İşgücü devrini ve eğilimini etkileyen sosyo- ekonomik

Abstract

İşgücü devri, işgücünün işveren tarafından işten çıkartılması veya işçinin kendi isteği ile işten ayrılması ve ayrılanların yerine yeni işgörenlerin alınması şeklinde ortaya çıkan bir hareketliliktir. Çalışmamızın konusunu, kendi isteği ile işten ayrılanlar oluşturmaktadır. Kendi isteği ile işten ayrılma (gönüllü ayrılma) kavramı, işletmelerden, hiç bir zorunluluk olmadan tamamen çalışanların kendi karan sonucu işten ayrılmasını ifade etmektedir. Gönüllü iş değiştirmeler çoğunlukla statü yükseltmek için yapılmaktadır. Bunun yanısıra daha iyi bir iş sahibi olmak, daha çok para kazanmak, iş koşullarından kaynaklanan hoşnutsuzlukları veya işin diğer niteliklerinden doğan sorunları gidermek de söz konusu hareketlilikte önemli etkenlerdendir. Çalışma yaşamında görülen işletmeden uzaklaşma davranışı çalışanların kendi beklentileri ile işletmenin ondan bekledikleri arasındaki uyuşmazlıktan kaynaklanan çalışana yönelik baskılara karşı bir savunmadır. Kişisel örgütsel ve çevresel faktörler de işten ayrılmanın diğer sebepleri arasındadır. Çalışanların kendi istekleri ile işi bırakmalarında gözlemlenen kişisel özelliklerin işten ayrılma kararında etkili olduğu konusunda yapılan araştırmalar, yaş, cinsiyet, eğitim düzeyi, medeni durum, çalışma süresi, toplumsal saygınlık düzeyi gibi değişkenler üzerinde yoğunlaşmıştır. İşletmedeki yönetim biçimi ve çalışanlar arasındaki ilişkileri kapsayan sosyal ilişkiler, iş tatmininde önemli olup, işgücünün işe devam etmesinde önemli sayılan faktörler arasında yer alır. Bu bağlamda, başta sosyal güvenlik konusu olmak üzere, ücret düzeyi, örgüt yapısı, bireysel ve sosyal faktörler işgücü devrine önemli ölçüde sebebiyet vermektedir. Arştırmada elde etmiş olduğumuz bulgulara göre, bu faktörlerin başında sosyal güvenlik ve ücret gelmektedir. Bunun nedeni ise, ülkemizde henüz adil bir gelir dağılımının gelişmemiş olması ve sosyal güvenlik sisteminin uygulamaya konamaması sonucu, ekonomik faktörler sosyal faktörlerden daha etkili olmaktadır.

Labour turnoever is the significant part of labour mobility defined all the changes at the worker's position in the labour market. As a type of labour mobility, labour turnover refers the number separated from employment over a specified period of time. There are two kinds of labour turnover: as voluntary and unvoluntary. Voluntary turnover is caused by worker depending on his will to get better job, to promote his status and to obtain satisfaction in his job. However; unvoluntary turnover is resulted from separations as induction into military service, retirement, physical disability or death. The aim of this study is to search what the most important social-economic factors effect to voluntary turnover are. In general, there are individual, social, economic, organizational etc. factors. The structure of organization, social security policy, wage level, job satisfaction are the more clear factors.lt can be said that voluntary separations serveas an indicatorof a firm's lack of success in keeping workers. Hence the organizational behaviour towards the worker effect his decision whether to stay or to leave from the organization. The specific factors related to labour turnover are length of service, age, marital status, educational level etc. According to the results of our research, the economic factors are more important social ones due to the unjust income distribution in our country. XIll