Enerji bağımlısı ülkelerin enerji politikaları : Türkiye örneği

Abstract

Ekonomik büyümeyi etkileyen faktörler iktisatçıların temel uğraşı alanlarından biri olmuştur. Çalışmamızda ekonomik büyüme enerji tüketimi faktörü özelinde incelenmiştir. Çalışmamızda amaç ekonomik büyüme ile enerji tüketimi arasındaki ilişkinin teorik ve ampirik olarak ortaya konulmasıdır.Bu amaçla enerji tüketiminde küresel ve ülkemiz ölçeğinde önemli yer tutan enerji kaynakları genel özellikleri itibariyle incelenmiştir. Daha sonra ekonomik büyüme ile enerji tüketimi arasındaki ilişki teorik olarak izah edilmeye çalışılmış ve bu konudaki literatür taranarak konu ile ilgili önemli çalışmalar kısaca anlatılmıştır. Buradan hareketle ekonomik büyüme ve enerji tüketimi arasındaki ilişkinin ekonometrik olarak araştırılmasına geçilmiştir. Önce çalışmada kullanılan ve literatürde önemli yeri olan ekonometrik testler tanıtılmıştır. Çalışmamızın bundan sonraki kısmında 1970 ? 2007 döneminde Türkiye için birincil enerji tüketimi ile gayri safi yurtiçi hasıla arasında nedensellik ilişkisi ve 1987 ? 2007 döneminde seçilmiş OECD ülkeleri için birincil enerji tüketimi ile gayri safi yurtiçi hasıla arasında eşbütünleşme ilişkisi aranmıştır. Söz konusu ekonometrik çalışma için panel veri seti kullanılmış, panel birim kök ve panel eşbütünleşme (koentegrasyon) testleri uygulanmıştır. Söz konusu analizler EViews ekonometri paket programı kullanılarak gerçekleştirilmiştir.Sınama sonucunda Türkiye için 1970 ? 2007 yıllarını kapsayan dönemde birincil enerji tüketimi ile gayri safi yurtiçi hasıla arasında Granger yaklaşımına göre nedensellik ilişkisi olduğu ve bu ilişkinin yönünün GSYİH'dan birincil enerji tüketimine doğru olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Söz konusu ekonometrik sınama iki aşamalı olarak gerçekleştirilmiştir. OECD üyesi otuz ülke için 1987 ? 2007 yıllarını kapsayan dönemde birincil enerji tüketimi ile gayri safi yurtiçi hasıla arasında eşbütünleşme ilişkisi araştırılmıştır. Söz konusu sınama sonucunda birinci enerji tüketimi ile gayri safi yurtiçi hasıla değişkenlerinin uzun dönemde eşbütünleşik oldukları sonucuna varılmıştır. Söz konusu ekonometrik sonuçlar ekonomik büyüme ile enerji tüketimi arasında teorik var olduğu kabul edilen ilişkiyi doğrular niteliktedir.

The factors that have affects on economic is basic profession of economists.In this study,it is analysed the economic growth related to energy consumption factor. We aimed at this study introducing the relation between economic growth and energy consumption in terms of theoretical and empirical.For this reason, energy resources which have an important role in our country and global scale were examined. The relation between economic growth and energy consumption was examined as theoretical and literature was surveyed and studies were stated in brief. At this point, economic growth and energy consumption were inquired about econometrics. The tests that used in this study and have an important role in economic were presented at first. The latter of the study between 1970 and 2007 was examined the reasons of energy consumption in respect of potential gross national product and between 1987-2007,chosen OECD countries were sought the cointegration relation in the midst of primary energy consumption and potential gross national product. For this econometrics study, panel data set were used in this scope. The mentioned analyses were performed using EViews program.After testing between 1970-2007 there is a relationship primary energy consumption and potential gross national product according to Granger approach resulted in causality relation. The mentioned testing were implemented in two steps. In 37 OECD member countries between 1987-2007, the cointegration relation primary energy consumption and potential gross national product were investigated .After testing, relation between primary energy consumption and potential gross national product in long term resulted in cointegration. Stated econometrics conclusions confirm that relation between economic growth and energy consumption as theoretical.