Finansal krizlerin işletmelere etkisi (Bir sektör analizi)

Abstract

Globalleşme ile birlikte, 19801i yılların ikinci yansından itibaren gittikçe sıklaşan aralıklarla ortaya çıkan finansal krizler, sadece makroekonomik değişkenleri etkilememekte, aynı zamanda reel sektör işletmelerinin finansman yapısmda ve kararlarında da önemli etkiler oluşturmaktadır. "Finansal Krizlerin İşletmelere Etkisi"ni inceleyen bu çalışmayı teşvik eden unsur; Türkiye'de ortaya çıkan finansal krizler sebebiyle, artık finansal yönetimin, bir anlamda belirsizlik yönetimi haline gelmeye başlamasıdır. Bir başka sebep ise, literatürde genellikle işletmelerin krizden etkilenmesi ve kriz yönetiminin, örgüt yönetimi açısından ele alınması, ancak işletmelerin finansal yapısının bozulma süreci ve iyileştirme yöntemlerinin yeterince incelenmemiş olmasıdır. Çalışma beş ana bölümden oluşmaktadır. "Finansal İstikrarsızlık" başlığını taşıyan birinci bölümde; ekonomik istikrar teorileri, finansal sistemin istikrarsızlığı, finansal krizlerin özellikleri, finansal kriz teorileri ve krizlerin aşamaları incelenmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde, dünyada ve Türkiye'de son 20 yılda ortaya çıkan finansal krizlerin sebepleri, süreçleri ve özellikle reel sektör işletmeleri üzerindeki etkileri incelenmiştir. "Finansal Krizlerin İşletmelere Etkisi" adını taşıyan çalışmanın üçüncü bölümünde ise; işletmelerin risk kaynaklan, işletmelerde finansal sıkıntı ve krizlerin işletmelerin bilançoları üzerinde oluşturduğu etki, aktif ve pasif yapılan üzerinden açıklanmıştır. Çalışmanın "İşletmelerde Kriz Yönetimi" adlı dördüncü bölümünde, finansal kriz dönemlerinde; çalışma sermayesi, sabit sermaye, borç ve özsermaye yönetimi konulan ele alınmış ve alternatif finansal yönetim teknikleri analiz edilmiştir. Çalışmanın son bölümünde ise, 2001 Şubat Krizi'nde İMKB Metal Eşya - Makine ve Teçhizat Sektörü ve bu sektörde yer alan işletmelerin performanslan incelenmiştir. Bu bölümün ilk kısmında, işletmelerin kriz öncesi ve kriz sırasındaki mali tablolan kullanılarak; krizden etkilenmesi, krize karşı aldıklan finansal kararlanın içeren davramşlan, karşılaştırmalı, dikey ve rasyo analizleri kullanarak incelenmiştir. Bölümün son kısmında ise, İMKB Metal Eşya - Makine ve Teçhizat Sektörü'ade yer alan ve döviz krizlerinde belirleyici olduğu farzedilen kriterlere göre gruplanduılan işletmelerin kriz dönemi performansı, parametrik olmayan Wilcoxon ve Mann - Whitney testleri kullanılarak analiz edilmiştir.

With the effect of globalization, the financial crises, that has gradually become more frequent dating from the second half of 1980's, not only affects the macroeconomic factors but also make major changes in the financial structure and decisions of non - financial business organizations. What encouraged the research on the "Effects of Financial Crisis on Business" is that financial management has turned to be uncertainty management in an aspect, because of financial crises in Turkey. The another reason is that in literature the effect and management of crisis are generally analysed from the view of organizational aspect, but deterioration of financial structure and financial recovery policies have been neglected. This research consists of five main parts. In the first part; titled "Financial Instability", economic stability theories, instability of the financial system, properties of financial crisis, the theories of financial crisis and the phases of crisis are discussed. In the second part; the reasons, phases and effects of financial crisises, especially on business organizations, emerged at the second half of 1980's in the world and in Turkey are analysed. In the third part, titled "The Effect of Financial Crisis on Business" the risk resources of business, corporate financial distress and the effects of financial crisis on the financial statements have been researched. In the fourth part titled "Crisis Management in Business" the management of working capital, fixed capital, debt and equity during financial crisis are analysed and alternative financial crisis management technics are discussed. In the last part; performances of firms which are listed in İstanbul Stock Exchange Market and manufacturing durable goods - machine and equipment during February 2001 Crisis are analysed. In the first section of this part, corporates' attitude consisting of their financial decisions against the crisis and to what extent they are effected is analysed by using comparative, vertical and ratio analysis of financial statements which have been released before and during crisis. In the last section of this part, crisis period performances of the firms in the sector, grouped according to criteria which are supposed to be important in a currency crisis, are analysed by applying nonparametric Wilcoxon and Mann - Whitney tests.