Ilköğretim okullarında değerler ve karakter eğitimi

Abstract

Çalışmamızın amacı değerler ve ahlaki karakteri gelişim ve eğitim yönünden inceleyip, ilköğretim okullarında uygulanmakta olan değerler eğitimi çalışmalarını öğretmen görüşleri açısından değerlendirerek değerler eğitimi uygulamalarına yönelik öneriler geliştirmektir. Çalışmamızda nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi ve yarı yapılandırılmış görüşme teknikleri kullanılmıştır.Çalışmamızın ilk bölümde literatüre dayalı olarak teorik arka plan ve kavramsal çerçeve oluşturuldu. İkinci bölümde ahlaki karakterin gelişimi gelişim ortamları ve gelişim ile öğrenme teorileri açısından ele alındı. Üçüncü bölümde değerler eğitimi, temelleri ve eğitim olgusu içindeki yeri ile bu alandaki farklı yaklaşımlar incelenmiş; dördüncü bölümde karakter eğitimi yaklaşımı ve yaklaşımın uygulamalarından elde edilen tecrübeler alanda çalışan kurum ve araştırmacıların çalışma ve raporları çerçevesinde incelenmiştir. Beşinci bölümünde ise değerler eğitiminin ilköğretim sistemimizi şekillendiren mevzuat ve programlardaki yeri incelenmiştir. Altıncı bölümde İstanbul'da uygulanmakta olan değerler eğitimi projesi uygulayıcıların görüşlerinden ve uygulama dokümanlarından yararlanılarak incelenmiştir. Ulaşılan önemli sonuçlardan bir kısmı şöyledir:Toplum tarafından benimsenmiş, insan onurunu koruyan ve ilahi kaynağa dayanan değerler ahlaki karakterin erdemlerini oluşturur.Ahlaki karakter ahlaki muhakeme, ince ve dengeli duygular, güçlü irade ve meleke kazanmaya bağlıdır.Milli eğitimin uzak amaçlarında duyuşsal alanın önemli yer tutmasına ve değerler eğitimi üzerine yapılmaya başlanan çalışmalara rağmen bu yaklaşım bazı derslerin içerik ve kazanımları ile rehberlik ve sosyal etkinlikler gibi okul uygulamalarına yeterince yansımamıştır.Eğitimciler okullarda değerler eğitimi uygulamalarını güçlü biçimde desteklemekte, MEB'in bu konudaki çalışmalarını olumlu ancak yetersiz bulmaktadır.Değerler eğitimi konusunda öğretmenlerin farkındalıklarının geliştirilmesi, yetkinliklerinin artırılması, materyal ve imkânlar yönünden desteklenmesi gerekmektedir.Çocuğun okulda veya dışında almış olduğu sağlıklı din eğitimi onun ahlaki değerleri kazanmasında etkilidir. Bu nedenle din eğitiminin kalitesini artırmaya yönelik çalışmalar desteklenmelidir.Anahtar Kelimeler: İlköğretimde Değerler Eğitimi, Karakter Gelişimi, Değerler Eğitimi, Karakter Eğitimi, Değerler Eğitimi Projesi

The aim of this study is to examine values and moral character in terms of development and education and to evaluate values education implemented in primary schools according to teachers' views and to develop recommendations for the planning and practices of values education. In our study, the qualitative research methods; document analysis and semi-structured interview techniques were used.In the first part of our study, theoretical background and conceptual framework based on the literature were created. In the second chapter, the development of the moral character was discussed in terms of theories of learning and development environments. In the third chapter, the values education, fundamentals and different approaches in the field and its place in education were examined. In the fourth chapter, the character education approach and experiences gained from implementations of approach were examined according to institutions and researchers? work and reports in the field. In the fifth chapter, the place of the values education was examined in legislation and programmes that shape primary school system. In the sixth chapter, the values education project that has been practiced by Istanbul Education Department for two years throughout the province was analyzed by using the practitioners' views and documents. Some of significant results of our study are as follows:The National Education Ministry has mixed approach in curriculum and teaching programs about the values and the methods. Despite the importance of the affective domain in the distant objectives of the National Education Ministry and the studies on the values education, the affective domain has not yet been reflected on contents, aims of lessons and school practices like guidance and social activities.Educators strongly support the implementation of values education in schools and see the studies initiated by The National Education Ministry positive, but insufficient. The teachers? awareness and capability about the values education must be developed and they need to be supported in terms of resources, materials and facilities.In promoting the efficiency of values education activities school facilities is insufficient. Support and participation of internal and external factors in the conduct of activities in the school is not ensured adequately. Extracurricular activities are not enough to enhance values education.Keywords: Values Education in Primary Education, Character Development, The Values Education, Character Education, Values Education Project.