Dönüştürücü liderliğinin iş tatminine etkisi GAP bölgesi ve çevre illerde bir uygulama

Abstract

ÖZET Anahtar Kelimeler : Yönetici, Liderlik, Dönüştürücü Liderlik, İş Tatmini, Bu çalışmanın başlıca amacı; özel sektörde çalışanların iş tatminine, başlarındaki yöneticilerin Liderlik özelliğinin ne derece etkili olduğunu ve bu liderlik çeşitlerinden dönüştürücü liderliğin etkisinin ne olduğunu ortaya çıkarmaktır. Çalışmanın birinci bölümünde; araştırmanın amacı, araştırmanın sorulan, araştırmanın önemi, araştırmanın yönetim ve organizasyon anabilim dalında çalışanlara ve Türkiye' ye sağlayacağı yararlar ortaya koyulmuştur. İkinci bölümde; yöneticinin, liderin ve liderliğin ne olduğu, liderin yöneticiden farkı ve liderlikte kullanılan güç tipleri anlatılmaktadır. Ayrıca, iş tatmini tanımı, önemini, teorilerini, iş tatmini belirleyicileri ile iş tatmininin davranışsal sonuçlarını içermektedir. Üçüncü Bölümde ise araştırmanın uygulaması, önemi, ölçme aracı, örnekleme süreci, verilerin çözümlenmesi ve bulgular anlatılmıştır. Araştırma 176 kişilik bir örneklem ile yapılmıştır. İki tür anket uygulanmıştır. Birincisinde ölçme aracı olarak Minnesota Üniversitesi tarafından geliştirilen "liderlik özellikleri anketi" ve dönüştürücü liderlik üzerine kapsamlı çalışmalar yapan araştırmacılar Bass ve Avalio tarafından geliştirilmiş olan "çok faktörlü liderlik anketi" kullanılarak anket oluşturulmuştur. İkincisinde ise, iş tatmini anketi, kişilerin kendi iş tatminlerine ilişkin algılarını ölçmek için, Çetinkanat (2000) tarafından geliştirilmiş anketten istifade edilerek hazırlanmıştır. Uygulanan birinci anket sonucunda, işgörenlerin gözünde yöneticilerinin "dönüştürücü liderlik" özelliklerine sahip olduğunu düşünenlerin genel ortalaması % 45', ikinci anket sonucunda, işgörenlerin yöneticilerinin tutumlarına göre iş tatmin seviyeleri ortalaması ise % 52 bulunmuştur. Anket sonucunda yapılan çapraz tablo sonucunda; yöneticilerinin dönüştürücü liderlik özelliklerini "düşük" olarak gören işgörenl erden, % 73' nün aynı zamanda iş tatminlerinin de düşük, yöneticilerinin dönüştürücü liderlik özelliklerine "yüksek" olarak gören işgörenlerden, % 80' nin iş tatmininin de yüksek çıktığı görülmektedir.

ÖZET Anahtar Kelimeler : Yönetici, Liderlik, Dönüştürücü Liderlik, İş Tatmini, Bu çalışmanın başlıca amacı; özel sektörde çalışanların iş tatminine, başlarındaki yöneticilerin Liderlik özelliğinin ne derece etkili olduğunu ve bu liderlik çeşitlerinden dönüştürücü liderliğin etkisinin ne olduğunu ortaya çıkarmaktır. Çalışmanın birinci bölümünde; araştırmanın amacı, araştırmanın sorulan, araştırmanın önemi, araştırmanın yönetim ve organizasyon anabilim dalında çalışanlara ve Türkiye' ye sağlayacağı yararlar ortaya koyulmuştur. İkinci bölümde; yöneticinin, liderin ve liderliğin ne olduğu, liderin yöneticiden farkı ve liderlikte kullanılan güç tipleri anlatılmaktadır. Ayrıca, iş tatmini tanımı, önemini, teorilerini, iş tatmini belirleyicileri ile iş tatmininin davranışsal sonuçlarını içermektedir. Üçüncü Bölümde ise araştırmanın uygulaması, önemi, ölçme aracı, örnekleme süreci, verilerin çözümlenmesi ve bulgular anlatılmıştır. Araştırma 176 kişilik bir örneklem ile yapılmıştır. İki tür anket uygulanmıştır. Birincisinde ölçme aracı olarak Minnesota Üniversitesi tarafından geliştirilen "liderlik özellikleri anketi" ve dönüştürücü liderlik üzerine kapsamlı çalışmalar yapan araştırmacılar Bass ve Avalio tarafından geliştirilmiş olan "çok faktörlü liderlik anketi" kullanılarak anket oluşturulmuştur. İkincisinde ise, iş tatmini anketi, kişilerin kendi iş tatminlerine ilişkin algılarını ölçmek için, Çetinkanat (2000) tarafından geliştirilmiş anketten istifade edilerek hazırlanmıştır. Uygulanan birinci anket sonucunda, işgörenlerin gözünde yöneticilerinin "dönüştürücü liderlik" özelliklerine sahip olduğunu düşünenlerin genel ortalaması % 45', ikinci anket sonucunda, işgörenlerin yöneticilerinin tutumlarına göre iş tatmin seviyeleri ortalaması ise % 52 bulunmuştur. Anket sonucunda yapılan çapraz tablo sonucunda; yöneticilerinin dönüştürücü liderlik özelliklerini "düşük" olarak gören işgörenl erden, % 73' nün aynı zamanda iş tatminlerinin de düşük, yöneticilerinin dönüştürücü liderlik özelliklerine "yüksek" olarak gören işgörenlerden, % 80' nin iş tatmininin de yüksek çıktığı görülmektedir. vıı