Bağımsız denetimin etkinliğini arttırma aracı olarak yapay sinir ağları: Analitik bir inceleme

Abstract

Genel anlamda denetim özellikle de şirketler tarafından kamuya açıklanan mali tabloların denetimi konusu her geçen gün önem kazanmaktadır. Aynı şekilde yapay zeka tekniklerinden biri olan yapay sinir ağları konusu da bilimsel araştırmalarda son yıllarda ilgi çeken konular arasındadır. Bu çalışmanın temel amacı bağımsız denetimin etkinliğini arttırma aracı olarak yapay sinir ağlarının kullanılabilirliğini ortaya koymak ve pratik anlamda uygulanabilir bir araç geliştirme yolunda bir adım atmaktır. Çalışmanın bu temel amacı doğrultusunda, yapay sinir ağları esas alınmak suretiyle muhasebe manipülasyonu tahmin modeli kurulmuştur. Ayrıca yapay sinir ağları tahmin modeli oluşturulurken esas alınan değişkenler ile geleneksel istatistik yöntemlerinden lojistik regresyon yöntemi ile de benzer şekilde muhasebe manipülasyonu uygulamalarını tahmine dönük model oluşturulmuştur. Her iki yöntem ile oluşturulmuş olan modellerin tahmin performansları karşılaştırılmıştır. Bu çerçevede gerçekleştirilen çalışma sonucunda; yapay sinir ağlarına dayalı oluşturulan modelin lojistik regresyona dayalı model ile kıyaslandığında daha başarılı tahmin performansı sağladığını söylemek mümkündür. Böylece yapay sinir ağlarının bağımsız denetimin etkinliğini arttırma aracı olarak kullanılabilirliği görülmüştür.

Auditing in general terms, especially the auditing of financial statements that are announced to public subject?s importance is increasing day to day. In recent years interest to artificial neural networks subject as a technique of artificial intelligence in scientific research are among the issues. The main objective of this study is, to demonstrate the applicability of artificial neural networks as a tool to increase the efficiency of auditing. According to the main purpose of this, accounting manipulation model was established based on artificial neural networks. Also, with the same variables that are used for establishing model based on artificial neural networks, used also establishing a model based on logistic regression as a traditional statistical method. The model established with both methods were compared with their success of forecasting performance. As a result of this study, it is possible to say that model based on artificial neural networks give more successful forecasting results when compared with the model based on logistic regression. Thus, its understood that artificial neural networks can be used as a tool to increase the efficiency of auditing.