Avrupa idari alanı’nın oluşumu ve yansımaları (Orta ve Doğu Avrupa Ülkeleri ile Türkiye örneği)

Abstract

Avrupa İdari Alanı (EAS), Avrupa Birliği'nde kamu yönetiminin paylaşılan ilkeleri üzerinde oluşmakta olan bir yapıdır. Avrupa Birliği'nin kamu yönetimiyle ilgili temel yaklaşımları ve ilkeleri, 15 üyeli bir Avrupa Birliği'nden 27 üyeli bir Avrupa Birliği'ne geçiş sürecinde aday ülkelerle yürütülen müzakerelerin temel noktasını teşkil etmiştir. Üyelik için şart olan müktesebata uyum, aday ülkelerin kamu yönetimlerinde kapsamlı bir değişim yaşanmasını gerektirmiştir. Bu bağlamda aday ülkelerin idari kapasitelerinin bu değişimi sağlayabilecek ve sürdürebilecek düzeyde olmaları gerektiği ortaya çıkmıştır.Bu çalışmanın araştırma konusu, EAS'nin ne şekilde oluştuğunu ve Orta ve Doğu Avrupa ülkeleri ve Türkiye'nin AB'ye adaylık sürecini ne şekilde etkilediğini ortaya koymak olarak ifade edilebilir. EAS'nin içini dolduran kavramlar ve ilkeler bağlamında aday ülkelerin idari yapılarında yaşanan dönüşüm ele alınmıştır. Buna göre çalışmanın amaçları şu şekilde ortaya konabilir:a)Avrupa Birliği'nin kamu yönetimiyle ilgili temel yaklaşımlarının neler olduğunu ve bunların bir Avrupa İdari Alanı'nın ortaya çıkması olarak değerlendirilip değerlendirilmeyeceğini ortaya koymak.b)Bu temel yaklaşımların ve dolayısıyla EAS'nin genişleme sürecine ve aday ülkelerin idari yapılarına nasıl etki ettiğini, aday ülkeler için nesnel kriterler teşkil edip etmediğini belirlemek.Bu hususlar tespit edilmeye çalışılırken öncelikle Avrupa Birliği'nin merkezi kurumlarında özellikle 1995 yılında gerçekleşen Madrid Konseyi ile başlayan yeniden yapılanma süreci ele alınmıştır. Daha sonra, 2004 ve 2007 yıllarında birliğe üye olan ülkelerin kamu yönetimlerinde yaşanan dönüşüm incelenmiştir. Bu ülkelerde hangi aşamalardan geçildiği, yaşanan deneyimler ve uyum süreçleri ele alınmıştır. Yedinci bölümde Türkiye'de kamu yönetiminin yeniden yapılanması, AB'ye uyum çerçevesinde değerlendirilmiştir. Son olarak Türkiye ve son genişlemede birliğe dâhil olan Orta ve Doğu Avrupa ülkeleri, kamu yönetimlerinde yaşanan dönüşümler ve kendilerinden istenenler noktalarında değerlendirilmiştir.Çalışmada ulaşılan sonuç, AB'de kamu yönetiminin açıklık, etkenlik, katılımcılık ve hesap verebilirlik ilkeleri çerçevesinde yeniden yapılandığı ve bu ilkelerin bundan sonraki genişleme süreçlerinde etkili olmaya devam edeceği yönündedir. Dolayısıyla, Kopenhag kriterleri arasında sayılan ?Üyelikten kaynaklanan yükümlülükleri üstlenebilme yeteneği?, katılım müzakerelerinde belirleyici bir yere sahiptir.

European Administrative Space (EAS) is a structure being constructed on the shared principles of public administration in European Union. Basic approaches and principles of European Union regarding public administration provided the basic points of negotiations held with candidate countries when the EU of 15 countries was in the process of becoming an entity with 27 members. Compliance with the acquis communautaire, which is a precondition for accession, required comprehensive changes in public administrations of candidate countries. In this context what became clear for candidate countries was the necessity of having a level of administrative capacity that could ensure and maintain this change.Research topic of this study can be expressed as exploration of how EAS is formed and the way it affects the accession process of Central and Eastern European Countries (CEECs) and Turkey alike. Transformation experienced by candidate countries in their administrative structures in the context of the concepts and principles that concretize EAS is studied. Accordingly, the objectives of this study can be listed as follows:a)to display the basic approaches of European Union as regards public administration and whether they can be evaluated as the emergence of a European Administrative Space.b)To determine how these basic approaches and hence EAS affects enlargement process and administrative structures of candidate countries, and whether they provide objective criteria during accession process.Restructuring process launched by Madrid Council of 1995 in central institutions of European Union is discussed first when effort was being paid to determine the above-mentioned issues. Then, the transformation in public administrations of the countries which became EU members in 2004 and 2007 is examined. Stages passed, experiences and adaptation processes of these countries is discussed. Chapter 7 is dedicated to restructuring of public administration in Turkey within the framework of adaptation to EU. Finally, Turkey and CEECs are evaluated as to transformation in public administrations and EU?s requirements for accession.The conclusion of this study is that public administration in EU is reshaped according to the principles of openness, effectiveness, participation and accountability, which will continue to be influential in future enlargements. Therefore, ?ability to take on the obligations of membership?, which is one of the Copenhagen Criteria, has a determinant position in membership negotiations.