Faaliyet tabanlı maliyetleme temelinde kurumsal kaynak planlama sisteminin geliştirilmesi

Abstract

Müşteri taleplerinin çeşitlenmesi ve buna bağlı olarak ürün hayat evrelerinin kısalması, müşteri odaklı yönetim yaklaşımlarının şekillenmesinde en önemli etken olmuştur. İşletmeler, üretim sürecini hızlandırarak bu talepleri karşılamak ve küresel rekabet şartlarına uyum sağlayabilmek için üretim sistemlerini yeniden gözden geçirmek ve teknolojik gelişmeleri bu sistemlere uyarlamak zorunda kalmışlardır. Üretim sistemlerindeki bu köklü değişiklikler maliyet yönetimi konusundaki problemleri de beraberinde getirmiştir. Geleneksel maliyetleme sistemleri, yeni üretim ortamlarını destekleyecek bilgileri sunmak konusunda yetersiz kalmışlardır. Geleneksel maliyetleme sistemlerinin yetersizliklerini ortadan kaldırmak amacıyla ortaya konulan faaliyet tabanlı maliyetleme (FTM) yaklaşımı faaliyetleri, birim, parti, mamul ve tesis seviyesi faaliyetler olarak dikkate alarak belirleyen ve gerçek sebep-sonuç ilişkisini yansıtan maliyet etkenleri yardımıyla kaynak maliyetleri faaliyetlere, faaliyet maliyetleri de ürünlere yüklemek suretiyle geleneksel maliyet sistemlerine göre daha hassas sonuçlar üretebilmektedir. FTM'nin işletmelerde etkin bir şekilde uygulanabilmesi için; organizasyonların her aşamasında ihtiyaç duyulan bilgileri toplayan kaydeden, analiz eden, bu bilgileri diğer departmanların kullanabileceği verilere dönüştüren, doğru zamanda doğru veri kullanılmasını sağlayan ve bunları istenen raporlara dökebilen kurumsal kaynak planlama sistemlerine ihtiyaç duyulmaktadır. Bu doğrultuda çalışmanın amacı, sözkonusu bilgi ihtiyaçlarını karşılayabilen FTM temelinde oluşturulmuş bir KKP tasarımı, yazılımı ve uygulaması için gerekli olan muhasebe ve üretim birimlerinin reorganizasyonunu ortaya koymaktır. Bu amaçla çalışmada öncelikle, faaliyet tabanlı maliyetleme ve kurumsal kaynak planlamaya ilişkin literatür incelemesi yapılmıştır. Sonrasında metal işleme üretim sektörünün önde gelen kuruluşlarından birinde yürütülmekte olan kurumsal kaynak planlama sisteminin belli başlı üretim ve planlama altyapısı irdelenmiş, ardından muhasebe verilerinden faydalanılarak faaliyet tabanlı maliyetlendirme metodolojisi bu kuruluşa uygulanmıştır. Elde edilen faaliyet tabanlı ürün maliyetlerinin, firmanın stratejik ve operasyonel karar sürecine destek vereceği öngörülmektedir. Anahtar Kelimeler: Faaliyet Tabanlı Maliyetleme, Esnek Üretim, Kurumsal Kaynak Planlaması, Kurumsal Kaynak Planlaması Yazılımları

Variations in customers' demand and accordingly short life cycle of products are most affective factors to the formation of customer based management approach. Business organizations are obliged to review their production systems and adapt these systems to technological development to able to meet demands accelerating production process and deal with to global competition conditions. These fundamental changes in production systems cause some problems on cost management. Traditional costing systems remain insufficient to offer knowledge to support new production environment. In order to eliminate incapability of traditional costing systems, Activity Based Costing specifies the activities considering them as unit, batch, goods and facility level, and offers more accurate results compared to traditional costing systems by cost drivers reflecting actual cause-effect relations and attributing source costing to activities and activity costs to goods. For application of ABC effectively, it is needed of Enterprise Resource Planning systems which piling, recording and analysing to necessary data, inverting to this data to suitable data which can be used by other departments, at suitable time used to true data and reporting to all of these. In this context, the aim of this thesis is to present reorganization of accounting and production units which based on ABC which enabling to knowledge needs for desinging, application and software of ERP. At first, Is is given the theoritical background on activity based costing and enterprises recource planning. The Enterprise Resource Planning system which is implemented in one of the leading metal processing production sector is analyzed interms of production and planning structure, and then activity based costing methodology is applied to the enterprise using accounting datas. it is claimed that activity based costing acquired contributes to strategic and operational the decision-making process of the enterprise. Keywords: Activity Based Costing, Flexible Production, Enterprices Resource Planning, Enterprices Resource Planning Softwares