Türkiye'nin stratejik kültürü ve yeni dış politikası : süreçler, aktörler ve eylemler

Abstract

Türkiye'nin dış politikası dinamizm ve aktivizmi ile dünya siyasetinde cazibe, müzakere ve tartışma merkezi olmuştur. Dış politikada kayıtsızlık ve gelenekçilik yerine çok boyutlu ve etkin yeni bir yaklaşım benimseyen Türkiye, bölgesel ve küresel politikalarda hayati ve güçlü pozisyonları kapsama ve uygulama noktasına getirmiştir. Bu yeni dış politikanın mimarı Ahmet Davutoğlu ülke içinde ve dışında çok ses getiren bir yaklaşım olarak kabul edilen yeni bir politik vizyon ortaya koymuştur.Bu çalışmanın konusu Türkiye'nin dış politika davranışındaki yeni vizyonun kuramsal ve pratik yansımalarını araştırmaktır. Bu bağlamda mevcut tez Stratejik Kültür kavramını ortaya çıkarmakta ve Iain Johnston'un kuramsal çerçevesini kullanmaktadır. Türkiye'nin yeni stratejik kültürü ve dış politikadaki yansıması bu tezin temel çözümleme birimleri ve çalışma alanlarını oluşturmaktadır. Başlıca araştırma soruları iki alt başlıkta aşağıdaki şekilde gösterilebilir:(a) Türkiye özellikle 2002 ve 2010 yılları arasında Ahmet Davutoğlu'nun başını çektiği yeni uluslararası politika anlayışına atfedilebilecek belirgin bir Stratejik Kültür oluşturmuş mudur? Türkiye'nin Stratejik Kültürünün özgüllüğü ve temel özellikleri nedir? Türkiye'nin dış politika davranışında uygulamaya konan vizyonuyla Stratejik Kültürün bağlantısı nasıl kurulabilir?(b) Türkiye'nin Stratejik Kültürünün dış politika davranışı üzerindeki etkisi hangi örnek olaylar ve eylemlerde gösterilebilir?Bu soruların ve bulguların ışığında tez Türkiye'nin a) savaş ve çatışmaları normal bir durumdan ziyade önlenebilir bir olgu olarak gören b) yeni bir düzende tehdit algısında güvenlik ve özgürlüğü dengeleyen c) ?yumuşak güç? ve ekonomi kalkınmacı ve çok taraflı diğer dış politika araçlarını kullanmayı tercih eden bir stratejik kültüre sahip d) yeni stratejik kültürün bölgesel ve küresel politikalarda Türkiye'nin dış politikasını etkileyen ve şekillendirmeye devam eden özelliklerde olduğu sonucuna ulaşmıştır.

Turkey has recently become a centre of attraction, deliberation and debate in world politics particularly in relation to its newfound dynamism and activism in foreign policy behavior. Having adopted a vigorous and multidimensional foreign policy approach instead of apathy and traditionalism in foreign policy, Turkey has come to embrace and implement a vital and powerful political position in regional and global politics. The architect of this new foreign policy, Ahmet Davutoğlu, has put to the test a new political vision as a novel approach, which was embraced and criticized by many inside and outside the country.It is in this context that the subject of this study emerges: exploring the practical and theoretical aspects of Turkey?s newfound vision in foreign policy behavior. The thesis introduces the concept of Strategic Culture and employs the theoretical framework of Iain Johnston. Turkey?s new strategic culture and its reflections in foreign policy constitute the main body and study area of the present thesis. The main research questions addressed are divided into two subsections and are as follows:(a) Does Turkey have a distinct Strategic Culture particularly between 2002 and 2010 that can be attributed to Ahmet Davutoğlu?s understanding of international politics? What is the features and specificity of Turkey?s Strategic Culture? What are the relevance of Strategic Culture in understanding Turkey?s newfound vision in foreign policy behavior?(b) In what cases and ways has Turkey?s Strategic Culture affected the practices of its foreign policy?This thesis finds that Turkey has a distinct strategic culture that a) perceives war and conflict as an aberration rather than normal, b) counterbalances security and freedom in its threat perception in a novel scheme, c) prefers to use `soft power? and other foreign policy tools such as economy-developmentalism and multilateralism d) shapes Turkey?s foreign policy approach in regional and global politics.