Dış politika yapım sürecinde milliyetçiliğin rolü : Ak Parti örneği

Abstract

Bu tez, dış politika analizinin sosyolojik unsurlarından biri olan milliyetçiliğin, dış politika yapım sürecinde, devletin ve ya karar vericilerin ideolojisi, meşrulaştırma aracı ve kimlik inşası işlevleri çerçevesinde etkili olduğu ve bu eksende Türk milliyetçiliğinin farklı tipolojilerinin de, dış politikayı inşa eden söylemler ve davranışlarda görüldüğü varsayımına dayanmaktadır. Dolayısıyla çalışmanın amacı, Dış Politika Analizi vasıtasıyla, milliyetçiliğin dış politika yapım sürecindeki işlevlerini analiz etmektir. Bu çalışma, milliyetçiliğin dış politika yapım sürecindeki etkilerini görmek adına, 2002-2015 yılları arası AK Parti iktidarının Kuzey Irak ve İsrail politikalarını inşa eden söylemler ve politik davranışları incelemektedir. Mevcut çalışmanın temelini, Dış Politika Analizinin sosyolojik unsurlarından biri olan milliyetçiliğin, AK Parti iktidarı döneminde (3 Kasım 2002 ile 7 Haziran 2015 Genel Seçimleri arasında geçen süreç), Türkiye'nin Kuzey Irak ve İsrail politikaları üzerindeki etkilerini analiz etmeyi hedeflemektedir. Bu çerçevede çalışmanın ana soruları şu şekildedir: 1.Dış politikanın yapımı sürecinde milliyetçiliğin etkileri nelerdir? Ne şekilde etkilemektedir? Ne tür bir rol üstlenmektedir? 2.Türk milliyetçiliği tipolojilerinden hangisi ya da hangileri, seçilen örnek olaylarda dış politikadaki söylem ve davranışlarda görülmektedir? 3.Seçilen örnek olaylarla ilgili dış politikada yaşanan değişimler, milliyetçilik paradigmasındaki dönüşümle açıklanabilinir mi? Dış politika yapım sürecinde milliyetçiliğin, devlet ve ya karar vericilerin ideolojisi, meşrulaştırma aracı ve kimlik inşası bağlamındaki etkileri, belirlenen örnek olaylar temelinde görülmektedir. Milliyetçiliğin bu işlevlerinden önplana çıkan ise meşrulaştırma aracı olarak kullanılmasıdır. Özellikle, Türkiye'nin ulusal çıkarları ve güvenliği noktasında önemli bir bölge olan Kuzey Irak politikasında, konjonktürel gelişmeler ve ulusal çıkarlar, dış politikayı inşa eden söylemleri ve politik davranışları şekillendirmektedir. Böylece, Kuzey Irak politikasına hâkim olan milliyetçilik tasavvurları da, hem biçimlenmekte, hem de izlenilen politikaları meşrulaştırmak için kullanılmaktadır. Bu yüzden birden fazla milliyetçilik anlayışı, Kuzey Irak politikasında görülmektedir. Türkiye'nin İsrail politikasında ise, 2009 sonrası dönemde milliyetçiliğin kimlik inşa edici ve meşrulaştırma aracı olarak kullanılması durumu görülmekle birlikte, tekil bir milliyetçilik anlayışı baskın konumdadır. Bu durum, İsrail'in, Kuzey Irak gibi doğrudan Türkiye'nin ulusal güvenliğine ve reelpolitik çıkarlarına ilişkin etkisinin çok fazla olamaması ve Filistin sorununun Türk karar vericiler nezdinde bir iç mesele olarak görülmesinden kaynaklanmaktadır.

This dissertation is based on the assertion that nationalism, which is a sociological aspect of foreign policy analysis, is effective as the state's or the policy maker's as an ideology, a legitimization tool and an identity builder. In this aspect, different typologies of Turkish Nationalism can be seen in the formulation of different discourses and behaviors with regards to the foreign policy making process. As a result, the aim of this study is to analyze the use of nationalism during foreign policy making through a foreign policy analysis. This study looks covers between 2002 and 2015 and focuses on the Justice and Development Party (JDP) government's discourse and political behavior which shapes the Israel and Northern Iraq Policy of Turkey and through this the effects of nationalism in foreign policy making can be viewed. The basis of this study aims to showcase and analyze the effect of nationalism ,which is a sociological aspect of foreign policy analysis, throughout the period of JDP government (Between the general elections of 3rd of November 2002 and 7th of June 2015), on the Turkish policy regarding Northern Iraq and Israel. In this context, the main questions of this study are as follows: 1-What are the effects of nationalism in the foreign policy making process? How does nationalism affect foreign policy making? What kind of a role does it have? 2-Which typology or typologies of Turkish Nationalism can be viewed in the case studies selected? 3-Can the changes in the case studies be explained through the transformation of the paradigm of nationalism? In the foreign policy making process, based on the case study, nationalism can be seen as the ideology of the state or the policy maker as a legitimatization tool as well as an identity builder. Of all the uses of nationalism mentioned earlier, the one which takes the central stage is its use as a legitimatization tool. Especially, the foreign policy discourse and behavior regarding Northern Iraq, which is an important region with regards to the national interest and security of Turkey, is shaped by the conjectural developments and the national interests of Turkey. As a result, nationalist thinking that has governed policy on Northern Iraq are both shaped and are used as a legitimization device. This is why different understandings of nationalism can be seen on Northern Iraq policy. With regards to Turkish policy on Israel after 2009, nationalism's effect as a legitimization device as well as an identity builder can be seen, however only one understanding of nationalism can be seen. This is a result of the fact that, Israel not being as closely linked to Turkey as Northern Iraq on the issues of national security and real political interests. Another important factor is Israel's problem with Palestine being seen as an internal affair by the Turkish policy makers.