İnsan kaynakları yönetimi uygulamalarının dengeli sonuç kartı yöntemi içindeki yeri ve önemine ilişkin bir araştırma

Abstract

İşletme yazınında çok boyutlu örgütsel performans değerlendirme yönetimleri ile ilgili yazılmış çok sayıdaki eser ve yayının yanı sıra Dengeli Sonuç Kartı'nın (DSK) değişik kurum, kuruluş veya işletmedeki uygulamalarına yönelik birçok çalışma bulunmaktadır. Fakat bu çalışmalar genellikle söz konusu örgütlerdeki DSK'nın dört boyutu olan finansal, müşteri, iç süreçler, öğrenme ve gelişme eksenli uygulamalarını içermektedir. Bu araştırmada, son yılların yönetimsel alanda bir devrimi olarak kabul edilen DSK yönteminin kavramasal ve kuramsal çerçevesi çizilerek Türkiye'deki büyük sanayi işletmelerinin örgütsel performans değerlendirme uygulamaları, İnsan Kaynakları Yönetimi uygulamaları yönüyle ele alınmıştır.Bu araştırmanın amacı, İnsan Kaynakları Yönetimi uygulamalarının DSK yöntemi özelinde örgütsel performans göstergesi olarak ele alınabileceğine dair teorik öngörüden yola çıkarak pratik bulguları ortaya çıkarmaktır. Bu amaçtan hareketle, araştırma sorularını aşağıdaki gibi ifade etmek mümkündür:1.Örgütler, niçin finansal analizlerin ötesinde çok boyutlu bir örgütsel performans değerlendirmesine ihtiyaç duymaktadır?2.Örgütlerin, çok boyutlu örgütsel performans değerlendirmeyi kullanmadaki amaçları nelerdir?3.İnsan Kaynakları Yönetimi uygulamaları, örgütsel performansın belirlenmesi amacına ne şekilde hizmet etmektedir?4.DSK'nın daha etkin bir örgütsel performans değerlendirme yöntemi olmasında İnsan Kaynakları Yönetimi uygulamaları ne ölçüde başarılıdır?Araştırma sorularının cevaplanmasında açıklayıcı olacak doğrultuda güncel kaynaklar üzerinde geniş bir literatür incelemesi yapılarak hazırlanan anket formundaki sorular, uluslar arası alanda kabul görmüş benzer çalışmalardan yararlanılarak belirlenmiştir. Kurumsallaşma eğilimlerinin ve çok boyutlu performans değerlendirme yöntemlerini kullanma gereksinimlerinin, görece küçük ölçekli işletmelerden daha üst düzeyde olmasından dolayı İSO 500 örneklemi bu araştırmaya konu edilmiştir. Örneklem kütledeki büyük sanayi işletmelerinin örgütsel performans değerlendirme yöntemi olarak hangi yöntemi benimsediklerine bakılmaksızın, DSK örneğinde yer alan boyutlara vermiş oldukları cevaplara göre, özellikle İnsan Kaynakları Yönetimi uygulamalarına atfetmiş oldukları önem derecesi tespit edilmeye çalışılarak örgütsel performans göstergeleri bütünü içerisinde İnsan Kaynakları Yönetimi uygulamalarının yeri ve önemine ilişkin bulguların elde edilmesi amaçlanmıştır.Yapılan araştırma sonucunda edinilen bulgular doğrultusunda, İnsan Kaynakları Yönetimi uygulamalarının, örgütsel performans göstergesi olarak ele alınmak konusunda oynayabileceği rol tartışılarak yorumlanmıştır. Buna göre, araştırma sorularının yanı sıra İnsan Kaynakları Yönetimi uygulamalarının, örgütsel performansı belirlemede kullanılabilecek bir gösterge olarak ele alınabileceğine dair oluşturulan hipotezlerin tamamı test edilmiştir. Müşteri boyutu haricindeki diğer boyutlarda da gözlendiği üzere, İnsan Kaynakları Yönetimi uygulamaları boyutu ölçütlerindeki önem düzeylerinin yüksek olmasına karşın ölçüm sıklıkları düşük düzeyde gerçekleştiği için söz konusu sorunun giderilebilmesi yönünde önerilerde bulunulmuştur. Dolayısıyla bu ve benzeri sonuç ve öneriler ile araştırma bulgularının, olumlu niyet ve gayretlerle ele alındığında pratik katkı sağlayabilecek nitelikte olduğu söylenebilecektir.

In Business literature, addition to many books and publications about multi-dimensional organizational performance evaluation, there are many studies about the application of the BSC in various institutions, organizations or businesses. Yet these studies are usually concerned with the organizations BSC's four dimensions of financial, customer, internal processes, learning and development oriented practices. In this research, as consceptual and institutional framework of the BSC which is adopted as a revolution in recent years in the administrative area drawn, the practices of organizational performance evaluation of industrial companies in Turkey have been taken with human resource management practises perspective.The aim of this research, BSC method to assess human resource management practises in special starting from a prediction about the theoretical that as an indicator of organizational performance can be addressed practical evidence is uncovered. Moving from this aim with, research questions can be expressed as follows:1. Why do organizations need a multi-dimensional organizational performance assessment beyond financial analysis?2. What are the aims of organizations in using multi-dimensional organizational performance evaluation?3. How does human resource management practises service in order to determine organizational performance?4. The human resource management practises in more effective organizational performance evaluation method BSC to be successful is to what extent?In line with the research questions will be answered current sources over a large descriptive literature review done in the form of survey questions prepared by internationally recognized in the field was determined by use of similar studies. Institutionalization of trends and using multi-dimensional performance evaluation method requirements, because of these are at a higher level than relatively small business, the ISO 500 sample was the subject of this research. Industrial enterprises in the sample mass as a method of organizational performance evaluation, regardless of which method they adopted, according to the answers that have been given to the size in the case of the BSC, especially as attempting to detect the significance of the human resource management practises have been attributed to it aimed to obtain the findings the place and the importance of human resource management practises in the whole organizational performance indicators.In accordance with the findings obtained in the result of the research, discussing the topic about the role of human resource management practises assesment might be played as an organizational performance indicators, the role of it was evaluated. According to this, in addition to the research questions human resource management practises can be used in determining the organizational performance as an indication can be used on all of the hypotheses generated were tested. As observed in other dimensions with the exception of the costumer dimention, despite the high level of importance of criteria in the human resource management practises dimension as well, for low frequency measurements performed in the direction of elimination of the problem concerned suggestions have been presented. These and other conclusions and recommendations with research findings taken with positive intentions and efforts are said to be able to contribute practical nature.