Hekimlerin profesyonelleşme anlayışı

Abstract

Profesyonel bir meslek, bir örgütlenme biçimi, saygıdan kaynaklanan sosyal bir itaat düzeyi, bilgi ile kurulmuş bir kurum ve bireysel kariyerleri organize etme yolu, gibi unsurları içerdiğinde güçlü bir meslek olabilmektedir. Max Weber tarafından profesyonel mesleklerin prototipi olarak adlandırılan hekimlik mesleği, Freidson tarafından profesyonalizmin ideal tipi olarak kurgulanmıştır. Sosyal kontrol, profesyonel güç, mesleki hakimiyet, mesleki kapalılık gibi unsurlar hekimlik mesleğini tanımlayan kavramlardır.Hekimliğin meslek anlayışlarını ve meslek ideolojilerini odağına alan bu çalışma dört bölüm üzerinde şekillendirilmiştir. Birinci bölüm, meta teoriler, ana modeller, ana teoriler ve profesyonelleşme olgusunu çerçeveleyen kavramların incelenmesine ayrılmıştır. Bölümün sonunda tezin örnek model olarak aldığı Freidson Modeli incelenmiştir. İkinci bölümde ise, ana süreçler, profesyonalizm ölçekleri, profesyonelleşme sürecinin aktörleri ve profesyonel davranışın temel göstergeleri irdelenmiştir. Bir de kurumsallaşmasını sağlayan mesleklerin bunu nasıl başardıkları tarihi açıdan incelemeye layık bulunmuştur.Üçüncü bölümde hekimlik mesleğinin sosyal teoride durduğu konum tartışılmıştır. Hekimlik mesleği hem medikal sosyoloji hem de meslek sosyolojisinin temel ilgi alanını oluşturmaktadır. Birinci ve ikinci bölüm ağırlıklı olarak meslek sosyolojisinin kavramlarını kullandığı için üçüncü bölümde ağırlık medikal sosyolojinin hekimlik mesleğini ilgilendiren konularına verilmiştir.Dördüncü bölümde ise tezin odak noktası vardır: Bu çalışmanın amacı, hekimlerin meslek sosyolojisi bağlamında incelenmesi ve hekimliğin profesyonelleşme derecesinin ortaya çıkartılmasıdır. Profesyonelleşme anlayışı sekiz ana başlıkta incelenmiş ve çıkan bulgular Freidson modeline göre değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Bu çalışma hem nitel hem de nicel araştırma teknikleri ile desteklenmiştir. Anket, mülakat, saha gözlemi ve katılımcı gözlem teknikleri kullanılan tekniklerdir. Analiz olarak ki kare, faktör analizi, güvenirlilik analizi ve frekans teknikleri kullanılmıştır.Sonuç kısmında ise elde edilen sonuçlar bağlamında hekimlik mesleğinin profesyonelleşme anlayışı sorgulanmış ve bazı çıkarımlarda bulunulmuştur. Hekimlik mesleği mensupları ve meslek örgütlerine yapılan tavsiyeler ile çalışma sonlandırılmıştır

If a particular profession is of some properties such an organization style a social Order arising from respect, an organization based on knowledge institution and individual carrier guidance service, it only becomes a strong profession. According to Max Weber, a profession of physicians is described as the prototype of profession. On the other hand, Freidson claims that the profession of physician is an ideal type of professionalism. The professional of occupational physician is described by the concepts such as social control, professional power, professional dominance, occupational closure, describe the professional physician.This study focuses on four chapters and the understanding of physicians of their profession and occupational ideology. Chapter one deal with meta theories, main models, main theories and concepts associated with the phenomenon of professionalization. At the end of this chapter Freidson model has been discussed. In the second chapter main process, professionalism scale, key players of professionalism process the main indicators of professional behavior have been evaluated. In addition, historical development of the success stories of established professions have been studied.In the third chapter the position of physician profession in the social theory has been discussed. The profession of physician relates to the main interest of both medical sociology and sociology of profession. The first and second chapter mainly focuses on sociology of profession where as third chapter; deal with the issues which are from the aspect medical sociology.Fourth section is the focus of the thesis: The purpose of this study, in the context of the sociology, physicians' degree of professionalization is examining. Eight main topics examined in the understanding of professional and the findings are subject to assessed according to Freidson model. This study has been supported not only by qualitatif technics but also quantitif technics. In this study questionary, interwiev, field study methots, participant observation technics have been utilised. Moreover, chi square, factor, reliablity and frequency analysis technics have been used.In the conclusion chapter, depending on the findings current understanding of physicians of their profession has been questioned and some suggestion have been proposed. The study criticised with some suggestions to be considered by physicians and occupational associated organization.