Konjonktürel hareketlerin işletme sermayesi üzerine etkileri (Ekonometrik bir analiz)

Abstract

Konjonktürel dalgalanmalar, sadece ekonomiyi etkilemekle kalmamakta aynı zamanda işletmeler başta olmak üzere tüm ekonomik birimleri de etkilemektedir. Bu sebeple ekonomik konjonktür hareketleri, firmaların karar alma süreçlerinde rol oynayan önemli bir faktör olarak karşımıza çıkmaktadır. İşletme sermayesi yönetimi kararlan, firmalar açısından önemli kararlar arasında yer almaktadır. Bir işletmenin döner varlıklarını veya kısa vadeli yatırımlarını ifade eden işletme sermayesi, karlılık ve likidite gibi işletme amaçlarım etkileyen ana unsurlardan birisidir İşletme sermayesinin ve unsurlarının konjonktürel hareketlerden etkilenmesi sebebiyle sözkonusu kararlarda firmaların özenli davranmalarını ve ayrıntılı analizler yapmalarını gerektirmektedir. Konjonktürel dalgalanmaların işletme sermayesi üzerine etkilerini inceleyen bir çalışmanın literatürde bulunmaması bizi böyle bir araştırmanın yapılmasına yönlendirmiştir. Konjonktürel hareketlerin işletme sermayesi yönetimi üzerine etkileri, dayanıklı tüketim mallan sektöründe faaliyet gösteren firmalar üzerinde 1992-2002 yıllan için ekonometrik analiz teknikleri kullanılarak incelenmiştir. Çalışma üç ana bölümden oluşmaktadır. "Konjonktürün Kapsamı ve İşletme sermayesi Üzerine Etkileri" başlığını taşıyan birinci bölümünde, konjonktürel dalgalanmalar, bu dalgalanmaların özellikleri, tipleri, makroekonomik göstergelerin konjonktürel dalgalanmalar karşısındaki davranışları ve konjonktürün uluslararası nitelik taşımasının sebepleri incelenmiş olup, "İktisat Teorisinde Konjonktür" başlığı altında öncelikle konjonktürün iktisat teorisindeki yeri ele alınmış ve konjonktür teorileri incelenmiştir. Birinci bölümün diğer kısmında ise, işletme sermayesi konusunda açıklamalara yer verilmiş olup, konjonktürel dalgalanmaların işletme sermayesi yönetimi üzerindeki etkileri incelenmiştir Çalışmanın ikinci bölümünde konjonktürel hareketler açısından işletme sermayesi likiditesinin geleneksel ve modern yöntemlerle ölçümü ile işletme sermayesinin firma değeri üzerine etkisi incelenmiştir. Ayrıca bu bölümde, finansal krizlerin işletme sermayesi yönetimi üzerine etkileri analiz edilmiş ve kriz dönemlerinde işletme sermayesinin etkin kullanması için uygulanabilecek stratejiler belirtilmiştir. Çalışmanın ilk iki bölümü teorik nitelikte olup, sözkonusu bölümlerdeki teorik çalışmalar dikkate alınarak üçüncü bölümde ekonometrik bir analize yer verilmiştir. Bu bölümde, konjonktürel hareketlerin dayanıklı tüketim mallan sektöründeki firmaların işletme sermayeleri üzerindeki etkileri incelenmiştir. Analizde, bağımlı ve bağımsız değişkenlerin durağan olup olmadıkları birim kök analizi yöntemi ile test edilmiş, daha sonra da doğrusal çoklu regresyon analizi yapılarak, bağımlı değişkendeki değişmelerin ne kadarının bağımsız değişkendeki değişmeler tarafından açıklanabileceği ortaya konulmuştur Granger testi uygulanarak da bağımlı değişkenin analizinde bağımsız değişkenlerin rol oynayıp oynamadığı dinamik bir yöntemle analiz edilmiştir.

Business cyclical fluctuations do not only affect the general economy, but also the entire business units, including even the small enterprises and firms. Because of this, these fluctuations play an important role in decision-making processes of the firms. Working capital decisions are so vital for many of the firms. Working capital -that is the current assets or short-term investments of a firm, is one of the most important key elements affecting profitability and liqudity of that firm. As a result of the effects of cyclical fluctuations over the working capital and its elements, firms must take into account and analyse these fluctuations very carefully. The lack of researches about the effects of business cyclical fluctuations on working capital has channeled us to make a comprehensive research about this subject. The effects of cyclical fluctuations on working capital management have been searched on the firms manufacturing durable goods during the years 1992- 2002 by using econometric models. Our study consists of three parts. In the first part, titled "The Coverage and The Analysis of Business Cycle"; business fluctuations, their specifications and reasons about why they have international characteristics have been discussed. Moreover, under the title "Business Cycle in The Theory of Economics"; the position of business cycle in The Theory of Economics has been discussed and the other business cycle theories have been researched. In the second part of our study; the effects of cyclical fluctuations on the working capital management decisions have been searched and definitions about working capital have been presented. Then, working capital liquidity has been measured with both traditional and modern approaches and the effect of working capital on the firm value has been examined. In this part, effects of financial crises on working capital management have been analysed and the strategies to be implemented during financial crises have been suggested. Based on the considerations about the first and the second parts of the study, an econometric analysis has been made in the third part In this part, the effects of cyclical fluctuations, durable goods expenditures and foreign exchange, interest and inflation rates on the firms manufacturing durable goods have been searched. Within the analysis, stationarity of the dependent and the independent variables has been tested. Then, by the multiple lineer regression analysis, level of changes in the independent variables have been presented according to the dependent variables. Otherwise, granger test for causilities has also been applied and the roles of the independent variables on changes in the dependent variables have been analysed through a dynamic approach.