Strateji perspektifinden örgütsel uzun ömürlülüğün araştırılması : asırlık firma çoklu örnek olayı

Abstract

Bu çalışmanın amacı, uzun ömürlü Türk işletmelerin strateji perspektiflerinin nasıl olduğunu belirleyerek, uzun yaşamı sağlayan örgütsel ve/veya yönetsel dayanakların neler olabileceğini, stratejik yönetim disiplininin kavramlarından hareketle tartışmaya açmaktır. Uzun ömürlü işletmelerin strateji perspektifleri ele alınırken; i- uzun ömürlü işletmeler ortak bir yönetsel anlayışa/strateji anlayışına sahip midir? ii- strateji anlayışlarında bir ortaklık varsa, hangi stratejik boyutlar üzerinden açığa çıkmaktadır soruları yönlendirici olmuştur. Birçok işletme varlığını sürdüremezken, nasıl oluyor da bazı işletmeler hayatta kalmayı başarıyor sorusuna yanıt verebilecek çalışmaların sayısı oldukça azdır. Ortalamanın üzerinde performans sağlandığı takdirde, örgütsel uzun ömürlülüğün de elde edilebileceğine dair örtük bir varsayımın, bu konuda etkili olduğu düşünülebilir. Oysa rekabet avantajının sürdürülmesini sağlayan yüksek performans ile örgütsel varlığın devamı aynı anlama gelmeyebilir, ikisinin dinamikleri farklılık gösterebilir. Meyer ve Zucker?a (1989) göre, işletmenin varlığını devam ettirmesi için ortalamanın üstünde performans sağlaması gerekli şart iken, yeterli şart değildir. O halde örgütsel uzun ömürlülük konusu başlı başına ele alınması gereken önemli bir konudur. Bu gerekçe ile çalışma, uzun ömürlü Türk işletmelerinin nasıl bir strateji perspektifine sahip olduğuna odaklanacaktır.Üç bölüm olarak tasarlanan çalışmanın birinci bölümünde örgütsel uzun ömürlülüğe dair kavramsal ve kuramsal bir çerçeve çizilmeye çalışılmıştır. Örgütsel uzun ömürlülüğün tanımlandığı ve öneminin ortaya konduğu kavramsal kısımda, literatürdeki çalışmalara değinilerek bu araştırmayı gerekli kılan `boşluk? tespit edilmiştir. Ayrıca, örgütsel uzun ömürlülüğün stratejik yönetim disiplini ile ilgisi kurularak araştırmacının tercih ettiği epistemik duruş da bu bölüm içerisinde ortaya konmuştur.Çalışmanın ikinci bölümü, örgütsel uzun ömürlülüğün stratejik yönetim disiplini ile ilişkisinin detaylandırıldığı bir içeriğe sahiptir. Burada örgütsel uzun ömürlülüğün araştırılması için araçsallaştırılan iki kuramsal çerçeve detayları ile tanıtılmıştır. Bunlardan ilki stratejik yönetim çalışmalarını sınıflandıran bir matris olan Whittington?ın (1993) perspektif ayrımıdır. Klasik, Evrimsel, Süreçsel ve Sistemsel perspektiflerin uzun ömürlülüğe ilişkin imaları bu bağlamda ortaya konmuştur. İkinci kuramsal çerçeve ise, stratejik yönetim disiplininin temel tartışmalarından elde edilmiştir. Buna göre örgütsel uzun ömürlülüğün kaynağı, bu sağlayan mekanizmalar, stratejinin geliştirme süreci ve uzun ömürlü işletmelerin büyüme tercihleri analize konu edilecek başlıklardır.Çalışmanın üçüncü bölümünde ise araştırma metodolojisinin tanıtımı ve dokuz adet uzun ömürlü Türk işletmenin strateji perspektifinin analizi yer almaktadır. Bu çalışmada çoklu örnek olay yöntemi araştırma stratejisi olarak tercih edilmiştir. Bunun gerekçeleri ve araştırma sürecinin tüm detayları, şeffaflığın sağlanması amacı ile bölüm içerisinde detaylı olarak ele alınmıştır. Analiz sonuçları ise iki aşamada sunulmuştur: i- Uzun Ömürlü İşletmelerin Strateji Anlayışlarındaki Ortaklığın Tespit Edilmesine Yönelik Çözümleme, ii- Uzun Ömürlü İşletmelerin Strateji Anlayışlarındaki Benzerliğin Stratejik Boyutlar Üzerinden Açığa Çıkarılmasına Yönelik Çözümleme. İlk aşamada örnek olaylar; i- Tarihçe, ii- Strateji ve Rekabet Algısı, iii- Çözümlemede Öne Çıkan Kodlar başlıkları altında analiz edilerek aralarındaki ortaklıklar tespit edilmiştir. İkinci aşamada ise, örnek olayların hangi stratejik boyutlar bağlamında benzediğini ortaya koymak için hem Whittington?ın (1993) strateji perspektifleri ayrımından, hem de stratejik yönetim disiplinin temel tartışmalarından yararlanılmıştır. Sonuç olarak, örnek olayların büyüme yönelimi, örgüt yapıları, yöneticilerin başarı ve rekabet algısı, strateji geliştirme süreçleri bakımından benzediği ortaya çıkmıştır. Anahtar kavramlar: Örgütsel Uzun Ömürlülük, Strateji Perspektifleri, Uzun Ömürlü Türk İşletmeleri

The aim of this study is, to determine the strategy perspectives of the Turkish firms and discuss the organizational and/or managerial grounds that provide the firms living long. We will discuss the topic by utilizing the concepts of the discipline of strategic management. Two questions which guided us, while dealing with the strategy perspectives of the long-lived firms, are as follows: i- do the long-lived firms have a common view of management/strategy? ii- if there can be talked about a common view of strategy, from which strategic dimensions the mentioned view come up? The numbers of studies which can answer the question of ?why, while many of the firms cannot survive, some firms manage to stand?? are very few in number. It can be thought that, the latent assumption that the performance over the average brings about with the long life, is influential in this topic. But however, while the high performance which provides competitive advantage is not the same thing with the organizational survival; the dynamics of the two may also differ. According to Meyer and Zucker (1989) for the survival of the firm, performance over the average is the necessary condition, but not sufficient. Then, the subject of organizational long-living is required to be addressed on its own. Depending on this motive, the current study will focus to the properties of the strategy perspectives of Turkish firms. The study is designed as, composing of three chapters. In the first chapter, a conceptual framework for the concept of organizational long-living was formed. In the conceptual part, which contains the identification and the discussion of significance of organizational long living, the literature has been critically evaluated ant the theoretical gap, which necessitates the current study was located. Besides, while relating the organizational long-living with the discipline of strategic management, in this chapter the epistemological position taken by the researcher is also set forth. The second chapter of the study has content in which, the relation of organizational long living to the discipline of strategic management is elaborated. Here, we introduced the two theoretical frameworks, which are utilized for the research on organizational long living, in detail. The first of these, is the perspective differentiation of Whittington (1993), which is a matrix classifying the studies of strategic management. Classical, evolutionary, processual and systemic perspectives? implications on organizational long living are put forward in this context. The second framework, on the other hand, is composed of the basic discussions of the discipline of strategic management. Based on this perspective, the source of organizational long living, the mechanisms which provide this, the strategy formation process and the choices of the long lived firms? regarding growth, will be analyzed. In the third chapter of the study, the introduction of the methodology of field search and the analysis of 9 long lived Turkish firms? perspective of strategy take part. In this research, the multi-case method is chosen as the research strategy. The reasons of this choice and the elaboration of the field search process are mentioned in detail in the third chapter, as to provide transparency. The findings of the analysis are represented in two stages as: i- The analysis directed to the determination of the commonality in the perspectives of strategy of the long lived firms. ii- The analysis directed to the exhibition of the commonality in the strategy perspectives of long lived firms via the strategic dimensions. In the first stage the case studies are analyzed under the titles of ; i- History, ii- Perception of Strategy and Competition, iii- The Prominent Codes Appeared During the Analysis; and the commonalties between the cases were defined. In the second stage, to be able to say in which strategy dimensions, do the cases have commonalities, we utilized both the differentiation of strategic perspectives of Whittington (1993) and the basic discussions of the discipline of strategic management. As conclusion, the cases are displayed to be alike regarding the growth orientation, the organizational structures, the perceptions of the managers on success and competition and the process? of strategy formation. Keywords: Organizational longevity, Strategy Perspectives, Long-lived Turkish Firms