ÖZET Bu çalışma Tek-Parti Dönemi devlet ve siyaset anlayışının ne olduğu sorusu üzerine temellenmiştır. Tek-Parti Dönemi devlet ve siyaset anlayışını ve bu doğrultudaki politikaları yorumlayabilmek için, dönemin devlet seçkinlerinin siyasal tasavvurlarının oluşumunda etkili olmuş öğelerin irdelenmesi bir zorunluluktur. Anılan dönemin önde gelen aktörlerinin siyasal tasavvurlarının sınırlarını çizen öğelerin Osmanlı patrimonyalizmi, Comte pozitivizmi ve solidarist korporatizm olduğu söylenebilir. Pozitivizme göre toplumsal sorunlar, toplumsal aktörlerin katılımına dayalı çoğulcu yarışmacı bir siyasal düzen içinde değil ancak uzman teknisyenlerce bilimsel gerçeklere göre çözülebilir. Solidarist korporatizmde ise siyaset, bireysel ve sınıfsal çıkar ve düşünce farklılıklarını temel alan liberal demokratik siyaset anlayışının aksine toplumun "ortak çıkarı"nın ve bu ortak çıkarın gerektirdiği politikaların belirlenmesi olarak anlaşılmaktadır. Tek-Parti Dönemi'nin otoriter siyaset anlayışı ve politikalarını anlamlandırabilmek için siyaseti toplum dışı seçkinlere ve devlete özgü bir idari teknik iş olarak koyan bu iki öğenin dikkate alınması gerekmektedir. Cumhuriyet'in Osmanlı siyasi sisteminde bir kopuşu simgelediği bilinen bir gerçektir. Ancak Tek-Parti Dönemi'nde devlet toplum ilişkisinin seyrine bakıldığında Osmanlı sistemindeki kimi öğelerin alttan alta kendini sürdürdüğünü görmek de zor değildir. Bu çalışma bu sürekliliği sağlayan öğelerin pozitivizm ve solidarist korporatizm olduğunu ileri sürmektedir.
The Present work aims to get an understanding of state and politics in at one-party period. The interpretation of the notion of state and politics and the policies in one-party period requires an examination of the factors which affected state elites conception of politics of the same period. It can be argued that political conceptions of the important actors were determined under the influence of Ottoman patrimonialism, Comtean positivism and solidarist corporatizm. Pozitivism's approach towards social problems is that they can not be solved within a political system which favours competition, pluralism and participation of social actors. Instead positivism states that those problem can be solved through specialists in the light of scientific facts. Contrary to liberal democratic conception of politics which advocates individual, class and opinion differents, the political conception of solidarist corporatism is based on common interest of society and the policies these interest require. To comprehend the authoritarian political conception and policies of the one-party period, these two elements which regarded the politics as administrative-technical affair of elites should be taken in to account. It is a known fact that the republic is a break in the Ottoman political system. However, when the relations between state and society in one-party period analyzed, it will be seen that some elements of the Ottoman political system sustained their existents. The present work argues that this continuity was mad possible by positivism and solidarist corporatism. VI
