Yeni kamu yönetimi anlayışının Türkiye’de yönetim kültürüne etkisini ölçmeye yönelik bir alan araştırması

Abstract

Geleneksel yönetim anlayışına tepki ve alternatif olarak ortaya çıkan YKY anlayışı, 1980'lerden itibaren ekonomik, sosyal ve idari yapıyı dönüşüme uğratmıştır. Geleneksel yönetim anlayışının, kısıtlayıcı yapısına, kültürüne ve temel argümanlarına meydan okuyan YKY düşüncesi, bu yapının yerine devletin toplumdaki rolünü, hükümet, bürokrasi ve vatandaşlar arasındaki ilişkileri yeniden düzenleyen yeni bir paradigma öngörmektedir. YKY anlayışı, devletçi, bürokratik, zorlayıcı, tekdüze, merkeziyetçi ve hiyerarşik özellikler taşıyan kamu sektörünü; piyasa yönelimli, daha az bürokratik, müşteri odaklı, esnek, hesap verebilir, ademi-idari merkeziyetçi, girişimci ve yenilikçi gibi nitelikleri olan işletmecilik anlayışı çerçevesinde ele almaktadır.Bu felsefeye göre devlet; kamu hizmetlerinin sağlanması noktasında tekelci konumu terk etmeli, mal ve hizmet üreten kuruluşlara gerekli altyapıyı hazırlamalı, firmalar arasında rekabeti geliştirmeli, piyasa mekanizmalarını teşvik etmeli, hizmetten yararlananlara farklı seçenekler sunarak vatandaş/müşteri merkezli olmalıdır. İşletme yönetimi teknikleri üzerine inşa edilen YKY anlayışı, yöneticileri girişimciliğe sevk ederken, kişi ve kurumları performanslarını arttırmaya yöneltmektedir. Piyasa mekanizması da bu sürece, kamu yöneticilerinin ve kuruluşlarının performans hedeflerine ulaşma yöntemlerine ve tercihlerini belirlemelerine açıklık getirerek katkı sağlamaktadır.Sonuç olarak, geleneksel yönetim anlayışının özelliklerini bünyesinde barındıran Türkiye'deki mevcut yönetim kültürünün, YKY anlayışının temel prensiplerinin özellikle 2003 sonrası gerçekleştirilen reformlarla hayata geçirilmesiyle birlikte dönüşüme uğradığını söylemek mümkündür. Türkiye'de kamu kurumlarında çalışan yöneticiler, yeni yönetim kültürünü kısmen de olsa benimseme eğilimi göstermektedirler.

New Public Management mentality which is emerged as a response and alternative to traditional management mentality have caused transition in economic, social and administrative structure since 1980's. NPM concept which challenges restricting structure, culture and basic arguments of traditional management mentality set forth a new paradigm that re-organizes relationships between government, bureaucracy and citizens and also role of state in society. NPM mentality considers public sector which has statist, bureaucratic, extorsive, prosaic, centralist and hierarchic features within the scope of business management that has features like; market oriented, less buerucratic, customer oriented, flexible, accountable,managerial decentralizated, enterprising and innovative.According to this philosopy, state should leave the monopol position of providing public service, prepare essential platform to institutions that produce goods and services, improve competition between companies, encourage market mechanisms and by providing different options to clients be citizen/customer oriented. NPM mentality that is structured on business management techniques motivate managers to entrepreneurship and also it aims increasing performance of individuals and institutions. Market mechanism contribute the process by clarifying methods of reaching performance aims of individuals and institutions and determine choices.In this respect, it is an important research area that how existing management culture in Turkey, which contains in itself the features of traditional management mentality, develops a response to NPM mentality's basic principles that actualized with reforms after 2003. At this point, the objective of the study is to reveal transitions of public management in development line, analyze basic dynamics of new public management mentality which is emerged after 1980's and how Turkish management culture is affected by this.