN GLOBAL COMPETITION ENVIRONMENT (AN APPLICATION IN TURKISH AUTOMOTIVE SECTOR) Keywords: Supply Chain Management, Automotive Industry, Globalisation, Technology Management, Information Technology Automotive industry is one of the major industries in which the Internet and information technologies may affect the whole supply chain and transform the sector. This paper focuses on the changing patterns of supply chain management and the effects of web based information technology on buyer and supplier relationships in the Turkish automotive industry by examining the environment of current developments and crises in Turkey. Information technology and internet are important because of their effects on the automotive industry's whole supplier chain and the shape of the sector. Due to the technological developments in product, service, process and company systems, firms must realize the threats and opportunities in the market they take part in and their products in advance, evaluate the life cycle in the market and determine which strategy will be carried out. In this context, they must pursuit strategies, which make use of technological opportunities to obtain a permanent competitive advantage. The state of supply chain in the Turkish automotive sector is examined as an application. According to the results that are gained from an inquiry; it can be seen that there is intense competition in the sector but a collaborative structure is dominating in the main industry and supplier relations. This collaborative structure is provided by using information technology more compared to five years ago, both in main industry and suppliers. However, supplier industry's information technology investments are still not at a sufficient level. The current international business environments require innovation across the entire business processes and supply chains are the key factor in many business processes. Supply chain management can reach beyond the boundaries of a single company to share the information between suppliers, manufacturers, distributors and retailers. This is where the information technology and today Internet play a central role. Turkish automotive industry is increasing its competitive power with the usage of more information technology in its supplier chain relationships.