İMKB'de işlem yapan bireysel yatırımcıların davranışsal finans açısından incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın temel amacı, İMKB'de işlem yapan bireysel yatırımcıların davranışlarını, davranışsal finansın üç modeli açısından değerlendirmektir?. Araştırmanın temel amacının yanı sıra konu bütünlüğü açısından çeşitli alt amaçlar oluşturulmuştur. Bu alt amaçlar; İMKB'de işlem yapan bireysel yatırımcıların finansal davranışlarını boyutlandırmak, demografik özellikler ile davranışsal finans modellerinde yer alan davranışlar arasındaki ilişkiyi incelemek ve farklılık testleri yapmak, uluslararası literatürde geçerliliği tartışılan davranışsal finansın üç modelini, yapısal eşitlik modellemesi ile Türkiye ölçeğinde test etmektir.Araştırmada nicel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Veriler anket tekniği ile elde edilmiştir. Ankete katılan kişi sayısı 408 dir. Anket hisse senedi alım satımı yapan yatırımcıların en yoğun olduğu illerde uygulanmıştır. Verilerin analiz edilmesinde frekans ve yüzde hesaplamaları gibi betimleyici istatistiklerden, faktör analizleri, farklılık testleri ve yapısal eşitlik modellemesi (Doğrulayıcı Faktör Analizi) gibi kestirisel istatistiklerden yararlanılmıştır.Araştırma sonuçlarına göre Türkiye'deki hisse senedi alım satımı yapan bireysel yatırımcıların finansal davranışlarını oluşturan boyutlar literatürü destekler niteliktedir. Özellikle araştırmaya konu olan davranışsal finans modelleri konusunda bir değerlendirme yapılacak olursa üç modelin de iddia ettiği davranışların Türkiye'deki bireysel yatırımcılarda mevcut olduğu görülmektedir. Bununla birlikte, yapılan farklılık testleri sonucunda bireysel yatırımcıların gelir düzeylerine ve karar verirken dikkate aldıkları faktörlere göre hisse senedi alım satım davranışlarının farklılaştığı fakat diğer faktörler açısından herhangi bir farklılığın olmadığı görülmüştür. Yapısal eşitlik modellemesi sonuçları da, bireysel yatırımcıların, davranışlarını boyutlandırmada Barberis ve diğerlerinin, Daniel ve diğerlerinin, Hong ve Stein'ın geliştirmiş olduğu modellerin Türkiye ölçeğinde geçerli olduğunu ortaya koymaktadır.

The main objective of this study is to evaluate the behaviors of the individual investors transacting in IMKB-Turkey from the perspective of the three models of Behavioral Finance. In addition to the main objective of the study, some sub-objectives are constructed in order to maintain an overall entirety. The sub-objectives are; to dimension the behaviors of the individual investors transacting in IMKB, to analyze and to make contrasting tests on the relationship between the demographical features and the behaviors established in the models of Behavioral Finance and to test the validity of three models of behavioral finance in Turkey scale, which are discussed on the international basis, by using structural equality model.The quantitative research model is used in this study. The data is obtained by questionnaire technique. The number of people who took the questionnaire is 408. The questionnaire is applied in the cities where stock market investors live most intensively. In the analysis of the data, descriptive statistics such as frequency and percentage calculations and statistics such as factor analysis, contrasting tests, and structural equality modeling (confirming factor analysis) are used.According to the findings of the research; the dimensions constructing the behaviors of the individual investors transacting in Turkey are compatible with the literature. When especially the models of Behavioral Finance are taken into consideration it is seen that the behaviors put by all the three models are present at the individual investors in Turkey. Besides, as a result of the contrasting tests, it is seen that the transaction behaviors of the investors are differentiated according to their income level and the factors they consider in making decision whereas there are no such differentiation for the other factors. The results of the structural equality modeling show that the behavior dimensioning models developed by Barberis and others, Daniel and others and Hong and Stein are valid in Turkey scale.