Risk kavramının toplumsal yansıması : sosyal güvenlik ve sosyal yardımlaşma

Abstract

Risk kavramı tarihi süreç içerisinde farklı toplumlarda farklı anlamlarda kullanılmıştır. Risk kavramı günümüzde ağırlıklı olarak ?belirsizlik?, ?güven? ve ?tehlike? kavramlarının keşişim noktasında duruyor. Modernliğin temel nosyonu olan risk kavramı, belirgin olarak 1970?li yıllardan sonra akademik çevrelerde, ekonomi, sigorta, sosyal psikoloji, çalışma ekonomisi, tıp, finans, hukuk, iş yaşamı, ekoloji, sosyoloji v.b. alanlarında ölçülmesi ve tahmin edilmesi gereken bir kavram olarak yaygınlık kazanmıştır. Bütün bu alanlarda risk kavramı birey, şirket ve devletlerin güncel eylemlerine yön vermektedir. Gelecekte de bu yön vermenin bütünüyle katlanarak artacağının işaretleri belirmeye başlamıştır. Bu anlamda risk kavramını sosyo- kültürel zeminde ele alanlar risk toplumu kuramını ortay atmışlardır. Risk toplumu bağlamında yerel ve küresel ölçekte farklı riskler ortaya çıkmıştır. Küreselleşmenin etkisiyle ortaya çıkan riskler eninde sonunda sosyal hayatı etkilemektedir. Bu araştırmada ?risk toplumu? kuramı çerçevesinde var olan ve üretilen risklerin sosyolojik boyutuyla derinlemesine incelenerek, sosyal güvenlik ve sosyal yardımlaşma bağlamında nasıl azaltılacağı konusu bu çalışmanın ana temasıdır.Sosyal risklerin, küreselleşmenin etkisiyle çeşitlenerek ve yoğunlaşarak artması, sigortalanamaz özelliği, sınıf ve nesiller boyu aktarılması küresel eşitsizliği büyütmüştür. Küresel eşitsizlik sonucunda dünyada sosyal risklerin merkezine giderek yoksulluk yerleşmektedir. Bu bağlamda birçok ülkede sosyal yardım ve sosyal hizmet, yoksulluk politikaları çerçevesinde şekillenmektedir. Modern devletin sosyal hayata aşırı müdahalesi, geleceğe dönük ailesizlik, artan ihtiyaç ve küreselleşmenin büyüttüğü riskler, bireyselleşmenin çığ gibi büyümesi hem bireysel sorumluluğun gelişmesini önledi hem de sosyal güvenlik ve sosyal yardımlaşma ekseninde toplumsal kurumları zayıflattı. Günümüzde dünyanın birçok yerinde sosyal risklerin ve belirsizliğin azaltılmasında devletin tek başına yeterli olmayacağı anlaşılmıştır. Sosyal refahın sağlanmasında geleneksel, dini, gönüllü, özel kuruluşlar, işletmeler ve devletin bir araya gelerek ortak noktada bütüncül yaklaşım sergileyerek oluşan refah karması sosyal riskleri minimize edebilir. Anahtar Kelimeler : Risk Toplumu, Sosyal Risk, Sosyal Güvenlik, Sosyal Yardımlaşma Refah Devleti, Refah Karması

The term risk has been used for different meanings in different societies throughout the history. Today, the term risk is heavily at the intersection point of ?ambiguity?, ?security? and ?danger?. The term risk which is the main notion of modernity became widespread following the 1970?s in fields such as academic society, economy, insurance, social psychology, labour economics, medicine, working life, ecology, sociology as a term to be anticipated and to be measured. In all these fields the term risk guides the current actions of individuals, companies and governments. It has become clear that this guidance will increase gradually in the future. In this sense, those who handle with the term of risk on socio-cultural ground have suggested the thoery of risk society.In sense of risk society different risks have emerged domestically and globally. The risks emerging from globalization affect social life at last. In this study it has been investigated that how the current and produced risks in sense of ?risk society? will be decreased in terms of social security and social aid by deeply examining them sociologically. The increase of social risks with the effect of globalization, their uninsurable feature, and their transformation throughout the class and generations have grown the global inequality. As a result of global inequality, poverty is becoming at the centre of social risks day by day. In this sense, in many countries social aid and social service are getting shape according to poverty policies. The extreme interference of modern government to socail life, not having a family in future, increasing needs and risks grown by globalization, growing individualism have both prevented the improvement of individual responsility and weakened the social organizations in sense of social security and social aid. Today, in many parts of the world it has been understood that the government itself is not edaquate to decrease the social risks and ambiguity. To set the social welfare religious, volunteer, private organizations, companies and government should come together and they should act cooperatively to minize the social risks. Keywords: Risk Society, Social Risk, : Social Security, Social Aid, Welfare State, Welfare Mix