Yöneticilerin dönüştürücü ve işe yönelik liderlik eğilimleri ile kişilik özelliklerinin ilişkisi: Bir örnek olay

Abstract

Yönetim araştırmalarının temel konusunu, yöneticilerin, diğer bir ifade ile formal liderlerin ne tarz davranışlar sergilediği ve bu davranışların organizasyonu ne şekilde etkilediği oluşturmaktadır. Lider pozisyonunda bulunan bir bireyin davranışlarının sebebini açıklamaya yardımcı olacak unsur ise kişilik özellikleri olarak görülmektedir. Bu varsayımdan hareketle bu çalışmada, yöneticilerin kişilik yapıları ile ?Dönüştürücü? ve ?İşe Yönelik? liderlik davranışları arasındaki ilişki ortaya konulmuştur. Çalışma, üç bölüm olarak kurgulanmıştır. Çalışmanın ilk bölümünde ?Kişilik? kavramı genel olarak ele alınmış, kişiliğin organizasyondaki yeri irdelenmiştir. İkinci bölümde, çalışmanın diğer boyutunu oluşturan ?Liderlik? ile ilgili genel bilgilere yer verilmiştir. Genel açıklamaların ardından ?Dönüştürücü? ve ?İşe Yönelik? liderlik teorilerine ve konunun bütünlüğü açısından ?Kişilik? ve ?Liderlik? arasındaki ilişkiye odaklanılmıştır.Çalışmanın son bölümünü oluşturan araştırma kısmında ise ilk iki bölümde irdelenen ?Kişilik? ve ?Liderlik? kavramlarına açıklık getirmek adına ?Kişilik? ve ?Dönüştürücü/İşe Yönelik Liderlik? üzerine bir araştırma gerçekleştirilmiştir. Bu araştırma kapsamında Sakarya Organize Sanayi Bölgesinde faaliyette bulunan ve kendi sektöründe lider bir firma örneklem olarak ele alınmıştır. ?Kişilik? ve ?Dönüştürücü/İşe Yönelik Liderlik? arasındaki ilişkiyi belirlemek için bahsi geçen işletmenin üst ve orta kademe yöneticilerinin kişilik özellikleri ?16 PF Kişilik Envanteri? ile; liderlik davranışları ise ?MLQ Çoklu Liderlik Ölçeği?ile belirlenmiştir. MLQ Çoklu Liderlik Ölçeği hem yöneticilerin kendilerine uygulanmış; hem de çalışanlara, yöneticilerini değerlendirmeleri için uygulanmıştır. Çok yönlü değerlendirme yapabilmek adına çalışanların da kişilik yapıları yine 16 PF Kişilik Envanteri ile belirlenmiştir. Araştırma kapsamında ayrıca söz konusu işletmeye periyodik ziyaretler gerçekleştirilmiş ve hem yöneticilerle hem de çalışanlarla mülakatlar yapılarak ayrıntılı bir değerlendirme yapılmıştır.Yapılan analizler sonucunda, bir yöneticinin ?Dönüştürücü Lider? olarak algılanmasında önemli olan kişilik özelliklerinin neler olduğu belirlenmiş, etkin bir liderin kişilik özelliklerinin neler olduğu konusunda saptamalar yapılmış ve bir yöneticinin lider olarak değerlendirilmesinde çalışanların kişilik yapılarının değerlendirmeye etkisinin bulunmadığı, aksine, bir yöneticinin lider olarak görülmesinde yöneticinin kişilik yapısının etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

The fundamental subject of managerial research comprises what type of behavior the managers, or stated in other words the formal leaders, display and how these behaviors affect the organization. The factor that will help in explaining the behavior of an individual at a leadership position is thought to be the personality traits. In this study, moving from this preposition, the relationship between the personality traits of managers and the ?Transformational? and ?Transactional? leadership behavior has been exposed. The study has been constructed in three sections. In the first section, the concept of ?Personality? has been discussed in general sense and the place of personality in organization is examined. In the second section, preliminary information is given about ?Leadership?, which constitutes the other dimension of the study. After the general explanations, the focus fully shifts towards the ?Transformational? and ?Transactional? leadership theories and the relationship between ?Personality? and ?Leadership?.In the research section that constitutes the last part of the study, a survey about ?Personality? and ?Transformational/Transactional Leadership? has been conducted for the purpose of clarifying the concepts of ?Personality? and ?Leadership? that are examined in the first two sections. Within the scope of this survey, an industry leading firm operating in Sakarya Organized Industrial Zone is employed as a sample. In order to disclose the relationship between ?Personality? and ?Transformational/Transactional Leadership?, the mentioned firm?s middle and top management?s personality traits were revealed by ?16 PF Personality Inventory? and the leadership behaviors were determined by the ?MLQ-Multifactor Leadership Questionnaire?. MLQ has been applied on both the managers and the subordinates to evaluate their managers. In order to make multifaceted assessments, personality traits of the subordinates have also been identified by the ?16 PF Personality Inventory?. Also within the context of the survey, the firm has been visited periodically and a detailed evaluation has been carried out by interviewing with the managers and their subordinates.As a result of the performed analysis; the particular personality traits that are essential for a manager being perceived as a ?Transformational Leader? are identified, the personality traits of an effective leader are ascertained and the final conclusion has been drawn, stating that the personalities of the subordinates are irrelevant to the perception of a manager as the leader, rather in contrary, the manager?s own personality traits are decisive for him to be seen as a leader.