Almanya’da çokkültürlülük, kültürlerarası eğitim ve Türk öğrencilerinin durumu (Hessen örneği)

Abstract

ÖZET Anahtar Kelimeler: Almanya, Çokkültürlülük, Kültürlerarası Eğitim, Türk Öğrenciler, Uyum Bir göçmen ülkesi durumunda olan Almanya'da yaşayan yabancıların çoğunu Türkler oluşturmaktadır. Çeşitli ülkelerden ve farklı kültürel çevrelerden gelen bu göçmenler ile yerli halk kitlesinin birlikte geçirdiği değişim süreci ülkeyi çokkültürlü bir toplum haline getirmiştir. Bünyesinde bu denli farklı kültürleri barındıran Almanya; çokkültürlü ve kültürlerarası eğitimi, eğitim politikası olarak belirlemeli ve en kısa zamanda uygulamaya koymalıdır. Araştırmamız; Almanya'da çokkültürlü ve kültürlerarası eğitime verilen önem ve Türk çocuklarının eğitim-öğretim aşamasındaki problemlerini ortaya koymak üzere bir durum tespiti niteliğindedir. Teorik ve uygulamalı olmak üzere iki ana kısımdan oluşan çalışmamızın kapsamı Almanya, örneklemi Hessen eyaletidir. Çalışmada kullanılan yöntem, tarama (survey) modelinin anket tekniğidir. Ayrıca ilgile yerlerle de mülakatlar yapılmıştır. Dört bölümden oluşan teorik çerçevede; araştırmanın yöntemi, ülkenin genel yapısı, Almanya ve Hessen eyaleti eğitim sistemleri (özellikleri, pratikteki işleyiş şekli ve uygulamalar), konuyu ilgilendiren kavramlar ile Almanya'da kavramlara yüklenilen manalar, çokkültürlü-kültürlerarası eğitim uygulamaları ve entegrasyon ana hatlarıyla incelenmiştir. Uygulama kısmında ise; Türk gençlerinin eğitimde geçirdikleri evreler, okullar da ve sosyal hayatta kullandıkları konuşma dilleri, ahlaki ve ailevi durumları, okullardaki başarıları, okulların yabancı çocuklara yönelik faaliyetleri ve farklı kültürlere karşı tutumları, kimliklerin oluşmasında etkili olan unsurlar ve bunların yansımaları, sosyal ve kültürel asimilasyon yada uyum durumları, öğrencilerin Türkiye ve milli tarih bilinci hakkındaki bilgi donanımları ve sosyalleşmeleri ile ilgili bulgular değerlendirilmiştir. Ayrıca; öğrencilerin kültürler arası eğitim uygulamaları hakkındaki kanaatleri, velilerin çocuklarla ve okulla olan ilişkileri ile okullardaki anadili (Türkçe) derslerinin durumu da incelenmiştir. Araştırma; Almanya'nın toplumsal ve kültürel yapısını, eğitim durumunu, ülkede yaşayan göçmenlerin problemlerini açıkça ortaya koymakla birlikte elde edilen bulgular, özellikle Hessen eyaletinde eğitim çağındaki Türk gençlerinin eğitimden kaynaklanan problemlerine ve genel durumlarına anlamlı çözümlemeler sunmaktadır. Almanya'daki Türk öğrencilerin de Alman çocukları gibi eğitimde yeterlilik, denklik ve fırsat eşitliğinden yararlanma hakları bulunmaktadır. 3. kuşak Türk çocukları, kendi milli, dini ve kültürel değerlerinden habersiz yetişmektedirler. Kendi değerlerinden yoksun yetişen bu gençler, içinde yaşadıkları toplumun değerleriyle de tamamen barışık olmayıp, iki kültür, iki dil hatta iki din arasında büyük bir ikilem içinde kalmışlardır.

MULTICULTURALISM, INTERCULTURAL EDUCATION AND TURKISH STUDENTS' STUATION / THE HESSEN CASE Keywords: Germany, Multiculturalism, Intercultural Education, Turkish Students, Integration Turks constitute the majority of immigrants in Germany which has a large immigrant population. These immigrants, who came from different countries and cultural backgrounds, and local German populations, experienced a changing process that has created a multicultural society in Germany. Germany, which embraces such diverse cultures, should consider multicultural and intercultural education as an educational policy and implement it as quickly as possible. Our research is an attempt to make a statement about importance of multicultural and intercultural education in Germany and to bring up Turkish children's problems in the educational setting in Germany. Our study consists of two main parts, theoretical framework and application; our population is Germany and our sample is the state of Hessen in Germany. In addition to a questionnaire as a survey design, some interviews were conducted with students' parents, civic societies and state institutions. In theoretical framework, which consists of four parts; the methodology of the study, Germany's general structure, educational settings (features, processes and implementations) in Germany and the state of Hessen, the subject's related concepts and meaning of these concepts in Germany, multicultural and intercultural educational practices and integration are investigated thoroughly. In the application section, the phases Turkish youth experienced in the educational setting in Germany, spoken languages they use in schools and in social life, moral and family values, their achievements in schools, schools' activities towards immigrants students and schools' policy towards different cultures, the elements that affect forming identities and their reflections, social and cultural assimilation or adaptation, students' knowledge about Turkey and national history, and their socialization processes are evaluated. Besides, students' opinions about intercultural education practices, parents' relations with students and schools and the condition of mother tongue (Turkish) education in schools are examined.